Son yıllarda sosyal medyada “zehirli” ve “sağlığa zararlı” olduğu iddia edilen tohum yağları hakkında tartışmalar büyüyor. Ancak bilimsel araştırmalar, kanola, ayçiçek ve soya yağı gibi bitkisel yağların kalp sağlığına faydalı olabileceğini ortaya koyuyor. İşte uzman görüşleri ve araştırma sonuçları…
Kanola yağı, ayçiçek yağı, mısır yağı, soya yağı ve pamuk yağı gibi tohum yağları dünyanın dört bir yanında yemeklerde sıkça kullanılıyor. Ancak özellikle sosyal medyada bu yağların “The Hateful Eight” (Nefret Edilen Sekizli) olarak anıldığı, kalp hastalıkları, obezite ve diyabete yol açtığı öne sürülüyor.
Omega-6 asidi suçlu mu?
Tartışmaların merkezinde tohum yağlarının içerdiği omega-6 yağ asitleri var. Bazı görüşler bu asitlerin kronik iltihaplanmaya neden olduğunu savunsa da, Tufts Üniversitesi’nden Prof. Dariush Mozaffarian, bunun doğru olmadığını belirtiyor. Aksine, yeni bulgular omega-6’nın iltihap önleyici etkiler yarattığını gösteriyor.
Kalp sağlığına faydası kanıtlandı
ABD’de 200 binden fazla kişi üzerinde 30 yıl süren bir araştırma, tohum yağı tüketenlerin kalp-damar hastalıkları ve kanserden ölme riskinin daha düşük olduğunu ortaya koydu. Aynı dönemde tereyağı tüketenlerin ölüm riskinin arttığı gözlendi.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Matti Marklund, 30 yıllık 30 farklı çalışmayı incelediğinde, kanında linoleik asit (bir omega-6 türü) yüksek olan kişilerin kalp hastalığına yakalanma riskinin en düşük olduğunu tespit etti.
Omega-3 ve Omega-6 dengesi
Uzmanlara göre omega-6 ile omega-3 yağ asitleri arasında denge şart. Stanford Üniversitesi’nden Prof. Christopher Gardner, “Omega-6 kanın pıhtılaşmasında rol oynar, omega-3 ise kanı inceltir. İkisinin uyumu hayati önem taşır” diyor.
Kanser iddiaları gündemde
Son araştırmalarda omega-6’nın özellikle üçlü negatif meme kanseri (TNBC) türünde tümör büyümesini tetikleyebileceği ortaya kondu. Ancak bilim insanları bunun genelleştirilmemesi gerektiğini, omega-6’nın tamamen kesilmesinin de ciddi sağlık sorunları yaratabileceğini vurguluyor.
Hangi tohum yağı daha sağlıklı?
Kanola yağı: LDL kolesterolü düşürüyor, kilo kontrolüne destek oluyor.
Soya yağı: Tüketildiğinde tüm nedenlere bağlı ölüm riskini azaltıyor.
Ayçiçek yağı: Yüksek linoleik asit içeriğiyle kolesterolü düşürüyor.
Uzmanlara göre, tohum yağlarını aşırıya kaçmadan ve işlenmiş gıdalardan uzak bir şekilde tüketmek sağlıklı kabul ediliyor.
Uzmanlardan uyarı
Prof. Mozaffarian, tohum yağlarının haksız yere suçlandığını belirterek, “Omega-6 yağ asitleri kalp, damar ve metabolizma sağlığı için faydalı. Sorun yağlarda değil, işlenmiş gıdalardaki yüksek şeker ve sodyumda” dedi.