Hava Durumu
Web.tv
Mukayeseli fiyatlarla hayat pahalılığı
Yazının Giriş Tarihi: 02.01.2015 08:23
Yazının Güncellenme Tarihi: 02.01.2015 08:23
Hayat pahalılığının çaresi yok. Sulh ve sükunun avdetine ve istihsalatımızın çoğalmasına rağmen hayat pahalılığı berdevamdır. Neden? Cumhuriyet Gazetesi 11 Mayıs 1927.
Harb-i Ummumi’den sonra bütün memleketlerde hayat pahallılaştı. Bazı memleketlerde bu pahalılık düştü fakat bizde bu saadeti görmek mümkün olmadı. Bilakis fiyatlar arttı. Emanetin yaptığı bir araştırmaya göre 1914 senesine nazaran 1927 senesinde İstanbul’da hayat 14 kat pahallıymış. (20.yüzyılda İstanbul’da tüketici fiyatları ve enflasyon değerlerine göre 1914: 1 kabul edildiğinde 1927 yılı tüketici fiyatı endeksi 13.4’tür.(Pamuk 2000:22)
Bu hayat pahalılığının derecesini göstermeye tavuk, yumurta, et ve koyun arasında yaptığımız mukayese kifayet eder:
Yumurta/tavuk. Eskiden beş kuruşa bir tavuk alırdık, şimdi bir yumurta alıyoruz.
Tavuk/koyun. Eskiden bir liraya koç alırdık, şimdi bir tavuk alıyoruz.
Koyun/at. Eskiden kırk liraya bir at alırdık, şimdi bir koç alıyoruz.
Eğer mukayeseye devam edersek eskiden bugün ata verdiğimiz parayla otomobil, otomobile verdiğimiz parayla konak satın alınırdı. İnkar kabul edilmez ki memleketimizde hayat pahalıdır ve ne vakit ucuzlayacağı belli değilidr. Hayatın ucuzlaması için harpde sulhu bekledik. Sulh geldi fiyatlar inmedi. Sonra ithalatımızla ihracatımız arasındaki fark korkunç çoğaldı, fakat gene ucuzlamadı. İthalatımızla ihracatımız arasında senevi yüz milyon liraya karip bir fark varken( herhalde cari açık) İngiliz lirası 450-500 kuruştu. Senevi ithalat ve ihracat farkı 30 milyona tenzil ettiği halde İngiliz Lirası 920- 960 arasında dolaşıyor. O halde şimdi hayatın ucuzlaması için neye intizar edeceğiz?
Görülüyor ki ne sulh ne salah, ne istihsalat ne ihracatımızın hayatı ucuzlatmak için müracaat ettikleri tedabiri tetkik ve mütalaa edip bizde de tatbik etmek lazım geliyor. Yoksa kendi kendine hayatın ucuzlaması şöyle dursun, tedricen pahalanacağını tahmin etmek yanlış olmaz.
O dönemde yine gaz, tütün, şeker konusundaki tartışmalara ilişkin birçok haber vardır. Bazı örnekler verelim:” Petrol buhranı. Gaz inhisarı kanunu mucibince bakkalların elinde bulundurmaları gereken gaz miktarı tayin edilmiştir. Bu yüzden ellerinde fazla gaz bulundurmamaları, ve tüccarın satmaması nedeniyle gaz sıkıntısı başlamıştır. Cumhuriyet 23 Şubat 1926.
Harb-i Ummumi’den sonra bütün memleketlerde hayat pahallılaştı. Bazı memleketlerde bu pahalılık düştü fakat bizde bu saadeti görmek mümkün olmadı. Bilakis fiyatlar arttı. Emanetin yaptığı bir araştırmaya göre 1914 senesine nazaran 1927 senesinde İstanbul’da hayat 14 kat pahallıymış. (20.yüzyılda İstanbul’da tüketici fiyatları ve enflasyon değerlerine göre 1914: 1 kabul edildiğinde 1927 yılı tüketici fiyatı endeksi 13.4’tür.(Pamuk 2000:22)
Bu hayat pahalılığının derecesini göstermeye tavuk, yumurta, et ve koyun arasında yaptığımız mukayese kifayet eder:
Yumurta/tavuk. Eskiden beş kuruşa bir tavuk alırdık, şimdi bir yumurta alıyoruz.
Tavuk/koyun. Eskiden bir liraya koç alırdık, şimdi bir tavuk alıyoruz.
Koyun/at. Eskiden kırk liraya bir at alırdık, şimdi bir koç alıyoruz.
Eğer mukayeseye devam edersek eskiden bugün ata verdiğimiz parayla otomobil, otomobile verdiğimiz parayla konak satın alınırdı. İnkar kabul edilmez ki memleketimizde hayat pahalıdır ve ne vakit ucuzlayacağı belli değilidr. Hayatın ucuzlaması için harpde sulhu bekledik. Sulh geldi fiyatlar inmedi. Sonra ithalatımızla ihracatımız arasındaki fark korkunç çoğaldı, fakat gene ucuzlamadı. İthalatımızla ihracatımız arasında senevi yüz milyon liraya karip bir fark varken( herhalde cari açık) İngiliz lirası 450-500 kuruştu. Senevi ithalat ve ihracat farkı 30 milyona tenzil ettiği halde İngiliz Lirası 920- 960 arasında dolaşıyor. O halde şimdi hayatın ucuzlaması için neye intizar edeceğiz?
Görülüyor ki ne sulh ne salah, ne istihsalat ne ihracatımızın hayatı ucuzlatmak için müracaat ettikleri tedabiri tetkik ve mütalaa edip bizde de tatbik etmek lazım geliyor. Yoksa kendi kendine hayatın ucuzlaması şöyle dursun, tedricen pahalanacağını tahmin etmek yanlış olmaz.
O dönemde yine gaz, tütün, şeker konusundaki tartışmalara ilişkin birçok haber vardır. Bazı örnekler verelim:” Petrol buhranı. Gaz inhisarı kanunu mucibince bakkalların elinde bulundurmaları gereken gaz miktarı tayin edilmiştir. Bu yüzden ellerinde fazla gaz bulundurmamaları, ve tüccarın satmaması nedeniyle gaz sıkıntısı başlamıştır. Cumhuriyet 23 Şubat 1926.
Yorum Ekle
Yorumlar
