Yalın belediyecilik üzerine

Bursa Büyükşehir Belediyesi, bir yılı aşkın bir süredir, Yalın Belediyecilik projesini hayata geçiriyor.

Konu ile ilgili bir basın toplantısı düzenleyen Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Bursa'nın 'yalın yönetim' felsefesine hiç de yabancı olmadığını özellikle otomotiv sanayiinde yoğun olarak kullanıldığını kaydederek şunları söyledi:

"Vatandaşlara yönelik değer üretmeyen, gereksiz kaynak tüketimine sebep olan işlemleri yok ediyoruz. İyi iş modellerini yaygınlaştırıyoruz. Uygulamanın ilk yıkında 72 milyon liralık tasarruf elde ettik. Buna sadece ekonomik olarak bakmamak gerek. Aynı zamanda iş gücünü doğru kullanıp, zamandan tasarruf sağladık ve hizmet birimlerimizle yeni alanlar kazandık. Vatandaşa sunulan hiçbir hizmeti iptal etmedik. Çalışmalarla elde ettiğimiz kaynakları yeni projelerimize aktarıyoruz. Beni tasarruf veya makine, kaynak kullanımı noktasında eleştirmek isteyenler bilsinler ki her gün çok daha tasarruflu olmak adına daha neler yapabiliriz diye kendimizi sorguluyoruz"

YALIN ÜZERİNE

Yalın felsefesi ile ülkemiz tanışalı 25 yılı aşkın bir süre oldu. Kuşkusuz her yeninin ilk etapta ötelenişi gibi, yalın da önceleri ötelendi. Bir süre o sadece otomotiv için bir üretim modeli sanıldı. Sonra tekstil, makina ve diğer alanlar için de benimsenmeye başlandı. Üretimin dışında her alanda yayılmaya başlandı. Sonra hizmet sektöründe (hastanecilikten, yerel yönetime kadar değişik alanlarda) farkedildi.

Bunların her birinin aşamalarına tanıklık etme, bazı dev kuruluşları yalınla buluşturma noktasında bana da bir misyon düşmüştü. Ben de bu misyonu yerine getirmeye çalıştım.

Özünde Yalın Felsefe, bir ürün üretimi sırasında veya bir hizmet verimi sırasında; doğrudan müşterinin istediğine katma değer sağlamayan herşeyi modelin dışına çıkartan bir yaklaşım. Burada fiziksel alanda, işi yapan insan sayısında, işin yapılış süresinde, işin yapılış maliyetinde müşterinin istemine katma değer sağlamayan herşey israf kabul edilip, modelin dışına çıkartılır.

TARİHE GÖZ ATIŞ

Toyota, 1980'li yıllarda Amerika'da en çok satan otomobil olunca, diğer beş büyük otomobil üreticisi MIT'ye(Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) gider ve orada Daniel Jones ve Jim Womack'tan bu konunun nedeninin araştırılmasını ister. Bir yıl süren bu çalışma sonunda "Dünyayı değiştiren makine" kitabı ve bir rapor doğar.

Raporda diğer beş büyük otomotiv üreticisinin aynı modelle çalıştığı ama Toyota üretim modelinin farklı olduğu ortaya çıkar ve bunun analizi yapılır. Ardından da Lean Enterprise Institute(Yalın Enstitü) kurulur.

TÜRKİYE'DE YALIN

Türkiye'de yalın ile ilgili ilk etkinlik Koç Holding'in bünyesindeki Yalçın İpbüken'in kurduğu İDEA şirketinin girişimleri ile 1996 yılında Otomobil Üreticileri Derneği'nin organizasyonuyla İstanbul'da gerçekleşir.

Ülkemizde bu alandaki ilk uygulamalar da, o yıllarda Fransa'daki Renault'un başında olan Louis Schweitzer'in döneminde başlar. Bu nedenle Oyak Renault fabrikasındaki bu çalışmalar ülkemizdeki ilk çalışmalardır. 1992-2005 yılları arasında Renault'un başkanlığını yapan Louis Schweitzer'in babası ünlü Dr.Albert Schweitzer'in yeğeniydi.

Amerika'daki Yalın Enstitü kurucuları Yalçın İpbüken, Koç Holding'den emekli olduktan sonra ona Yalın Enstitü'nün Türkiye ayağını kurmasını önerirler ve 2001 yılında Türkiye'deki Yalın Enstitü, İpbüken tarafından kurulur. Kurucu üyelerden sonra ilk üyelerinden biri de ben olurum.

BURSA VE YALIN

Yalçın İpbüken, Yalın Enstitü'yü kurduktan sonra Bursa'ya geldi. Bu konunun önemini uzun uzun anlattı. Ben de dönemin BTSO Başkanı Celal Sönmez ile bunları paylaştım. Celal Sönmez bu konuyu BTSO'ya taşıdı ve Yalın Enstitü'nün ülkemizdeki ilk etkinliği 2002 yılında BTSO'da Dünya Yalın Enstitüler Birliği Başkanı Prof. Ferro'nun konuşmacı olduğu 350 kişinin katılımı ile gerçekleşti.

2003 yılında ise Yalın Enstitü bünyesindeki ilk Yalın Zirve yine BTSO'da 850 kişinin katılımı ile gerçekleşti. Bu etkinliğe de Yalın Enstitü'nün kurucusu Prof.Dr.Daniel Jones katıldı. Süreç içinde Bursa'daki birçok büyük kuruluşun Yalın ile buluşmasına vesile olmuştum. Burada karşılaştığım bir sorun vardı. İnsanlar ne söylendiğine bakmıyorlardı, kimin söylediğine bakıyordu. Üzücü de olsa bir gerçekti.

SON SÖZ

Ülkemizde üretimden, hizmete kadar her alanda büyük bir israf söz konusu. İsraf hem maddi anlamda büyük bir kayıp, hem de gereksiz bir enerji harcanması.

Bugün artık her alanda yavaş yavaş yalın kelimesinin telaffuz edilmesi bile beni mutlu ediyor. Hedef bu yaşam felsefesinin her alanda içselleştirilmesi.

Bu konuyu Bursa Büyükşehir Belediyesi'nde hayata geçiren ve sürdürülebilmesini sağlayan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş'ı kutluyorum.