TESK Genel Başkanı Palandöken: Yeni bir yapılandırma modeli şart

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken Bursa’ya geldi. Palandöken’in da aralarında bulunduğu, Fidan Han’da yapılan buluşmada, esnafın sorunları masaya yatırıldı.

Bursa’nın ülke ekonomisi adına önemli bir kent olduğunu hatırlatan Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, yaşanan ekonomik dalgalanmadan dolayı esnafın ve zanaatkarların zor bir süreçten geçtiğini aktardı. Palandöken, “Pandemi süreci, ardından gelen enflasyonla mücadele süreci, şimdi de çözüm süreci… Artık anaların, babaların ağlamayacağı önemli bir döneme girildi. Bu toplantıda da, inşallah bugün ve yarın silahların bırakılacağı bir Türkiye’yi konuşmuş olacağız. Biliyorsunuz, Türkiye’nin kalbi olan Bursa; ekonominin önemli merkezlerinden biri. Hem maharetli ellerin ürettiği zanaatlarla hem de ticaretiyle öne çıkan bir şehir. Bursa’ya geldiğimizde sadece tarihi binalar ya da termal kaynaklar değil; halkın canlı bir şekilde çarşılarda, pazarlarda var olması da dikkatimizi çekiyor. Ekonomide yaşanan sıkıntılardan en çok etkilenen kesim ise esnaf ve zanaatkârlar. Değişen dünyada yeniden yapılanma sürecinde, bu kesim mesleklerini icra edebilmek için büyük bir mücadele veriyor. Bizim de en çok üzerinde durmak istediğimiz konu bu: İnsanların alım gücünün yükseltilmesi ve esnaf ile zanaatkârın üzerindeki yüklerin hafifletilmesi.” dedi.

“VATANDAŞ FİYATLARDAN ŞİKAYETÇİ”

Ticarette dengenin sağlanması gerektiğini ifade eden Palandöken, vatandaşın fiyatlardan şikayetçi olduğunu söyledi. Palandöken, “Sosyal güvenlikten başlayarak, krediye erişim sorunları ve kredi kullanımındaki sıkıntılar gibi birçok konu bugün gündemde. Sıkı para politikaları, esnaf ve zanaatkârın üzerindeki yükleri daha da artırıyor. Vatandaş fiyatlardan şikayetçi. Mevsimsel olarak sebze ve meyve fiyatları yüksek. Bir ay sonra, Ağustos-Eylül gibi bakliyat fiyatlarının da artması bekleniyor. İnsanlar kiralarını bile ödemekte zorlanıyor. Enflasyonla mücadelede umutlanmak istesek de yapılan zamlarla birlikte esnaf yine perişan oluyor. Doğal gaza yüzde 25 zam yapıldı, elektriğe zam geldi. Petroldeki artışlar çok yansıtılmasa da elektrikte ve doğal gazda devlet desteği olsa da, esnaf iş yapamaz hâle geliyor. Teknoloji gelişiyor, elektriksiz neredeyse hiçbir şey kalmadı. Artık evlerde kullanılan bulaşık makinelerine kadar her şey elektrikle çalışıyor. Yani ‘çamaşır tuzla yıkandığı’ dönemler bitti. Tasarruf, konutlarda belki bir nebze mümkün. Ama sokakların ışığı, esnafın vitrinindeki o ışıklar, dükkânların canlılığı olmazsa; ekonomi de canlanmaz. Tarihi mekânlar aydınlatılmazsa, sokaklar ışıksız kalırsa cadde dükkâncılığı biter, insanlar AVM’lere yönelir. Esnafın nefes alacağı bir alan maalesef açılamadı. Kurallar belirlenemedi, esnaf ve zanaatkârın sorunları gün geçtikçe arttı.” diye konuştu.

“BU BİR AF DEĞİL”

Yapılandırma modelinin öneminin altını çizen Palandöken, “Birçok meslek ya tamirle ayakta kalıyor ya da ustasızlıktan yok oluyor. İş yerleri kapanıyor. Biz ne diyoruz? Esnafın daha konforlu ve sağlıklı ortamlarda iş yapabilmesi için, bir kereye mahsus olmak üzere, 5 yıl önce yaptığımız gibi bir yapılandırma modeline ihtiyaç var. Bu bir af değil. Zamanında ödeyen vatandaşlarımız zaten yüzde 5 gibi bir indirimden faydalanıyor. Yani kimse mağdur edilmiyor. Ancak borcunu ödeyemeyenler için yapılandırma fırsatı geçen sefer 147 milyar TL gibi büyük bir meblağın ekonomiye kazandırılmasını sağladı. Hem vatandaş borcunu devletle karşılıklı mutabakatla ödedi, hem de ekonomiye katkı sağlandı. Şimdi yeniden böyle bir modele ihtiyaç var. Çünkü ekonomi düzelecekse, kurallar konulacaksa ve ülkede iki buçuk milyon iş yeri ayakta kalacaksa bu yapılandırma şart.” dedi.

“BÜYÜK BİR HAKSIZLIK”

Palandöken, staj mağdurlarının sorunları hakkında da konuştu: “Bir diğer önemli konu da staj mağduriyeti. Bildiğiniz üzere, çıraklık ve kalfalık dönemlerinde yapılan stajların emeklilik hesaplamasında sayılmaması büyük bir haksızlık. İnsanlar çocuklarını bu yüzden zanaata yönlendirmiyor. ‘Çocuğumuzu gönderiyoruz ama dört yılı yanıyor’ deniyor. Eskiden biz ilkokula yedi yaşında başlardık, şimdi beş yaşına kadar düştü. Demek ki bir yılın bile ne kadar önemli olduğu ortada. Aynı şekilde emeklilikte bir ayın bile önemi artık aileler tarafından daha iyi anlaşılıyor. Bu nedenle staj mağdurları, yani ekonominin bel kemiği olan, bir meslek öğrenmek için ustasının yanına giden bu insanlara destek sağlanmalı. Bugün esnaf dokuz bin günde emekli oluyorken, yanında çalışan kişi yedi bin iki yüz günde emekli olabiliyor. Bu çarpıklığın giderilmesi gerekiyor.”