AB'den Türkiye'ye motivasyon ve uyarı

Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülkelerin savunma bakanlarının ardından dışişleri bakanlarının da başlıca gündem maddeleri arasında Doğu Akdeniz'deki gelişmeler vardı. Nitekim gerginliğe son vermek amacıyla söz konusu toplantıdan Ankara'ya hem uyarı hem de motivasyon mesajı gönderildi.

AB dönem başkanlığını üstlenen Almanya'nın başkenti Berlin'de gayri resmi formatta bir araya gelen dışişleri bakanları, iki gün süreyle AB-Türkiye ilişkileri ve Doğu Akdeniz'deki gerginliği de ele aldılar. Türkiye konusunun, toplantının ilk gününde ele alınması gerekiyordu. Ancak Güney Kıbrıs Rum Kesimi, AB'nin, Doğu Akdeniz'de gerilimi azaltmak amacıyla alacağı önlemler listesine Türkiye'ye yaptırım uygulama seçeneğini de eklemesinde ısrarcı oldu. Rum Kesimi, Türkiye'ye yaptırım ihtimaline yer verilmemesi halinde Brüksel'in Belarus'a yönelik yaptırım kararlarını veto etme tehdidinde bulundu.

Bu çerçevede dönem başkanı Almanya ile istişarede bulunan AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rum Kesimi ile Yunanistan ve Fransa'nın ısrarlı tutumları karşısında Türkiye'ye uygulanabilecek ihtiyati önlemler listesine yaptırımları da eklemeye ikna oldu.

'TERCİH DİPLOMASİ'

Toplantı sonrası basına konuşan Borrell, Doğu Akdeniz'de gerginliğin sürmesi halinde AB'nin Türkiye'ye yönelik alabileceği önlemler ve seçenekler hakkında dışişleri bakanlarına bilgi verdiğini açıkladı. Türk gemilerinin AB limanlarına girişinin yasaklanması, sondaj çalışmalarına katılan firma ve kişilere yönelik kısıtlayıcı önlemler veya Türkiye'nin AB pazarına girişini zorlayabilecek tedbirler alabileceklerini anlatan Borrell, ancak tercihinin, diplomatik diyalogdan yana olduğunun da altını çizdi.

Hem Türkiye hem de AB'nin çıkarına olacak şekilde daha sağlıklı bir ilişki sağlanmasına önem verdiğini vurgulayan Borrell, Ankara'yla diyaloğa şans tanımak istediklerini ifade etti. Bu çerçevede Almanya'nın çabalarına teşekkür eden Borrell, AB ile Türkiye arasında olumlu bir ilerleme olmaması halinde 24 Eylül'de toplanacak AB Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesinden Ankara'ya yönelik daha kısıtlayıcı önlemler çıkabileceğini açıkladı.

Almanya Dışişleri Bakanı Haiko Maas da Doğu Akdeniz'deki krizden tek çıkış yolunun yapıcı diyalog olduğunu ifade ederek Berlin'in konuya yönelik tutumuna da açıklık getirdi. Zira gün içerisinde Almanya Şansölyesi Angela Merkel'in Doğu Akdeniz'le ilgili açıklamaları kafa karışıklığına neden olmuştu. Ancak diplomatik kaynaklar, Merkel'in iki taraf arasındaki diyalog için Almanya'nın çaba gösterdiğini, Atina'nın haklı olması halinde AB'ye üye ülkelerin Yunanistan ile dayanışma içerisinde olması gerektiğini ifade etmeye çalıştığına dikkat çekti.

Aynı kaynaklar, AB içerisinde Fransa, Lüksemburg, Yunanistan ve Rum Kesimi dışında Türkiye'ye doğrudan yaptırım kararını destekleyen ülke olmadığını, 24 Eylül'e kadar yapılacak diplomatik girişimler sayesinde tansiyonun düşme ihtimalinin bulunduğunu belirtirken, AB'nin yaptırım söyleminin, Yunan ve Rum kamuoyunu yatıştırma amaçlı sözler olduğuna vurgu yaptı.

ANKARA'DAN BRÜKSELE TEPKİ

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları toplantısının ardından yapılan açıklamaya sert tepki gösterdi. Doğu Akdeniz'de gerginliğin müsebbibinin, maksimalist ve uluslararası hukuka aykırı eylem ve talepleriyle Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) olduğunu vurgulayan Aksoy, şu değerlendirmede bulundu:

"Ülkemizin ve Kıbrıs Türkleri'nin Doğu Akdeniz'deki meşru hak ve çıkarlarını yok saymaya çalışan bu ikiliye, AB'nin, birlik dayanışması bahanesiyle koşulsuz destek vermesi gerginliği daha da tırmandırmaktadır. AB'nin, ülkemizin kendi kıta sahanlığı içinde yaptığı hidrokarbon faaliyetlerini eleştirmesi ve bunları durdurmamızı talep etmesi haddine değildir. Zira AB Adalet Divanı'nın da teyit ettiği üzere, AB'nin bu konuda bir yetkisi yoktur. Bu talep AB'nin hem kendi müktesebatına hem de uluslararası hukuka aykırıdır."

AB'nin Doğu Akdeniz'de çözüm için tarafsız davranması ve dürüst bir ara bulucu olması gerektiğine dikkat çeken Aksoy,"Türkiye her zaman diyalog ve diplomasiye vurgu yaparken AB'nin yaptırım diline başvurması mevcut sorunların çözümüne yardımcı olmadığı gibi ülkemizin kararlılığını daha da artırmaktadır" ifadelerini kullandı.

'GERİLİMİN ARTMAMASINA SEVİNDİM'

Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Doğu Akdeniz'de yaşanan gelişmelere ilişkin Yunanistan'ın haklarını ve söylediklerini ciddiye alma, haklı oldukları yerde destekleme görevleri bulunduğunu söyledi. Merkel, yaptığı açıklamada, "AB üye ülkeleri olarak hepimizin, Yunan dostlarımızın haklarını ve söylediklerini ciddiye alma, haklı oldukları yerde destekleme görevimiz var. Ancak ben gerilimin artmaması için çaba sarf ettim. Bu bazen sadece her iki tarafın tekrar tekrar konuşmasıyla mümkündür. Ekonomik bölgelerin pay edilmesine ilişkin oradaki tartışmalar ancak birlikte yürütülebilir. Almanya, bunun için çaba harcıyor" ifadelerini kullandı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yoğun olarak Türkiye ilişkilerini ele aldığını aktaran Merkel, "Bu ilişkiler çok yönlü. Türkiye, NATO müttefikidir. İhtilaf, iki NATO üyesi arasında. Bu bizi kayıtsız bırakamaz. Bu nedenle bile İttifak içindeki bu şeyleri açıklığa kavuşturmak lazım" dedi.