Bir 19 Mayıs öyküsü

1878 yılında İngiltere(İskoçya) Glasgov'da 279 grostonluk bir yolcu ve yük gemisi inşaa edilir. Adı Torocarderto'dur.

1883'de Yunanlılara satılır ve Kymi adını alır. 1890'da Yunanistan'da el değiştirir. 1891'de batar ama tekrar yüzdürülür. İstanbul'daki bir başka firmaya satılır. 1894'de o dönemki Deniz Yolları İşletmesine(İdare-i Mahsusa) satılır ve Türk bayrağı çekilir. Adı Panderma olarak değiştirilir. İdare-i Mahsusa 28 Ekim 1910'da Osmanlı Seyrüsefain İdaresi olunca Panderma, Bandırma olur. Posta vapuru haline getirilir.

Ama bu posta vapurunun bir ülkenin kaderini etkileyeceğinden haberi yoktur. Posta taşımaya devam eder.

Bir tarih 16 Mayıs 1919... Bir vakit öğle üzeri... Bir iskele, Beşiktaş iskelesi... Bir motor adı yok... Bir yer Kız Kulesi açıkları... Bir 41 yaşında posta vapuru adı Bandırma... Bir kaptan İsmail Hakkı(Durusu)... Bir rota Samsun... Bir lider adı Mustafa Kemal... Bir tarih 19 Mayıs 1919... Bir vakit pazartesi 08.15... Bir iskele açıkları, Dil İskelesi... Bir taka... (Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları, bugünkü Samsun Büyük Oteli ve Yaşar Doğu Spor Salonu arasında bulunan ilk adım anıtının olduğu yerdeki Fransızlar'dan kalma Dil (Reji) İskelesi'nden karaya ayak basar...)

O ayak basış ile bir yeni rota verilir: Özgürlük ve Cumhuriyet.

Evet, bugün bu ülkeyi emperyalist güçlerin elinden kurtaran Kurtuluş Savaşımızın lideri ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal(Atatürk)'in Samsun'a ayak bastığı gün.

BANDIRMA VAPURUNDA KİMLER VARDI?

16 Mayıs 1919'da bizim posta vapuru Bandırma, İstanbul'dan yola çıktığında bakın kimleri taşıyordu?

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Kurmay Başkanı Albay Kázım (Dirik), Sağlık Müfettişi Albay Dr.İbrahim Tali (Öngören), Kurmay Binbaşı Arif, Kurmay Binbaşı Hüsrev (Gerede), Topçu Müfettişi Binbaşı Kemal Bey (Doğan), Sıhhiye Müfettiş Muavini Binbaşı Dr.Refik (Saydam), Yaver Piyade Yüzbaşı Cevad (Gürer), Yaver Piyade Yüzbaşısı Mustafa (Süsoy), Piyade Yüzbaşı Ali Şevket (Öndersev). Piyade Yüzbaşı Mümtaz (Tünay), Piyade Yüzbaşı İsmail Hakkı (Ede), Tabib Yüzbaşı Behcet, Piyade Asteğmen Hayati, Piyade Asteğmen Arif Hikmet(Gerçekçi),Yaver Topçu Üsteğmeni Muzaffer(Kılıç), Asteğmen Abdullah, Adli müşavir Ali Rıza, Tabur hesap memuru Rahmi, Tabur hesap memuru Ahmed Nuri, Kátip Faik(Aybars), Yedeksubay Tahir, Kátip Memduh (Atasev).

Ayrıca 25 er ve erbaş ile 21 gemi mürettabatı.

KAZIM DİRİK VE MEHMET TAHİR BEY

Bandırma vapurunda Atatürk'ten sonra en yüksek rütbeli subay olan Kurmay Albay Kazım (Dirik)'ti. 1879'da Manastır'da doğan Kazım Dirik, gençlik yıllarının tamamını Bursalı Mehmet Tahir Efendi'nin himayesinde geçirmişti.

Bursalı Mehmet Tahir Bey, 1861'de Bursa'da doğdu. Kendisi özellikle "Osmanlı Müellifleri" isimli ansiklopedik çalışması ile tanındı. 1908-1912 yılları arasındaki Osmanlı Mebusan Meclisi'nde Bursa mebusu olarak bulundu. Çeşitli askeri okullarda, öğretmenlik yaptı. Askeri mahkemede hakimlik yaptı.

İKİ YEMEK ARASI BİR CUMHURİYET

16 Mayıs 1919, Beyoğlu Caddesi öğle saatleri. Tokatlıyan Oteli'ne lacivert kostümlü, koyu renk bir boyunbağı takmış Mustafa Kemal girer. Tokatlıyan'ın lokanta tarafına geçer. Köşedeki masaya oturur. Ve her zaman buraya gelişinde kendisine hizmet eden şef garson Karabet'e seslenir:

"Bana bir şiş kebap... Ondan sonra pilav ama üzerinde fasulye olsun ve elma kompostosu..."

Şef garson, istenilen yemekleri getirir. Bir aralık, sarışın adam, şef garsonun yüzüne bakar, ona "Karabet... Karadeniz'de gemilerin mi battı? Niçin böyle dertli duruyorsun?" der.

"Paşam! Memlekette düşmanlar gezinip duruyor. Cemal paşa filan hep kaçtılar. Onu düşünüyorum."

Mustafa Kemal "Düşünme. Onlar kaçtı ise, ötekiler de, düşmanlar da buradan gidecekler. Sen şimdi bana hesabı getir" der.(Hikmet Feridun Es'in anlatımından)
Oradan çıkar, Beşiktaş iskelesinden motora biner ve Bandırma vapuruna geçer.

Aradan 8 sene geçer. 1927'de Mustafa Kemal, İstanbul'a gelir. Tokatlıyan'dan içeri girer, Anadolu'ya gideceği gün oturduğu masaya oturur. Garson Karabet'i çağırır, 1919'da verdiği "düşmanlar da buradan gidecekler" sözünü yerine getirmenin huzuru ile 1919'da yediği yemeğin aynısını sipariş verir.

Evet, bugün19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik Spor Bayramımız kutlu olsun.

Büyük Atamıza, onun silah arkadaşlarına ve tüm şehitlerimiz ve gazilerimize minnettarız.