National Geographic ve Türkiye

Bursa Rotary Kulübü’nün bu haftaki konuşmacısı aynı zamanda kulübübn yönetim kurulu üyesi de olan Turan Karaçim’di. ODTÜ mezunu bir mühendis olan Turan Karaçim, sanayi dünyasındaki yoğun bir çalışma sonrası uzunca bir süredir sahibi olduğu Karaçim Elektronik firmasını yönetiyor...
Karaçim, bizlere 3 lideri anlattı. Gilbert Hovey Grosvenor, Mustafa Kemal Atatürk ve Kaptan Shackleton...
GROSVENOR’UN ÖYKÜSÜ
Burada Gilbert Hovey Grosvenor ‘un hayat öyküsü ilginçti. Gilbert Hovey Grosvenor (28 Ekim 1875 – 4 Şubat February 1966), İstanbul’da doğdu. Babası  Edwin A. Grosvenor Robert Kolej’de tarih öğretmeniydi.  Kendisi dünyada gazete fotoğrafçılığının babası olarak tanınır. Aynı  zamanda National Geographics’in ilk tam zamanlı editörüdür. 1899-1954 yılları arasında  National Geographics’in başında bulunmuştur.  Kendisinden sonra oğlu  ve torunu devam etmiştir.  Gilbert Hovey Grosvenor,  aynı zamanda telefonun bulucusu Alexander Graham Bell’in damadıdır...
Gilbert Hovey Grosvenor’un yazmış olduğu iki ciltlik Constantinapolice/İstanbul kitabı İngiltere ‘de yayınlanmış olan o döneme kadar İstanbul ile ilgili yazılmış en bilimsel eserdir. Bu kitabın son sayfasında aynalı yazma tekniği ile yazılmış olan “Maşallah” bulunmaktadır...
Grosvenor’un oğlu işin başına geldiğinde dergi sıkıntılı bir dönemdedir. Ve o yanında çalışanlara şöyle seslenir:
“Yeni Türkler gibi bağdaş kurup oturalım ve bu sorunu çözmek için düşünelim...”
Evet, bir biçimde Türkiye’nin ve Osmanlı’nın National Geographic ile organik bağları bu aile bulunuyor...
ATATÜRK VE HARF DEVRİMİ
Karaçim, Atatürk’ü anlatırken onun harf devriminden örnekler verdi. 482 karakterli Arapça’dan, 29 harfli Türkçe’ye geçişteki süreçte yüzde 10 okuma yazma oranının , nasıl kısa bir sürede yüzde 25’e çıktığını anlattı. Ve finalde şöyle bir değerlendirme yaptı:
“Eğer eski alfabe ile devam etseydik, bugün o Türkçe Olimpiyatları’nı nasıl yapardık?”
Bir de o dönemde II. Dünya Savaşı sonrası Almanya’dan gelen 125 bilim insanın ülkemiz bilimine katkılarından söz etti...
KAPTAN SHACKLETON
Bir ilginç liderlik örneği de Ernest Henry Shackleton (15 Şubat 1874 – 5 Ocak 1922) ile ilgili . Bu kaşif 1901’de kâşif Robert Falcon Scott ve doktor Edward Wilson ile ilk keşif seferine çıktı. Kasım 1902’de o güne dek ulaşılan en güneydeki nokta rekorunu 82°16’ enlemiyle kırdılar. Daha sonra İskorbüte yakalanınca Scott onu Londra’ya geri gönderdi…
Bu seferde ün kazanan Shackleton, bir sonraki keşfine 7 Ağustos 1907’de çıktı gazeteler ilan vererek seçtiği 28 kişi ile çıktı. Bu maceralı yolculukta gemileri donan denizde batmasına rağmen filikalarla devam ettiler. 1908’de Antarktika’ya ikinci kez ayak bastı. Pek çok denemeden sonra kâşifler 88°23’ enlemine vararak bir güneye inme rekoru daha kırdılar, ama Güney Kutbu’na 180 km kala geri dönmek zorunda kaldılar. Shackleton Antarktika’da 3.000 km kadar yürüdükten sonra bir kez daha İngiltere’ye döndü. Bu kez bir kahraman olarak karşılandı ve Kral tarafından asalet payesi verildi…
Evet, dün öğle Gönlüferah Otel’deki Bursa Rotary Kulübü toplantısı çok keyifli geçti. Konuşmacı Turan Karaçim’den çok güzel şeyler öğrendik. Kendisine teşekkür ediyorum…