Hava Durumu

Toplu İş Sözleşmesi yapılan özel sektör işyerlerinde asgari ücret desteğinin kapsamı yaklaşık 2 kat daha geniştir

Yazının Giriş Tarihi: 04.02.2019 08:29
Yazının Güncellenme Tarihi: 04.02.2019 08:29

Asgari ücret desteği denilince sadece asgari ücretle işçi çalıştıran işverene sağlanan bir destek olarak düşünmek doğru değildir. Toplu iş sözleşmesi olan bir özel sektör işyerinde destek kapsamına giren işçi başına ücret tutarı 6.090 TL'ye kadar artmaktadır. Destek verilirken tespit edilen limitler iki farklı şekilde düzenlenmiştir. 2016 yılında net asgari ücret 1000 TL'den 1300 TL'ye çıkarılınca ilk defa işverenlere asgari ücret desteği verilmeye başlanmıştır. 2017 yılında 12 ay, 2018 yılında 9 ay uygulanan destek 2019 yılı içinde 12 ay olarak uygulanmaya devam edecektir. Genel hatlarıyla ilk uygulanmaya başlandığında her bir işçi için aylık 100 TL destek veriliyordu. 2019 yılı için uygulamada birkaç farklılık meydana geldi. Bunları kısaca açıkladıktan sonra toplu iş sözleşmesi olan özel sektör işyerleri için uygulamanın kapsamını izah edelim. Farklılıklardan biri, 2018 yılı Ocak-Kasım dönemleri ortalaması 500'den az sayıda işçisi olan işyerlerinde ay içinde tam ay çalışan bir sigortalı için 150 TL tutarında destek verilirken 500'den az olan işyerleri için 100 TL tutarındadır. Bir diğer farklılık, daha önceki düzenlemelerde önceki yılda bildirimi yapılan işçi sayısının altında bildirim yapılsa dahi asgari ücret desteği kesilmezken artık 2018 Ocak-Kasım ayları arasında en az sayıda bildirim yapılan aydaki işçi sayısından aşağıya düşerse bu kez destek kesilecektir. Toplu iş sözleşmesi olmayan işyerlerinde asgari ücret desteğinin verilebilmesi için en temel koşul bir önceki yılın aynı ayında bildirimi yapılan sigortalıların günlük kazancının 102 TL'yi geçmemesidir. 102 TL günlük kazanç 3.060 TL aylık kazanca tekabül eder. Bu ücretin üzerindeki günler için eksik destek ödenecektir. Ancak toplu iş sözleşmesi olan özel sektör işyerleri için ise günlük kazanç sınırı 203 TL olarak uygulanmakta olup aylık 6.090 TL'ye tekabül eder. 6.090 TL'ye kadar aylık kazancı olan çalışanlar için işverenleri asgari ücret desteğinden faydalanabilmektedir. Devlet, işyerinde sendikalaşmayı ve toplu iş sözleşmesi uygulamalarını bu şekilde maddi anlamda ilave katkılarla desteklemektedir. Toplu iş sözleşmesi olan işyerlerinde kayıt dışı istihdam olmaz, iş kazaları minimum seviyededir. Huzur ve barış ortamı diğer işyerlerine nazaran en üst seviyede gerçekleşir. İş Kanunu uygulamaları nizami olarak yerine getirilir. Bu nedenlerle toplu iş sözleşmesi olan işyeri sayılarının artırılması için her türlü destek verilmektedir. Son olarak ilave etmek gereken bir konu da asgari ücret desteğinin verilebilmesi için diğer teşviklerde olduğu gibi işverenlerin yasal yükümlülüklerini zamanında gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bu yükümlülükleri, prim hizmet belgelerini zamanında vermek, prim ödemelerini zamanında yapmak, kayıt dışı istihdam etmemek, sahte sigortalı bildiriminde bulunmamak şeklinde sıralayabiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, kayıt dışı istihdam söz konusu olduğunda, ilk kez yapılan tespitte diğer teşvik uygulamalarında sadece tespitin yapıldığı ay için teşviklerin iadesi istenirken, asgari ücret desteğinde ise kayıt dışı istihdamın tespit edildiği takvim yılındaki yararlanılan tutarların tamamının iadesi gerekmektedir. Yani asgari ücret desteğinde 12 aylık toplam tutarın iadesi gerekmektedir. Diğer teşviklerde gün ve kazanç eksikliğinden teşvik kesintisi olmazken asgari ücret desteğinde gün ve kazanç için SGK tarafından ek belge talep edilmesi halinde yine tüm takvim yılına ait asgari ücret destek tutarlarının iadesi gerekir. İşverenlerin bir işçisi için hem asgari ücret desteğinden hem de şartları uygun olan diğer teşviklerden yararlanmak mümkündür. Örneğin asgari ücretli bir işçisi için sadece 5 puanlık indirimden ve asgari ücret desteğinden faydalanan bir işverenin ödeyeceği primden toplamda 277,92 TL indirim söz konusudur. Toplu iş sözleşmesi olan bir işyerinde 6.000 TL ücret alan bir işçi için ise bu tutar, 450 TL'dir. Toplu iş sözleşmesi olmasaydı daha düşük bir teşvik indirimi söz konusu olacaktı. Toplu iş sözleşmesi yapılması tüm paydaşlara yani, işçi, işveren, sendika, devlet için maksimum fayda sağlamaktadır.

OKUYUCU SORULARI

Soru: SSK'dan emekli olan babamdan ölüm aylığı almaktayım. Emekli sandığı olsaydı çalışmam halinde maaşım kesilmeyeceğini öğrendim. Emekli Sandığı'na geçme imkânım var mıdır? (Nurcan KARADENİZLİ)

Cevap: Hangi statüden emekli olunacağı hususu emekli olacak kişilerin çalışmalarına göre belirlenir. 2008 öncesi için son yedi yıl içerisinde hangi statüden hizmet bildirimi çoksa o statü şartlarından emekli olunabilir. 2008 sonrası ilk kez sigortalı olanlarda ise hizmetlerinin tamamı içerisinde en fazla hangi statüden bildirim varsa ona göre tespit edilecektir. Ölüm aylıklarında ise zaten böyle bir şey mümkün olmadığı için cevabımız emekli sandığına geçemeyeceğiniz şeklide olacaktır.

Soru: 7103 sayılı yasada belirtilen ilave istihdam hesaplamasında 2019 yılında ilk kez işe aldıklarımız için hangi takvim yılının ortalamasını esas alacağız. Yasanın çıktığı yıldan önceki 2017 mi yoksa 2018 mi? (Turgut SOYLU)

Cevap: İlave istihdam hesaplamasında işe giriş tarihinden önceki takvim yılının işçi sayısı ortalaması esas alınır. Bu yüzden 2018 ortalamasına bakılır. Zaten SGK, e-bildirge sistemine bu şartın otomatik kontrolünü koyduğu için sistem size uyarı verecektir.

EMEKLİLİK HESAPLAMA

Soru: 2002 yılında ilk kez Bağ-kur sigortalı çalışmaya başladım. 1957 doğumluyum. Arada boşluğum olduğu için 13 yıl 6 ay 4860 gün primim bulunmaktadır. SSK ya geçip 15 yıl 3600 günden emekli olabilir miyim? (Zekeriya ÇEVİK)

Cevap: SSK'ya geçmeniz halinde en az 3,5 yıl sigortalı çalışmanız ve 25 yıl en az 4500 prim gününüz olması şartıyla 60 yaşında emekli olabilirsiniz. 25 yıl şartı 2027 de (70 yaşınızda) dolacağı için emekliliğiniz gecikir. 08.09.1999 sonrası için 15 yıl 3600 şartları geçerli değildir. SSK ya geçmenizi önermiyorum. Çünkü Bağ-kurda devam edilmesi halinde daha erken emekli olma imkânınız bulunmaktadır. 15 yıl 5400 gün ile 62 yaşında Bağ-kurdan emekli olabilirsiniz.

Soru: 60 yaşını geçmiş birisi ilk kez sigortalı olarak bir işyerinde çalışabilir mi? (Emir AYDOĞAN)

Cevap: 5510 sayılı yasada buna engel bir durum bulunmamaktadır. Ancak dikkat edilmesi gereken birkaç husus var. Öncelikle bu kişinin fiilen çalışması halinde sigortalı olması mümkündür. Sahte sigortalılık durumuna düşmemelidir. Bir diğer konu da iş sağlığı ve güvenliği açısından yapacağı işe uygun olduğunun sağlık raporu ile belgelenmesi gerekmektedir. İş kanununda uygun işçiye uygun iş prensibi geçerlidir.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.