Görünen o ki;
2019 yılında cumhurbaşkanlığı seçimiyle birlikte aynı anda yapılacak olan milletvekili seçimlerinde bir ilki yaşayacağız.
Nitekim;
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın önceki akşam iftarda dile getirdiği, milletvekili seçim sisteminin değiştirilmesi önerisi hiç de yabana atılacak gibi değil.
Hatta;
Tıpkı;
2 yıl önce söylediği Başkanlık sisteminin tartışılması gerektiğine dair sözleri gibi.
Erdoğan'ın;
Tartışılmasını istediği ama aslında olması gerektiğini ifade ettiği bu yeni fikri, Türkiye'nin seçim sisteminin değişeceği anlamına geliyor.
Yani;
2019 yılında ya "daraltılmış bölge" ya da "dar bölge" seçim sistemiyle seçime gideceğiz.
Peki;
Bu "daraltılmış bölge" ve "dar bölge" seçim sistemi, nedir ve nasıl uygulanır, biraz da ondan bahsedelim kısaca.
Aslında çok basit.
Yani kafa karıştırmaya gerek yok.
-DARALTILMIŞ BÖLGE SİSTEMİ
İki sistemin de çok önemli bir ortak özelliği var ki, o da, milletvekilinin, gerçekten milletin vekili olduğunu göstermesi.
Yani;
Her iki sistem de, seçmen ile aday ilişkisini güçlendiriyor.
Ve;
Seçmenlerin, oy verdikleri adayı çok daha iyi tanımasını sağlıyor.
Bir başka deyimle;
Seçmen partiye oy verirken, milletvekili adayının kim olduğu çok önem taşıyor.
Erdoğan'ın;
Tartışılmasını istediği iki sistemden "daraltılmış bölge" seçim sistemi şöyle işliyor.
Bursa'nın şu anda 18 milletvekili var.
Tüm Bursa;
4-5 milletvekilinden oluşan 4 seçim bölgesine bölünüyor.
Mesela;
Osmangazi seçim bölgesinin altında ilçeler oluyor.
Yıldırım seçim bölgesinin altında ilçeler oluyor.
Nilüfer seçim bölgesinin altında ilçeler oluyor.
İnegöl seçim bölgesinin altında ilçeler oluyor.
Böylece;
Bu 4 seçim bölgesinin herbirinden sadece 4-5 milletvekili seçiliyor ve sonunda Bursa'nın 18 milletvekili belirleniyor.
-DAR BÖLGE SİSTEMİ
Diğer;
"Dar bölge" seçim sistemi de şöyle.
Bu sistem;
Türkiye'de şimdiye değin hiç uygulanmadı.
Bu sistemde;
Şu anda 550 olan milletvekili sayısından hareketle, Türkiye 550 seçim bölgesine bölünüyor.
Yani;
Hangi ilde kaç milletvekili varsa, o milletvekili sayısı kadar seçim bölgesine bölünüyor.
Mesela;
Bursa'nın 18 olan milletvekili sayısından hareketle, Bursa tam 18 seçim bölgesine bölünüyor.
Hemen hemen;
Her ilçe bir seçim bölgesi oluyor.
Ve;
Her ilçeden sadece 1 milletvekili seçiliyor.
Örneğin;
Nilüfer'den 1, Karacabey'den 1, Yenişehir'den 1 gibi.
İşte;
Bu durum, partilerin rastgele aday göstermesinin de önüne geçiyor.
Başka bir deyişle;
Seçim bölgesinde çok sevilen adayın kazanma şansı artıyor, arkasında siyasi destek olmasına rağmen seçmenden itibar görmeyen adayın ise seçilme şansı azalıyor.
Aslında;
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tartışılmasını isteyerek bir anlamda hayata geçirilmesini istediği bu iki sistem de çok iyi.
Çünkü;
Seçmen, beğendiği bir partiye oy verirken, aslında o partinin milletvekilleri adaylarının tamamını tanımıyor.
Tanımadığı gibi;
Milletvekili olmasını istemediği herhangi bir adayı da, oy vererek aslında mecburen destekliyor.
Dahası;
Adaylar;
Arkalarına, liderleri alarak seçiliyorlar, kendi güçleriyle seçilmiyorlar.
Bu nedenle;
"Daraltılmış bölge", hatta ve hatta "dar bölge" seçim sistemi, gerçekten de çok çok iyi.