Kritik toplantı sona erdi! Üçlü zirveden flaş açıklamalar

Moskova'da gerçekleşen ortak basın toplantısında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Cevad Zarif arasında gerçekleşen görüşmenin ardından Çavuşoğlu, Suriye'deki siyasi krizin çözülmesi için herkesin bir araya gelmesi gerektiğini söyledi.

Çavuşoğlu, Lavrov ve Zarifin görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Çavuşoğlu mevkidaşlarıyla Suriyedeki siyasi krizin çözülmesi için oluşturulan Astana mekanizmasına da değinildiğini belirterek şöyle konuştu: Astana mekanizmasının garantörleri olarak bir buçuk ayda bu üçüncü bir araya gelişimiz. Esasen bu hem Astana sürecine verdiğimiz önemin hem de işbirliğimizin bir göstergesidir. Dolayısıyla bundan sonraki süreçte de bu işbirliğimizi sürdürme arzusundayız.

Suriye bağlamında yapıcı işbirliğimiz bölgesel ve küresel konularda da birlikte değerlendirme fırsatı veriyor ve bugün de yine bu konuları ele aldık. Bugünkü toplantımızda Astana mekanizmasının hangi aşamada olduğunu ve yürüttüğümüz işbirliğini bütün boyutlarıyla değerlendirdik. Bundan sonra atılacak adımlar konusunda da görüş alışverişinde bulunduk. Suriye'nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması bizler için ortak paydayı oluşturuyor. Bu amaçla tüm terör örgütleriyle DEAŞ, El-Kaide, PKK, PYD hepsiyle mücadeleyi sürdüreceğiz.

Türkiye olarak Fırat Kalkanı ve Zeytindalı Operasyonlarıyla önemli bir alan olan yaklaşık dört bin kilometre kareyi teröristlerden temizledik. Şimdi buraya ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli kardeşlerimizin dönmesine hep beraber yardımcı olmamamız lazım. Suriye'nin her yerine insani yardımların ulaştırılması da ortak amacımızdır ve insani yardımların kesintisiz ve engelsiz bir şekilde, ayrım yapılmaksızın tüm Suriyelilere ulaştırılması gerekiyor.

'SURİYE'DE SİYASİ ÇÖZÜM OLMALI'

Elbette üç garantör olarak hepimiz suriyedeki siyasi krize siyasi çözüm bulunması gerektiğini düşünüyoruz en önemlisi de Suriyeliler tarafından sahiplenilecek ve yürütülecek bir süreç olmasını istiyoruz. Bu anlayışla sürdürdüğümüz Astana toplantıları Suriyede şiddetin kayda değer şekilde azalmasını sağladı. Ateşkes ihlalleri azaldı ve çatışmalar belli bölgelerle sınırlandı. Bu bölgeler de gerginliği azaltma muhtırası kapsamına alındı.

Astana mekanizmasının en önemli hedeflerinden birinin de bölgedeki güveni arttırmak amacıyla oluşturulan çalışma grubunun etkisi olduğundan bahseden Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:Hedeflerimizden biri de çatışan taraflar arasında güven arttırıcı önlemlerin geliştirilmesiydi. Bu konuyla ilgili bir çalışma grubu Astanada toplandı ve tekrar Astanada toplanması konusunda mutabık kaldık. Bu doğrultuda tutukluların serbest bırakılması, özellikle önemle oluşturduğumuz çalışma grubunun netice getirmesini bekliyoruz elbette bazı mesafeler kat ettik.

Diğer taraftan sahada tansiyonun azalmasına katkı sağladı, rejim ve muhalefeti bir masa etrafından toplayarak her iki tarafı da siyasi sürece angaje etti. Bu bakımdan Suriye konusunda bu güne kadar etkili tek uluslararası girişim olduğunu söyleyebiliriz.

Çavuşoğlu, mekanizmanın birtakım çevreler tarafından etkisi olmadığı yönündeki iddia hakkında ise şöyle konuştu: Bazı çevrelerin Astananın katma değerini teslim etmediklerini ve bu formatı dışlamaya çalıştıklarını görüyoruz. Bu son derece haksız bir yaklaşımdır ve Suriyedeki siyasi krize de bir katkısı yoktur.

Nitekim mevcut şartlar altında Cenevre süreci adeta Astanadan çıkacak sonuçları bekler hale geldi. Esasen Cenevredeki son altı görüşme turu Astana sayesinde düzenlenebildi, dolayısıyla Astananın oynadığı rolü ve katkısını kimse görmezden gelmesin. Var olan sorunları ele almak ve alınan kararların uygulanması için birlikte çalışıyoruz. Astana garantörleri olarak önemine ve işlevselliğine inandığımız bu platformdaki üçlü işbirliğimizi sürdüreceğiz. Suriyede meydana gelen son gelişmeler, Astana platformundaki ortak çabalarımıza ivme vermemiz gerektiğini bir kez aha ortaya koydu, aldığımız kararların uygulanması da dƒhil.

Astana görüşmelerinin Cenevre süreci dışında Soçide gerçekleştirilen diyalog kongresine de katkı sağladığını söyleyen Çavuşoğlu konuşmasını şöyle sonlandırdı: Soçide düzenlenen Suriiye Ulusal Diyalog Kongresi Cenevreye de dinamizm kazandıracak bir enerji yaratmıştır. Bu enerjinin kullanılması ve somut sonuçlara çevrilmesi lazımdır, toplantımızda bu amaçla neler yapabileceğimizi de arkadaşlarımızla değerlendirdik.

Değerli basın mensupları, krize kalıcı çözüm bulunması ve Suriye halkının selameti için etkili tüm uluslararası aktörlerin ortak paydada buluşması gerekiyor. Farklı gündemler, farklı ajandalar olmaz, bunu Suriyede rol almaya çalışan ve Suriyedeki siyasi çözümü baltalamaya çalışan tüm aktörler için bunu söylüyorum. Hepimizin bu ortak paydada buluşması gerekiyor, anlık tepkileri bir kenara bırakmamız lazım ve katma değer sağlamayan söylemlerden herkesin uzak durması gerekiyor, bunun ötesine geçelim. Aktif ve sürekli bir çaba ortaya koyalım. Bu üçlü çabamıza da herkesin destek vermesini beklemek en doğal hakkımızdır. Biz üç garantör ülke olarak üstlendiğimiz bu çabaya devam edeceğiz.

LAVROV: ASTANA KAPSAMINDA KOLEKTİF ÖNLEMLER ALINMALI

Lavrov, "Bu toplantıyı Suriye ve çevresindeki zorlu durumu istişare etmek için yapmaya karar verdik. Suriye'nin bu zorlu koşullar altında barış ve normalleşme yolunda ilerlemesi için bir yılı aşkın süre önce oluşturulan Astana formatı kapsamında acil olarak kolektif önlemler almalıyız" dedi.

Rusya, Türkiye ve İran'ın Suriye krizinin bölgedeki uluslararası sınırlara yönelik bir tehdit oluşmadan çözülmesinden yana olduğunu kaydeden Lavrov, üç ülkenin de Suriye'nin toprak bütünlüğünü desteklediğini vurguladı.

Rusya Dışişleri Bakanı, Moskova, Ankara ve Tahran'ın Suriye hükümetine ülkeyi teröristlerden temizleme konusunda yardımcı olabileceğinin altını çizdi.

Bu arada Lavrov, Rusya'nın Suriye'de diyaloğu engelleme girişimleri tespit ettiğini söyledi.

Lavrov, "Son haftalarda yaşanan gelişmeler, herkesin Suriye'de barışa ihtiyaç duymadığını gösteriyor. Suriye'de çözüm için umutların yeşerdiği her seferde, umuda saldırı düzenlendi. Diyaloğu ve anayasa komisyonu kurulmasını engellemek için girişimler var" ifadelerini kullandı.

'ABD, İNGİLTERE VE FRANSA'NIN SALDIRISI BARIŞÇIL ÇÖZÜM PERSPEKTİFİNE ZARAR VERDİ'

Lavrov, bu kapsamda ABD, İngiltere ve Fransa'nın 14 Nisan'da kimyasal saldırı iddialarına dayanarak Suriye'ye düzenlediği füze saldırısını anımsatarak şöyle konuştu:
"Biz sizlerle birlikte inşa ederken diğer meslektaşlarımız ise uluslararası hukuk ihlallerinde bulunmaktan kaçınmadan ortak yapıcı çabaların sonuçlarını ortadan kaldırma girişiminde bulunuyor. 14 Nisan'daki saldırı da bu girişimlerden biri. Zira bu saldırı, sadece ülkedeki ve uluslararası arenadaki durumu etkilemedi, barışçıl çözüm yolunda ilerleme perspektifine de zarar verdi."

ORTAK DEKLARASYON KABUL EDİLDİ

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'da Mevlüt Çavuşoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'le yaptıkları görüşmenin sonunda Suriye kriziyle ilgili ortak deklarasyon kabul ettiklerini açıkladı.

Görüşmenin sonunda düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Lavrov, "Bugünkü görüşmemizin sonuçlarının yer aldığı bir ortak deklarasyon kabul ettik. Her halükarda BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararı ve Soçi'de Suriye Ulusal Diyalog Konseyi'nin tavsiyeleri doğrultusunda siyasi çözümün alternatifsizliğine sıkı bağlılığımızı koruyoruz" dedi.

Lavrov, Rusya, Türkiye ve İran'ın Suriye'yi bölme girişimlerini kabul edilemez bulduğunu kaydetti.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da, Suriye krizinde her türlü askeri çözümün yasa dışı olacağını vurguladı.

LAVROV'DAN VİZE AÇIKLAMASI

Lavrov ve Çavuşoğlu'nun görüşmesi sırasında masada vize rejiminin basitleştirilmesi de vardı.

"Rusya, bir süre önce ilk olarak hizmet pasaport sahiplerine, ikinci olarak da uluslararası taşımacılıkta çalışan uzun mesafe sürücüleri için vizesiz rejime dönülmesini önerdi" diye devam eden Lavrov, şunları ekledi:

"Basitleştirilmiş vize rejiminden, vizesiz rejimden yararlanacak kategorileri artırmayı planlıyoruz. Bu amaca ulaşmak istiyoruz."