Hava Durumu

İşyerlerinin birleşmesi, devredilmesi, nakli veya taşınması halinde dikkat edilmesi gereken hususlar ve çalışanların hakları nelerdir?

Yazının Giriş Tarihi: 08.07.2019 08:25
Yazının Güncellenme Tarihi: 08.07.2019 08:25

Ticaret hayatında ortaklık kurmak, bir veya birkaç işyerinin bir araya gelerek şirket kurması sık sık gerçekleşen olgulardır. Bazen birkaç gerçek kişi işveren işyerlerini bir şirket çatısı altında toplayabilmektedir. Başka bir durumda ise bir şirket başka bir şirketin bünyesine dahil olabilmektedir. Bazen de sadece unvan değişikliği veya ortaklı yapısında bir değişiklik söz konusu olmaktadır. Bu ve benzeri durumlarda SGK' da yapılması gereken işlemlerin göz ardı edildiğini veya unutulduğunu görmekteyiz. İdari para cezasına sebebiyet verecek bir hata yapılmaması için buradan detaylı olarak bilgi vermekte fayda var.

5510 sayılı kanunda konu açıkça düzenlenmiştir. Buna göre; Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya bir diğer şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tescilinin ilan tarihini, adi şirketlerde ise şirkete yeni ortak alınması durumunda ise yeni ortağın alındığı takip eden en geç on gün içinde, işyeri bildirgesi verilmek suretiyle SGK' ya bildirilmek zorundadır. İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde, işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesini SGK'ya vermekle yükümlüdür. İşyerinin aynı il sınırları içinde SGK'nın başka bir ünitesinin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, adres değişikliğinin yazı ile bildirilmesi yeterlidir. Bu işlerde çalışan sigortalıların, sigorta hak ve yükümlülükleri devam eder.

Devir veya intikal nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden ayrıca işyeri dosyası tescil edilmemekte olup, işlemlerin eski işyeri numarasından devam ettirilebilmesi için devir veya intikale ilişkin gerekli değişiklikler işyeri tescil kütüklerine kaydedilmektedir. Bu durumda işyeri devri halinde devreden ve devralan işverenin sigortalılar için sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgesi vermesine gerek bulunmamaktadır.
Devir/intikal tarihinden önceki sürelere ilişkin sigortalı işe giriş/işten ayrılış bildirimi/aylık prim ve hizmet belgesi eski e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi ile devir/intikal tarihinden sonraki sürelere ilişkin işe giriş/işten ayrılış bildirimi/aylık prim ve hizmet belgesi ise yeni e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi ile SGK'ya bildirilecektir. İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi halinde nakleden işverence; başka bir işverene devredilmesi halinde devralan işverence nakil veya devir tarihini takip eden on gün içinde işyeri bildirgesi vermesi gerekmektedir.

Nakledilen sigortalıların sigorta hak ve yükümlülükleri devam ettiğinden nakil edilen işyerlerinden sigortalı işten ayrılış bildirgesi, yeni adresteki işyerinden ise sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlenecek ancak, bu belgelerin yasal süresi dışında SGK'ya verilmesinden dolayı idari para cezası uygulanmayacaktır.

İşyerinin aynı ünitenin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde ise işyerinin yeni adresi güncellenmekte ayrıca işyeri sicil numarası verilmemektedir. Bu durumda, nakil edilen işyerlerinde çalışan sigortalılar için işten ayrılış ve işe giriş bildirgesinin SGK'ya verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Buradan bazı hususları daha açık bir şekilde ifade etmekte fayda var. Nevi değişikliği şirketlerin limited şirketten anonim şirkete veya tam tersi duruma dönüşmesine denilmektedir. Yani X Ltd Şti firmasının X A.Ş. şekline dönüşmesidir. Bu durumda bu değişikliğin 10 gün içinde SGK'ya bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde brüt iki asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmaktadır. Bununla birlikte unvan değişikliği olması halinde yani (Y) Ltd. Şti firmasının unvanı (Z) Ltd. Şti. olarak değişmişse bunun bildirilmesi için işyeri bildirgesi verilmesine gerek olmayıp 10 günlük süre zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ancak tescil kütüğünde güncelleme yapılabilmesi için yazı ile durum SGK'ya bildirilmelidir. Tereddüt edilen bir başka konu ise iller arasındaki nakil işlemleridir. Bir işyeri başka bir ildeki adrese taşınıyorsa ancak aynı işçilerle devam etmesi veya en azından bir işçisi ile yola devam etmesi halinde nakil bildirgesi vererek nakil işlemini yapması gerekir.

Ancak nakil nedeniyle işçiler işten ayrılmışsa ve yeni adresteki işyerinde devam etmeyeceklerse yeni adreste yeni işçiler işe başlayacaksa bu kez nakil bildirgesi değil yeni bir işyeri bildirgesi verilerek yeni işyeri sicil numarası alınması gerekir. Son olarak nakil, devir, birleşme gibi durumlarda çalışanlar için kazanılmış haklarının ne olacağı soruları akıllarına gelmektedir. Bu ve benzeri durumda sigorta hak ve yükümlülükleri ile tazminat, ücret alacağı ve yıllık izin haklarında bir kayıp söz konusu olmaz. Kazanılmış hakları aynen korunmaktadır. Devir ve intikal sırasında çalışanlardan zorla ibraname almak işverenlere bir şey kazandırmaz. Kıdem tazminatı için ayrı bir bordro düzenlenmesi gerekmektedir. Bu bordroda imza olsa dahi bankaya yatırılmamışsa geçerliliği şüphelidir. Tazminatın bir defada işçinin banka hesabına yatırılması halinde ödemenin gerçekleştiği Yargıtay içtihatlarınca kabul edilmektedir.

OKUYUCU SORULARI

SORU: 2018 yılında eşim vefat etti. Eşimden kalan ilk aylığı almaya gittiğimde maaşının haricinde 595,00 TL daha para yatırıldığını gördüm. Yanlış olabileceğini düşündüğüm için çekmedim. Bu para nedir öğrenmem mümkün mü?
(Fatma ÇUBUK)

CEVAP: SGK tarafından vefat eden sigortalılar için yakınlarına cenaze yardımı yapılmaktadır. Herhangi bir yanlışlık söz konusu değildir. 595,00 TL cenaze yardımı olup parayı çekmenizde bir mahsur yoktur.

SORU: Hizmet dökümümde çalışmalarım 21 nolu belge türü olarak gözükmektedir. Yurtdışında çalışıyorum. Bu bildirimler emekliliğime sayılmakta mıdır? (Abdullah ÇETİN)

CEVAP: 21 nolu belge türü Türk İşverenler tarafından sosyal güvenlik sözleşmemiz olmayan ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçiler için verilir. Burada işveren sizin adınıza sadece kısa vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri yatırmaktadır. Emekliliğinize sayılabilmesi için ilgili Sosyal Güvenlik Merkezi'ne başvurup isteğe bağlı olarak bu döneme ait primlerin tarafınızca yatırılması gerekir. Ödemeniz halinde primleriniz SSK kapsamında değerlendirilmektedir.

EMEKLİLİK HESAPLAMA

SORU: 2000 yılında ilk kez memuriyete atandım. Daha önce hiç çalışmam olmadı. Aralıksız çalışmaya devam ettim. 1965 doğumluyum ne zaman emekli olabilirim? (Melahat DOĞAN)

CEVAP: İşe başlangıç tarihinize göre 58 yaş 9000 gün veya 61 yaş 5400 gün şartlarına tabisiniz. İlk şarta göre 9000 günü dolduracağınız 2025 yılında veya ikinci şarta göre 61 yaşını dolduracağınız 2026 yılında emekli olabilirsiniz.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.