İnternetin ve bilişimin hukuku

Bilişim teriminin birçok tanımı yapılmaktadır.

Bilişim, elektronik sistemlerin tamamını içeren bir üst terimdir. Bilişim, bilgi ve teknolojinin birlikte kullanılarak üretilen sonuçlar olarak kısaca tarif edilebilir. Ya da daha geniş ve farklı olarak; teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişimde kullanılan ve özellikle elektronik aletler aracılığıyla düzenli bir biçimde işlenmeyi öngören bir bilimdir. Bir diğer tabirle, her türlü bilgi ve verinin elektronik bilgi işlem araçlarıyla işlenmesini ve değerlendirme tekniklerini konu alan bilim şeklinde de tanımlanabilmektedir.
***
Bilişim deyince bunun en önemli ayaklarından bir tanesini de internet oluşturmaktadır.

Türkiye'de internet ile ilgili en kapsamlı düzenleme 2007 yılında 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile yapılmıştır.
5651 sayılı Kanun'la ilk defa; internet aktörlerinin (içerik sağlayıcı, yer ve erişim sağlayıcı, toplu kullanım sağlayıcı) tanımı yapılmış ve bu aktörlerin hak ve sorumlulukları belirlenmiştir. Yasada suçlar bakımından erişimin engellenmesi usul ve esasları düzenlenmiştir.

İnternet ortamında yayınlanan içerik nedeniyle haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilere ilişkin; içeriğin yayından çıkarılmasını sağlama ve cevap hakkı uygulamalarına ilişkin usul ve esaslara yer verilmiştir.
Konusu suç teşkil eden (ve/veya küçükler için zararlı olan) içerik kapsamında filtreleme usulü öngörülmüştür.
5651 sayılı Kanun ile birlikte ayrıca; internet ortamında yapılan ve içeriği Türk Ceza Kanunumuzda yer alan intihara yönlendirme, çocuğun cinsel istismarı, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, sağlık için tehlikeli madde temini ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlardan bir veya birkaçının tespit edilmesi halinde bu internet sitelerinin erişimi devlet tarafından engellenmektedir.

İnternet sitesinin içeriğinde yukarıda bahsedilen suçlardan bir veya birkaçının gerçekleştirildiği vatandaşlar tarafından tespit edilmiş ise ihbarweb.gov.tr adresinden şikayet oluşturulması da mümkün hale getirilmiştir.
Bilişim Hukuku, Türkiye'nin yeni tanışmış olduğu bir hukuk dalıdır desek pek de yanlış olmaz. Bundan 30 yıl öncesine kadar ülkede cep telefonu ve bilgisayar kullanımı yok denecek kadar azdı. Hal böyle olunca bilişim sistemlerinden kaynaklı uyuşmazlıklardan da söz edilmiyordu.

Ne var ki teknoloji her yeni gün biraz daha geliştikçe yine her yeni gün birbirinden farklı suç türleri ortaya çıkmaya başladı. Bilişim yolları kullanılarak; terör örgütlerinin faaliyetlerini sanal dünyaya taşımaları, fikri mülkiyet haklarına yapılan tecavüzlerin ciddi boyutlara ulaşması, interaktif altyapının hırsızlık amacı ile de kullanılır hale gelmesi ve çocuk pornografisinin yaygınlaşması ve hackerlerin yaygınlaşması gibi nedenler yeni bir hukuk dalının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Ülkemizde bilişim suçlarını düzenleyen münferit bir kanun bulunmamaktadır. Bunun yerine mevcut bazı kanunlara bilişim suçları ile ilgili hükümler eklenmektedir.
Bilişim suçlarına yönelik Türkiye'de ilk yasal metin, 765 sayılı Eski Türk Ceza Kanunu'na 1991 yılında eklenen "...bilgileri otomatik işleme tabi tutan sistem..." ibaresidir. Bundan sonra ortaya çıkan ihtiyaçlar neticesince birçok kanuna bilişim ile ilgili hükümler eklenmiştir.

Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Erişim, Bilgisayar Sabotajı, Bilgisayar Yoluyla Dolandırıcılık, Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik, Kişisel Verilerin Kötüye Kullanılması, Sahte Kişilik Oluşturma ve Kişilik Taklidi, Ticari Sırların Çalınması, Terörist Faaliyetler, Çocuk Pornografisi ve Hacking belli bazı bilişim suçlarına örnek gösterilebilir.
Bilişim suçları ile ilgili en kapsamlı düzenleme ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda yer almaktadır. Türk Ceza Kanunu'nun onuncu bölümünde bilişim alanında suçlar başlığı altında bilişim sistemine girme, sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme ile banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması konularında düzenleme getirmiştir.