Cezayir'den Fransa'ya tarihi hamle! 132 yıllık sömürü suç sayıldı

Cezayir devlet televizyonunun aktardığı bilgilere göre, Meclis Başkanı İbrahim Bugali yönetiminde gerçekleştirilen halka açık oturumda tarihi bir karara imza atıldı. Fransa'nın 1830 ile 1962 yılları arasındaki sömürge faaliyetlerini "suç" olarak tanımlayan yasa tasarısı, milletvekilleri tarafından oy birliğiyle kabul edildi. Oylamanın tamamlanmasının ardından meclis salonunda Cezayir bayrakları dalgalanırken, milletvekilleri hep bir ağızdan "Huzur içinde yat şehit, mücadeleye devam" sloganlarını attı. Bu onay ile Cezayir tarihinde ilk kez sömürge dönemi yasal bir düzlemde suç olarak tescillenmiş oldu.

YASANIN KAPSAMI HAKKINDA DETAYLAR

Meclis Başkanı Bugali, oylama öncesinde yaptığı açıklamada yasayla birlikte, Fransız sömürge suçlarının sayılması, Fransa devletinin sömürgeci geçmişinden doğan sorumluluğunun belirlenmesi, tanıma ve özür talep mekanizmalarının oluşturulması ile sömürgeciliği övmeyi veya propagandasını yapmayı suç sayan cezai tedbirleri içerdiğini belirtmişti.

Metinde ayrıca, Fransız sömürgeciliğine atfedilen 30’dan fazla suç sıralanırken, bunlar arasında Sahra bölgesindeki nükleer denemeler ve patlamaların yol açtığı çevresel ve insani tahribat, sivillerin öldürülmesi, uluslararası yasaklı silahların kullanılması ve mayın döşenmesi yer alıyor.

Cezayir-Fransa ilişkileri, Paris'in Batı Sahra meselesinde Fas'ın önerisini kabul etmesiyle son aylarda gerilime sahne oluyor. Cezayir, bölge sakinleri için kendi kaderini tayin hakkı talep eden Polisario Cephesi'ni destekliyor. Cezayir, Batı Sahra halkının kendi kaderini tayin hakkını savunurken, Fas'ın özerklik planını reddeden Polisario Cephesi'ni destekliyor.

FRANSA'NIN AFRİKA'DAKİ KARA LEKESİ

Cezayir, Fransa'nın 1830'lara uzanan işgaline karşı 1 Kasım 1954'te bağımsızlık mücadelesine başladı. Yaklaşık 1,5 milyon kişinin hayatını kaybettiği çetin mücadele sonucu Cezayir 1962'de bağımsızlığına kavuştu. İnsan hakları örgütleri ve tarihçiler, Fransa'nın 1830-1962 yıllarındaki sömürge döneminde Cezayirlilere yönelik katliamlar gerçekleştirildiğini ve yüz binlerce kişinin tehcir edildiğini belirtiyor.

10 MİLYON İNSAN ÖLÜDÜRÜLDÜ

Cezayir İnsan Hakları Savunma Birliği, sömürge döneminde yaklaşık 10 milyon kişinin öldürüldüğünü kaydediyor. Fransa, Afrika'daki sömürgeci tarihinin en güncel ve en kanlı örneği olan Cezayir'deki suçlarını hala resmen tanımıyor. Cezayir'de her yıl 18 Şubat, Fransa sömürgesine karşı verilen mücadelede hayatını kaybedenler anısına Ulusal Şehit Günü olarak anılıyor.