
Dolar, Euro ve altın rekordan rekora koşarken, TL ise adeta devalüasyona uğradı. TL'nin yılbaşından bu yana dolar karşısında yaşadığı değer kaybı yüzde 23.4'ü bulurken, 2.324 lira asgari ücret ile geçinmeye çalışan vatandaş fırlayan kurların altında kaldı.
Döviz kurlarında yaşanan tırmanış bir yandan temel gıda maddeleri başta olmak üzere, iğneden ipliğe her şeye zam olarak yansırken, vatandaşın cüzdanı da küçüldükçe küçülüyor. 2018'de ABD ile ilişkilerin kopma noktasına gelmesiyle başlanan kriz giderek derinleşirken, corona virüsü salgınının başlamasıyla birlikte tüm ekonomik göstergelerde büyük bir bozulma yaşandı.
8 AYDA 1.5 ÇEYREK GİTTİ
2003 yılında aldığı 184 liralık asgari ücret ile 5.7 çeyrek altın alabilen vatandaşın geliri yıllar içinde altın karşısında da eridi. Asgari ücretli ocak ayında 2.234 liralık asgari ücret ile 4.4 çeyrek altın alabilir hale geldi. Corona virüsü salgını ile işsizlik çığ gibi büyürken, dün itibarıyla bir asgari ücretli maaşı ile sadece 2.7 çeyrek altın satın alabiliyor.
Asgari ücretli böylece 2003 yılından bu yana 3 çeyrek altın kaybetmiş oldu. Uygulanan yanlış ekonomik politikaların bir sonucu olarak enflasyon karşısında ağır bir fatura ödemek durumunda kalan vatandaşın uğradığı gelir kaybı altın hesabıyla daha iyi anlaşılıyor.
Veriler asgari ücretlinin 2004'ün ocak ayından bu yana maaşı ile alabildiği çeyrek altının 6.9 adet azaldığını gösteriyor. Aynı şekilde 2002 yılında 122 lira olan asgari ücret ile 9.42 gram altın alınabiliyordu. Dün itibarıyla asgari ücret ile sadece 4.59 gram altın alınabilir hale geldi. Asgari ücretlinin kaybettiği altın 4.83 gramı buldu. Yılbaşından bu yana yaşadığı kayıp ise 3.4 gramı buldu.
142 EURO KAYBETTİ
2016 yılında Euro 3.1678 lira iken asgari ücrete 410.38 Euro'ya denk düşüyordu. Dün itibarıyla asgari ücret 268.30 Euro'ya geriledi. 4 yıl içinde Euro bazında asgari ücrette yaşanan kayıp 142 Euro'yu buldu.
ASGARİ ÜCRET 4 YILDA 127 DOLAR KÜÇÜLDÜ
2016'nın Ocak ayında asgari ücret 1.300 TL olarak açıklandığında dolar 2.9141 liradan işlem görüyordu. Yani asgari ücret ile 446.11 dolar alınabiliyordu. O tarihten sonra arka arkaya yaşanan krizlerin etkisiyle asgari ücret dolar karşısında da ağır bir hezimete uğradı.
Ocak ayında dolar 6.6690 lira iken, asgari ücretin dolar karşılığı ise 348.48 dolara geriledi. Dolar, dün 7.3061 lirayı test ederken, asgari ücretin dolar karşılığı 319.06 dolara düştü. Yani asgari ücretli 2016'dan bu yana yaklaşık 127 dolar kaybetti. Sadece ocak ayından bu yana ise kayıp 29.42 dolar oldu.
Corona virüsü salgını en ağır darbeyi geliri sabit emeklileri vurdu. Önemli bir bölümü ek gelir elde etmek için çalıştığı işini de kaybederek asgari ücretin altında bir gelir ile yaşamak zorunda kaldı. Ancak ekonomik kriz derinleştikçe geçinmek imkansız hale geldi. TL, dolar karşısında sadece bu yıl yüzde 23.4 değer yitirirken, temel gıda maddelerinden oluşan mutfak enflasyonu yüzde 50'leri buldu. Böyle ağır bir tablo karşısında emekliler devalüasyon zammı yapılması gerektiğini dile getirmeye başladı. Son zamlarla birlikte gelirinin yarısını kaybettiğini belirten emekliler "Bize devalüasyon zammı verilecek mi" diye soruyor.
Maaş ve emekli aylıkları yerinde sayarken altın ve dövizin füze gibi yükselmesi milyonlarca emeklinin alım gücünü yerle bir etti. 2002 yılında aylığıyla yaklaşık 8 çeyrek altın satın alabilen en düşük işçi emeklisinin şimdi maaşı sadece 1.88 çeyrek altına yetiyor. İşçi emeklisi aradan geçen 18 yılda refahı artacağına 6.1 çeyrek altın birden kaybetti. Memur emeklisi de 18 yılda 8.1 çeyrek altın kaybına uğradı. Emekli aylıklarının altın fiyatları karşısında böylesine yüksek düzeyde kayba uğramasında, hükümetin açıkladığı resmi enflasyonun gerçek hayat pahalılığı ve piyasa şartlarıyla uyum sağlamaması etkili oldu.
AK Parti'nin iktidara geldiği 2002 yılında çeyrek altın 32.2 liradan satılıyordu. O tarihte en düşük işçi emeklisi 257 liralık aylığıyla 7.98 altın alabiliyordu. Aynı şekilde 376.6 lira maaş ödenen en düşük memur emeklisinin aylık geliri de 11.69 çeyrek altına denk geliyordu.
İŞÇİ EMEKLİSİ 6 ALTIN
Dün çeyrek altının satış fiyatı 797 liraya çıktı. En düşük işçi emekli aylığı temmuz ayında Hazine desteğiyle bin 500 liraya, en düşük memur emekli aylığı da 2 bin 814 liraya çıktı. Yeni fiyatlara göre işçi emeklisinin aylığıyla bugün sadece 1.88 çeyrek altın alınabiliyor. Memur emeklisi ise yeni zamlı aylığıyla 3.5 çeyrek altını zor alıyor. Bu veriler işçi emeklisinin 6.1 çeyrek altın, memur emeklisinin 8.16 çeyrek altın kaybettiğini gösteriyor.