Hayat, ertelemeye gelmez!

Engellilerin de çok yakından takip ettikleri gibi AK Parti milletvekillerinin hazırladığı son torba yasa tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilmişti.

Tasarının engellilere ilişkin maddesinde yer alan şu ifadeler, ciddi tartışmaları da beraberinde getirdi:

"Engelliler Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle erişilebilirliğin sağlanabilmesi için yapılacak yükümlülüklerin Covid-19 salgını sebebiyle yerine getirilememesi nedeniyle ilk kez denetlenerek eksikliği olduğu tespit edilenler ile daha önce süre verilenlere, yükümlülüklerinin maliyet ve niteliğine göre ilave süre verilebilecek. Buna göre; denetim sonucunda ilgili belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapıların ve açık alanların malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için kanunda belirtilen sürenin bitiminden itibaren üç yıl daha ek süre verilebilecek."

Peki, tepkilerin nedeni ne? Bu arada tepkileri sadece sosyal medya ya da köşe yazıları ile sınırlı kalmıyor. Zira Engellilerin Ulaşımda Hakları Platformu, TBMM'nin Milli Hâkimiyet Parkında bir açıklama yaptı. Ulaşım araçlarının engelliler için erişilebilir hale getirilmesi zorunluluğunu 3 yıl daha erteleyen torba yasa tasarısını protesto ettiler.

İtirazların temel noktasına gelecek olursak. Tartışmalara yol açan bu tasarı onaylanırsa ciddi sıkıntıları da beraberinde getirecek. 9'dan fazla koltuğu olan minibüslerin, şehirlerarası otobüslerin, turizm amaçlı araçların ve gemilerin engelliler için erişilebilir hale getirilmesi zorunluluğu 3 yıl daha ertelenmiş olacak. Zaten 2018'de 3 yıllık bir erteleme gelmişti. Bu, ikinci bir erteleme olarak tarihe geçecek.

Konunun hukuki boyutu çok önemli. Engellilerin Ulaşımda Hakları Platformu ve destekçisi 267 örgüt adına açıklamayı okuyan Avukat Turhan İçli'nin "Bir torba kanun içerisine konulan bu düzenleme, engelli bireylerin herkes gibi toplumsal yaşamın tüm alanlarına katılımını engelleyeceği için kabul edilemez. Evrensel bir insan hakkı olan erişim hakkını ertelemekle, imzalamış olduğumuz BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin 9. ve 'Bağımsız Yaşama ve Topluma Dahil Olma' başlıklı 19. maddelerinin ihlal edilmesi göze alınmaktadır.

Erişilebilirlik hakkı bütün hakların ön koşuludur ve erişim zincirinin ilk halkasını oluşturmaktadır. Söz konusu toplu taşıma araçlarının erişilebilirliği için gerekli önlemlerin alınmasının ertelenmesi; kamuya açık alanların, konutların ve diğer hakların kullanılmasının olanaksız hale getirilmesi demektir" diyor.

İşin hukuki boyutuna ilişkin detaylar bu şekilde. Önemle belirtmeme gereken bir nokta var. Bu ertelemeye karar veren mercilerin, bu hakkın bizzat muhatabı olan engelli bireyler ve engelli sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine başvurmamaları, itirazlarını dikkate almamaları asıl sorun.

Uluslararası anlamda da ileride ülkemizi sorunlarla karşı karşıya getirebilecek olan bu ertelemeden vazgeçilmesi elzemdir. Lütfen engelli bireylere, ailelerine ve engelli sivil toplum kuruluşlarının sesine kulak verin. Hayat, ertelemeye gelmez!