Turgut Özal'ın 'Başkanlık' açıklamasında dikkat çeken detay

Merhum Cumhurbaşkanı Özal'ın 1993 yılında dile getirdiği başkanlık sistemiyle ilgili görüşlerinin programda şöyle ifade ediyor:

"Başkanlık sistemi diyorum ben, başkanlık sistemi tabii Fransa gibi değil daha çok Amerika'ya yakın. Sebebini şöyle tahlil ediyorum; Bakanların benim kanaatime göre, bizim tecrübemize göre parlamento dışından olması lazım. Çünkü altı senelik parlamento hayatımda şunu gördüm; Bakanlarla milletvekilleri arasına devamlı problemler giriyor. Çünkü bakanın da seçim kaygısı vardır, milletvekilinin de seçim kaygısı vardır. Aynı yerde veya aynı grupta olmadıkları taktirde birbirlerine zıt hareketler yapıyorlar ve dejenarasyon başlıyor."

Mehmet Ali Birand'ın araya girerek, "Bir taraftan da tek adamlık tehlikesi çıkmıyor mu ortaya? Yani bir denetim var şu an Meclis'te, Meclis'in bu denetimi var?" sorusu üzerine Özal, şöyle devam ediyor:

"Hayır, hayır. Denetim yok. Ben tam aksini iddia ediyorum. Bugün denetim yok. Neden çünkü hükümet koalisyon da olsa tek parti hükümeti de olsa Meclis'e hakim oluyor. Meclis hiçbir araştırma veya şeyi geçirtmeyebilir isterse. Çok rahatlıkla. Halbuki öbür Başkanlık sisteminde kuvvetler ayrımı var kesin olarak. O takdirde Meclis'tir ve Amerikalılar buna 'Check and balance' derler, yani karşılıklı bir denge vardır. Cumhurbaşkanı'nın kuvveti vardır icra olarak icra odur, buna mukabil Meclis'in de yetkileri vardır. Meclis bu sefer tam kontrol yetkisini yapar."