İnternet kaderini değiştirdi! Siparişlere yetişemiyorlar...

Yeniçeri askerinin ünlü kılıcı Yatağan palasının üretiminin yapıldığı Denizli'nin Yatağan Mahallesinde adeta bir  "internet devrimi" yaşanıyor. Sosyal paylaşım sitelerinde sayfa açan Yatağanlı  ustalar, dizi filmlerle artan ilgiyi de kullanarak kılıç üretimini yeniden geçim  kaynağı haline getirmeyi başardı.

Serinhisar ilçesine bağlı 3 bin nüfuslu Yatağan'da tarihten bu yana en  önemli geçim kaynağı demircilik. İlçede hemen her mahallede evlerin altında  faaliyet gösteren demir atölyeleri birbirinden farklı kılıç çeşitleri üretiyor.



Selçuklu döneminde yaşayan Bektaşi dedesi Yatağan Baba'nın ürettiğine inanılan Yatağan palasıyla tanınan mahalle, Osmanlı dönemine kadar Yeniçeriler  için pala üretimine devam etti. Cumhuriyetle birlikte bıçakçılık, tarım aletleri  ve el aletleri üretimine ağırlık veren yerel ustalar, seri üretim yapan dev  fabrikalara karşı koyamayınca birer birer kapanmaya başladı.

Bıçak ve geleneksel Osmanlı kılıçlarını üreten ustaların da farklı iş  kollarına dönmesi, ata mesleğini kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.  2000'li yılların başında yerel yönetimlerin mesleği kurtarmak için başlattığı  program sayesinde yaşama tutunan atölyelerin kaderi, internetin yaygınlaşmasıyla değişti.

Son yıllarda tarihsel konuları işleyen Türk dizileri ve filmlerinin de etkisiyle kılıç koleksiyonu yapan insan sayısının artması, kılıcın hediyelik eşya  olarak benimsenmesinin de etkisiyle internet üzerinde canlı bir kılıç pazarı oluştu.

KÖYLÜ İNTERNETİ ÖĞRENDİ

Kurduğu internet sitesiyle ürünlerini satışa çıkaran kılıç ustası Hidayet Akın, AA muhabirine yaptığı açıklamada bir kaç yıl öncesine kadar bıçak  üreterek ayakta durmaya çalışan atölyelerin, canlanan kılıç talebi sayesinde  geleceğe umutla bakar hale geldiğini söyledi.

Farklı iş kollarına dönen birçok ustanın atölyelerini yeniden  açtığını, çocukların da okuldan sonra babalarına yardım ederek ata mesleğini  öğrenmeye başladığını ifade eden Akın, şu bilgileri verdi:

'SİPARİŞE YETİŞEMİYORUZ'

"Artık eski sistem yok. Kamyona malı doldur, tüm ülkeyi dolaştır...  İnternet pazarlama sorunumuzu çözdü. İnternetten anlayan kendisi, anlamayan  çocuğundan, arkadaşından yardım alarak bir sosyal medya hesabı açıyor. Yaptığı  ürünlerin fotoğrafını çekiyor, yüklüyor, sipariş geliyor, kargoya teslim ediyor.  Satılmayan mal yok. Kılıç işi bitmek üzereyken internet sayesinde yeniden  canlandı. 300 liradan 15 bin liraya kadar kılıç var. Dizilerin de etkisiyle iyi  bir satış var. İnsanlar kılıçları alıyorlar evlerinde özel köşelerde  sergiliyorlar. Düğün pastasını dahi kılıçla kesiyor adam. Son zamanlarda doğan  çocuğa kılıç hediye etmek isteyenlerle de karşılaşıyoruz. Siparişlere yetişmekte zorlanıyoruz."
Ustaların müzelerden ve internetteki fotoğraflardan elde ettikleri  bilgilere göre kılıç tasarladıklarını, müşterinin istediği değişiklikleri  yapabildiklerini anlatan Akın, artık kuyumculuk niteliğinde ürünlere  yöneldiklerini, altın ve pırlanta gibi malzemeleri de kullanmaya başladıklarını aktardı.



EL EMEĞİ GÖZ NURU

Ailesine ait atölyede çocukluğundan bu yana demircilik yapan 46  yaşındaki kılıç ustası Mehmet Doğan da 8 yıl ara verdiği mesleğine son zamanlarda  siparişlerin yoğunlaşmasıyla geri döndüğünü, oğlunun da bu işe meraklı olduğunu,  eğitimini tamamladıktan sonra ata mesleğini sürdürmek istediğini dile getirdi.

Teknolojinin gelişmesiyle kılıç yapım süreçlerinin hızlandığını,  geçmişte ham demirin körüklü ocaklarda eritilip dövülmesiyle üretilen kılıçların  artık hazır yassı saçlardan bilgisayara yüklenen tasarımlara göre CNC tornadan  çıkarılabildiğine değinen Doğan, oto makası gibi parçaları da ateşte eriterek  orijinaline en yakın kılıçları üretebildiklerini anlattı.

Dövme bir kılıcın üretiminin 15 gün sürdüğünü, sapına geyik ya da koç  boynuzu takabildiklerini, üzerine ise dövme yoluyla işaretler ekleyebildiklerini  vurgulayan Doğan, gelişen lazer teknolojisiyle kılıçların üzerine sahibinin  ismini, Fetih Suresi'ni ya da ay yıldız figürlerini işleyebildiklerini belirtti.

İnsanların artık tarihini merak ettiğini, çeşitli eşyalarla  koleksiyonlar oluşturmaya başladığını kaydeden Doğan, Yatağan palasının yanında  Fatih Sultan Mehmet'in kılıcı, eski Türk kılıçları ve Zülfikar kılıçlarının da yoğun siparişini aldığına işaret etti.

Siparişleri sosyal medya hesabı üzerinden aldığını, müşterilerinin  çizim yaparak ya da fotoğraf göndererek de sipariş verebildiğini bildiren Doğan,  "Bu işe değerini veren el emeği göz nuru olmasıdır. Seri üretim yapmıyoruz. Fabrikasyon üretim ne kadar artarsa artsın, el işçiliğinin biteceğini sanmıyorum.  İnsanlık var olduğu sürece bu iş devam eder." diye konuştu.

YATAĞAN PALASI

Bazı araştırmacılara göre, Yeniçeri askerlerinin 16'ncı yüzyılda  kullandığı Yatağan kılıcı, adını Osmanlı ordusuna kılıç üreten Yatağan  mahallesinden alıyor.

Keskin ağzı iç tarafa gelecek şekilde kavisli olmasından dolayı diğer  kılıçlardan farklılaşan Yatağan palasının keskin bölümleri çelik, sırt kısmı ise  kırılmaya karşı dayanıklı olması için demirden yapılıyordu. Sapında kulak benzeri  çıkıntıların olması nedeniyle Anadolu'da "kulaklı" olarak da bilinen Yatağan  kılıcı, bazı yabancı kaynaklarda "Türk kılıcı" olarak geçiyor.