Suriye, yine vurulur mu?

Geçen hafta Suriye'deki kimyasal silah saldırısı, dünya gündeminin ilk sırasına oturmuştu. Saldırıyı kimin düzenlediğine dair günler süren tartışmalar yaşandı. Ankara, kimin düzenlediği tartışmasından ziyade büyük resme bakılması gerektiği vurgusuyla öne çıktı. Yıllardır Suriye'de süregelen yıkım sürecinin ilk dalgası değildi bu. Son olmayacağı da çok net ortada...
Kimyasal silah saldırısının, Batı'nın konuyla ilgili hassasiyetini tetikleyip hava harekatına vesile olması manidar. Zira, yıllardır Suriye'de yüz binlerce can yitirildi. Milyonlarca Suriyeli, mülteci konumuna düştü. Ya kaçış yolunda ya da gittikleri ülkelerde can verdiler. Söz konusu koalisyonu oluşturan ülkeler, o zaman nereyle meşguldü?
Hava operasyonunun ana kanadını ABD, Fransa ve İngiltere oluşturuyor. Almanya ve İtalya'nın katılmadığı ama çok ciddi anlamda karşı da çıkmadığı hava operasyonuna en ciddi itiraz ise Rusya ve İran kanadından geliyor.
7 Nisan günü Suriye Duma'daki kimyasal silah saldırısının araştırılması noktasındaki anlaşmazlık, Birleşmiş Milletler nezdinde zirve yaptı. ABD ve Rusya'nın köşe kapmaca şeklinde nitelendirilebilecek taktikleri, Suriye'deki durumu iyice içinden çıkılmaz hale getirdi. Öyle ki, son dönemde Rusya ile ilişkileri normalleştirme hızını artıran Ankara, hem Rusları hem de Birleşik Amerikalıları Suriye üzerinden bilek güreşine tutuşmaktan vazgeçmeye davet etti.

Söz konusu uluslararası bir mesele olduğu için uluslararası hukukun gözetilmesi bu tabloda çok büyük önem arz ediyor. Geçen yıl kimyasal silah saldırısı sonrası Suriye'de Şaryat Hava Üssü'nü vuran ABD, yine benzer bir gerekçeyle operasyon düğmesine bastı. Son dönemde ajan krizi üzerinden kopan ABD-Rusya ilişkilerinin son hava harekatıyla birlikte düzelme ihtimali neredeyse kalmadı. Bu anlaşmazlık, bölgesel dengeleri ciddi anlamda etkileyecek bir durum.
Türkiye-Rusya-İran arasında son olarak Türkiye'de gerçekleştirilen 3'lü liderler zirvesinin bir sonraki adres için Tahran belirlenmişti. ABD'nin hiçbir şekilde hazzetmediği bu oluşumun, son hava operasyonundan sonra gerçekleştireceği Tahran Zirvesi'nin sonuçları bölgede yeni bir değişim-dönüşümün de önünü açabilir. Bu dönüşümün ne kadar olumlu, ne kadar olumsuz olacağını kestirmek ise bir hayli güç.
Son hava operasyonunda sivil altyapıların da hedef alındığını savunan Rusya'nın, ABD'yi köşeye sıkıştırmak için uluslararası hukuk zemininde çarpıcı adımlar atması muhtemeldir. Hava operasyonu sadece Rusya'ya değil, aynı çizgide hareket ettiği İran'a da net mesaj olarak yorumlanıyor. Bir nevi "Bölgede istediğiniz gibi at koşturamayacağınızın farkında olun" türünden bir mesaj verilmiş oldu.
Peki, Suriye'de yeni bir operasyon dalgası olur mu? Kısa vadede düşük yoğunluklu operasyonlar olsa da büyük bir operasyon dalgasının gerçekleşmesi ihtimali düşük. Kimyasal silah saldırısının oluşturduğu büyük öfkeyi iç siyasal dengeler açısından da avantaja çeviren ABD, Fransa ve İngiltere içeride rahat bir nefes alırken dışarıda da ciddi bir hamle alanı kazandı. Peki, Suriye'deki genel durum düzelecek mi? İşte orası ne yazık ki belirsiz...