Toplumlar ve normlar

Norm(kural), değerlerin somut biçimleridir, bir başka deyişle sosyal hayat içerisinde normal olan ve olmayan davranışları gösteren kurallardır. Uygun olan davranışlara mükafat, uygun olmayan davranışlara ise ceza belirlerler. Dayandıkları değerlerden farkları bir “yaptırım ” (müeyyide)taşımalarıdır. Normlar değerlerin, ihtiyaçlara göre dışlaşıp şekillenmiş halidir. Dayandığı değer ne kadar aşkın ve karşılaştığı ihtiyaç ne kadar kapsamlı ise bir normun göreliliği o nispette kaybolur ve sosyalleşerek yaygınlaşır.
Normlar,kurallar, deyince bir toplumda büyük çoğunluğun kabul ettiği değerleri anlamamız gerekecek. Bir müeyyideye bağlı kuralların çiğnenmesi bir nebze o kurallara uyumu sağlayabilir. Ama bir müeyyideye bağlı olmayan hatta bir yazılı kuralı dahi olmayan kimi davranış ve tarzların zaman içinde yerleşerek bir nevi toplum kuralı haline getirilmek istenmesi o toplumun kültürünü temelinden sarsar. Bahsettiğimiz şey henüz bir norm değildir, ama öylesine hızlı ve pervasızca yayılıyor ki kısa zaman içinde norm olabiliyor.
Erkeklerin kısa pantolonla sahilde gezer gibi şehrin her noktasında gezmeleri hiçbir zaman bu toplumun kuralı olmamıştır. Veya şehrin en kalabalık noktasında, sağında ve solundaki insanlara sürtmeden geçemeyeceği bu kalabalık içinde kulağına dayadığı pahalı cep telefonundan telefonunun karşı  ucunda her kimse ona; ana avrat küfür eden bir bayanın bu davranışına toplum yeni şahit oluyor. Artık insan davranışları hiçbir kuralı tanımaz bir noktaya doğru gidiyor. Bu durum bir toplum için en berbat, en bela bir durum olur.
Toplumda normlar objektiftir. Benim yukarıda verdiğim örnekler henüz sübjektif olup toplumu yeterince huzursuz etmiş değildir. Peki toplumu huzursuz etse ne olacak? Herhalde hiçbir şey. Her şeyden önce normların bir tarafında değerler, diğer tarafında ise sürekli değişen toplumsal şartlar yer alır. Toplumsal değerler bu değişen ve değişmeyen iki dünya arasında sağlıklı bir ilgi kurulabilmeye bağlıdır.
Değerler, normlara yön verdiği gibi, toplumsal etkileşimlerin ürünü olan normlar da zamanla kendilerine has değerler oluşturabilirler. Değer, en genel tanımıyla nesne, birim ve davranış kalıplarına yüklenmiş bir şey, nisbi bir kıymettir. İnsanı insan yapan etik dünyanın temel taşlarıdır.