Ar-Ge diye bir şey ve Bursa

Ar-Ge yani Araştırma ve Geliştirme. Frascati Kılavuzu'na göre (ülkemizde tüm kamu kuruluşlarında Ar-Ge alanında referans olarak kabul edilen bir kılavuz) "İnsan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmalardır." diye tanımlanır

Bu kavram OECD tarafından da, "Bilgi dağarcığını artırmak amacıyla sistematik olarak sürdürülen yaratıcı çalışma ve bu bilginin yeni uygulamalar yaratmak için kullanılması" olarak tanımlanır.

Genelde uzmanlar Ar-Ge faaliyetlerini Temel Araştırma, Uygulamalı Araştırma ve Deneysel Geliştirme adı verilen 3 temel başlık altında ele alır.

DÜNYADAKİ İLK AR GE

Dünya sanayi tarihine göz atıldığında dünyanın ilk Ar Ge laboratuvarının Thomas Edison (11 Şubat 1847 - 18 Ekim 1931) tarafından kurulduğu görülür. 1870'li yılına gelindiğinde Thomas Edison tüm çalışmalarını bir merkezde toplama ihtiyacı duyar. 1876 baharında Edison, operasyonlarını Menlo Parkı'na taşır. Edison'un Menlo Park Laboratuvarı dünyanın ilk araştırma ve geliştirme tesisidir.

ÜLKEMİZDE AR GE

Ülkemizde ise Vehbi Koç 1975 yılında özel sektörün ilk Ar-Gesini kurar. Adı Koç Araştırma Geliştirme'dir. Bu birim hem otomotiv, hem de sanayii başkanlıklarına bağlı olarak kurulur. O dönemin başkanları Can Kıraç ve Fahir İlkel'dir.

BURSA'DA İLK AR GE

Bursa'da 1 Kasım 1972 tarihinde ilk Ar-Ge çalışmaları Araştırma - Geliştirme, Eğitim ve Danışmanlık hizmetleri vermek üzere Sümerbank tarafından Merinos'ta başlatılır. Adı TEAM'dir. Tekstil, Eğitim ve Araştırma Merkezi. Özünde bunun öncesinde 1960'lı yılların ikinci yarısında Merinos'ta kurulan Fizik ve Kimya Laboratuvarları bu konuda Bursa'daki ilk ciddi çalışmaları başlatır.

TEAM süreçte SAGEM(Sümerbank Araştırma Geliştirme ve Eğitim Müessesesi), ardından TEAL'e dönüşür ve 24 Şubat 2001 tarihinden itibaren doğrudan TÜBİTAK Başkanlığı'na bağlanan TEAL(Tekstil Araştırma Laboratuvarı), TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı (BUTAL) ismiyle TÜBİTAK Kolaylık Birimi olarak "TÜBİTAK Test ve Analiz Laboratuvarları Kuruluş ve Çalışma Esasları" kapsamında faaliyetlerini sürdürür.

BURSA'DA ÖZEL SEKTÖRÜN İLK AR GE'Sİ

TOFAŞ'ta Ar - Ge organizasyonu 1994 yılı Aralık ayında hayata geçmeye başlar. O dönem Jan Nahum'un yönetimindeki TOFAŞ'ta ilk çalışmalar bir TIR'ın kasası içinde yapılmaya başlar. TOFAŞ AR - GE; 2008 yılı itibariyle "5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi" hakkındaki kanun kapsamında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından AR - GE Merkezi olarak tescil edilir. Böylece Bursa'da özel sektörde tescil edilmiş ilk Ar Ge olarak TOFAŞ çalışmalarına devam eder.

Doblo modelinin 9 yeni versiyonu Kuzey Amerika pazarları için de geliştirilir. TOFAŞ Ar-Ge Merkezi 2014-2015 yıllarında ise Egea markasıyla Sedan, Hatchback ve Station Wagon ürün geliştirme projelerini yürütür. Bu modeller fikri mülkiyet hakları TOFAŞ'a aittir ve TOFAŞ Ar - Ge sorumluluğunda geliştirilir.

TOFAŞ AR - GE'si toplam laboratuvar ve ofis alanı 18.090 metrekaredir. 600'e yakın çalışanı, bünyesindeki laboratuvarların yüksek teknolojisi ve çeşitliliğiyle Fiat'ın Avrupa pazarlarına hizmet veren İtalya dışındaki tek AR - GE merkezi konumundadır.

2020 AR-GE RAPORU VE BURSA

2020 yılında en fazla Ar-Ge harcaması yapan şirket, 3 milyar 356 milyon lira ile ASELSAN oldu. Araştırmada; TUSAŞ ve TOFAŞ, ASELSAN'ı takip etti.

Tofaş 579 Ar Ge personeli, 32 Ar-Ge projesi, 2020'deki 575.082.121 TL Ar-Ge harcaması ve 2021'deki 883.000.000 Ar Ge bütçesi ile üçüncü sırada yerini aldı. TOFAŞ 2019 yılına göre Ar-Ge bütçesini 2020'de yüzde 61 arttırarak sekiz sıra birden yukarı çıkma başarı gösterdi. 2021 bütçelerinde de TOFAŞ sıralamada 4. sırada. Ayrıca TOFAŞ otomotiv sektöründe birinci sırada .

İlk 100 içinde TOFAŞ'ı Bursa'dan 25. sırada BOSCH, 26 sırada Oyak Renault, 50 sırada Karsan, 65. sırada Mako, 80. sırada Coşkunöz, 81. sırada Durmazlar Makina, 95. sırada Hektaş ve 96. sırada Borçelik takip etti.

SON SÖZ

Yerel kaynakları ve ulusal sermayesi sınırlı olan Türkiye'nin çıkışı, global pazardaki rekabetçiliğinin yolu üretimden geçmektedir. Ama bu üretimin kilo başına arttırılmasındaki en önemli konu katma değerli ürünlerin üretilmesidir. Bunun da yolu Ar-Ge ve inovasyondur. Ar- Ge'ye kaynak ayırıp, ülkemize katma değer yaratan herkese saygıyla.