Hava Durumu
Web.tv
Aydınlanma ve İbn Rüşd
Yazının Giriş Tarihi: 09.10.2015 07:13
Yazının Güncellenme Tarihi: 09.10.2015 07:13
Batı’nın aydınlanmasında İbn Rüşd’ün yerini bilen çok az Doğulu insan vardır. Oysa Batı entelektüellerine göre İbn Rüşd “Batı’yı Aydınlatan İslam Düşünürü” olarak bilinir. Batı’da bu konuda yüzlerce cilt kitap yazılmıştır.
Renan’dan, Herder’e- Alain de Libera’dan, Paul Kutz’a- Eticone Gilson’dan, Ernest Wolf Gazo’ya kadar Batı düşünceleri İbn Rüş’dü Batı Aydınlanmasının’ tabiri caizse’ mimarı sayarlar. Bizler ise içinde debelendiğimiz bilgisizlik ve onun doğurduğu kompleksten dolayı bu isimlerden bihaberiz.
İbn Rüşd’ün Batı’yı aydınlatan düşünür ve Avrupa’nın fikir babası olduğu teması, Renan’ın dışında pek çok araştırmacı tarafından da dile getirilmiştir.
Nitekim Alain de libera ve M.R. Hayonun İbn Rüşd’ün, “ Avrupa düşüncesi üzerinde derin etkiler bırakan” felsefi eserler yazdığını ve “ Aristo yorumculuğu geleneği tarihinde mutlak manada merkezi bir rol oynadığını” belirtmekle kalmamış, daha da ileri giderek onun, kısaca” Avrupa’nın ma-nevi babası olduğunu” bildirmektedir. Aynı şekilde Charles E. Butter Warth İbn Rüşd’ün “Aydınlanmanın müjdecisi” olduğunu ifade etmektedir.
“İbn Rüşd, Aydınlanmaya doğru koşan güçler üzerinde fevkalade büyük ve güçlü bir etki bırakmıştır” diyen Verınt Bullongh da İbn Rüş’dün fikirlerinin “Galileo ve Giordano Bruno üzerinde büyük etkisi olduğunu ve ikisinin de İbn Rüşd’çülerle birlikte eğitim gördüğünü” bildirir.
Ortaçağ felsefesinin büyük üstadı Etienne Gilson, İbn Sina ve İbn Rüşd’ün felsefesinin Batı düşüncesi bakımından önemini sıklıkla vurguladığı gibi “İbn Sina ve İbn Rüşd’ü heaba katmadan, bir Hırıstiyan ilahiyatı ve tarihinin yazılmasının dahi mümkün olamayacağını” belirtir.
İbn Rüşd gibi büyük şerhler (tefsirler) yazmış Saint Thomas, “ İbn Rüşd’ün fikirleri Doğu’da (İslam dünyası) pek ilgi görmedi. Fakat Yahudi ve Hırıstiyanlar arasında müstesna bir mevkiye erişti. Bunun güzel bir örneğine sahip bulunuyoruz. İbn Rüşd’ün Aristo’nun metafizik kitabına yazdığı büyük şerhin yalnızca bir tek Arapça nüshasına karşılık bu kitabın İbranice ve Latince birçok nüshasına sahip bulunuyoruz” demektedir.
Renan’dan, Herder’e- Alain de Libera’dan, Paul Kutz’a- Eticone Gilson’dan, Ernest Wolf Gazo’ya kadar Batı düşünceleri İbn Rüş’dü Batı Aydınlanmasının’ tabiri caizse’ mimarı sayarlar. Bizler ise içinde debelendiğimiz bilgisizlik ve onun doğurduğu kompleksten dolayı bu isimlerden bihaberiz.
İbn Rüşd’ün Batı’yı aydınlatan düşünür ve Avrupa’nın fikir babası olduğu teması, Renan’ın dışında pek çok araştırmacı tarafından da dile getirilmiştir.
Nitekim Alain de libera ve M.R. Hayonun İbn Rüşd’ün, “ Avrupa düşüncesi üzerinde derin etkiler bırakan” felsefi eserler yazdığını ve “ Aristo yorumculuğu geleneği tarihinde mutlak manada merkezi bir rol oynadığını” belirtmekle kalmamış, daha da ileri giderek onun, kısaca” Avrupa’nın ma-nevi babası olduğunu” bildirmektedir. Aynı şekilde Charles E. Butter Warth İbn Rüşd’ün “Aydınlanmanın müjdecisi” olduğunu ifade etmektedir.
“İbn Rüşd, Aydınlanmaya doğru koşan güçler üzerinde fevkalade büyük ve güçlü bir etki bırakmıştır” diyen Verınt Bullongh da İbn Rüş’dün fikirlerinin “Galileo ve Giordano Bruno üzerinde büyük etkisi olduğunu ve ikisinin de İbn Rüşd’çülerle birlikte eğitim gördüğünü” bildirir.
Ortaçağ felsefesinin büyük üstadı Etienne Gilson, İbn Sina ve İbn Rüşd’ün felsefesinin Batı düşüncesi bakımından önemini sıklıkla vurguladığı gibi “İbn Sina ve İbn Rüşd’ü heaba katmadan, bir Hırıstiyan ilahiyatı ve tarihinin yazılmasının dahi mümkün olamayacağını” belirtir.
İbn Rüşd gibi büyük şerhler (tefsirler) yazmış Saint Thomas, “ İbn Rüşd’ün fikirleri Doğu’da (İslam dünyası) pek ilgi görmedi. Fakat Yahudi ve Hırıstiyanlar arasında müstesna bir mevkiye erişti. Bunun güzel bir örneğine sahip bulunuyoruz. İbn Rüşd’ün Aristo’nun metafizik kitabına yazdığı büyük şerhin yalnızca bir tek Arapça nüshasına karşılık bu kitabın İbranice ve Latince birçok nüshasına sahip bulunuyoruz” demektedir.
Yorum Ekle
Yorumlar
