Sınav kaygısıyla başa çıkmak mümkün

Pazar günü Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapılacak. Öğrenciler, iyi bir üniversite eğitimi alabilmek için iki aşamalı sınavın ilkinde ter dökecek. Klinik Psikolog Filiz Yakmaz Basılgan, sınav öncesi, öğrenci ve velilere kaygıyla başa çıkabilmenin yollarını anlattı.

Yoğun kaygının bir öğrencinin eğitim-öğretim hayatı boyunca biriktirdiği bilgiyi, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarısının düşmesine yol açtığını belirten Basılgan, "Sınava girecek bütün herkes kaygı yaşar ki belli bir seviyeye kadar olan kaygı yararlıdır, uyanıklık sağlar, koruyucudur, dikkati toplamaya yardımcı olur ve öğrencinin motivasyonunu arttırır. Buradaki önemli nokta, kaygının performans üzerinde olumsuz bir etki yaratmasıdır" dedi.

Basılgan, kaygının dikkat dağınıklığı, sınav sonucu ile ilgili olumsuz öngörülerde bulunma,huzursuzluk, endişe, korku, çaresizlik, panik, sınav sırasında dona kalma, baş ağrısı, sabahları kendini halsiz hissetme, uyumakta zorlanma, mide ve bağırsak sistemine ait sıkıntılar, iştahsızlık, kalbin hızlı çapması, ellerin soğuk ve terli olması gibi belirtiler verdiğini söyleyen Basılgan, "Saydığımız belirtilerden birçoğu ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Ancak, bu belirtilerin sadece birkaçına sahip olmak sınav kaygısının varlığına işaret değildir. Dozunun, sıklığının ve kişiye verdiği rahatsızlığın bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekir" ifadelerini kullandı.

Sınav kaygısının en genel sebebinin gencin ya da ailesinin sınava farklı anlamlar yüklemesinden ileri geldiğini söyleyen Basılgan, şöyle devam etti:

"Sınav kaygısı yaşayan fertlerin sınava aileye bir borç ödeme, nasıl bir insan olduğunu ölçme, kendini ispat etme, iyi bir evlat olduğunu kanıtlama gibi birçok farklı anlam yükleyerek kaygılandıklarını gözlemleriz. Fakat sınav, kişiliğin bir değerlendirilmesi değil, sınava giren ferdin bilgi birikiminin değerlendirilmesidir."

Sınav kaygısının olumsuz düşüncelere eşlik eden bir takım fiziki belirtileri olduğunu aktaran Basılgan, "Buna sınav kaygısının fizyolojik tarafı diyebiliriz. Sınav kaygısının fizyolojik yüzü ile başa çıkmada en önemli materyal gevşeme egzersizleridir. Sınav anında kaygınızın yükseldiğini gözlemlerseniz; kaygıyla başa çıkma tekniklerinden birini uygulayın" dedi.

Basılgan sınav sonrası ise olumsuz bir sonuçta bile öğrencinin kendini ödüllendirmesi gerektiğini ancak bir sonraki sınavda başarılı olmak için planlarını hazırlaması gerektiğini söyledi.