ABD'nin, İran yaptırımına AB'den tepki

ABD, İran ile 2015 yılında nükleer anlaşma kapsamında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından kaldırılan yaptırımları yeniden yürürlüğe koyduğunu açıkladı. Nükleer anlaşma olarak da bilinen ve Tahran'ın nükleer faaliyetlerine sınırlama getiren tarihi Ortak Kapsamlı Ortak Eylem Planı'na (JCPOA) göre, İran'a uygulanan konvansiyonel silah ambargosunun süresi 18 Ekim'de sona erecekti. Ancak ABD, İran'ın anlaşma yükümlülüklerini yerine getirmediğini savunarak, 18 Ekim'de sona erecek silah ambargosunun süresize çevrilmesini istiyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yeni yaptırımlara ilişkin bir açıklama yayımladı. İran'ın, Batılı ülkeler ile yapılan nükleer anlaşmada belirtilen yükümlülüklere uymadığını savunan Pompeo, "Gösterilen tavizler tarih boyunca bu gibi rejimleri güçlendirmiştir." ifadelerini kullandı. Pompeo, bu nedenle ABD olarak BMGK tarafından iptal edilen yaptırımları yeniden aktif hale getirdiklerini belirti. Pompeo, açıklamasında Güvenlik Konseyi'nin eylemsizliği, İran'ın 18 Ekim'de konvansiyonel silahlar satın almasının önünü açacaktı. Neyse ki ABD bunun olmasını engellemek için gerekli önlemleri aldı" ifadelerini kullandı. Tüm BM ülkelerine söz konusu yeni yaptırım kararlarına uyma çağrısı yapan Pompeo, yaptırımların, silah ambargosuna ek olarak, İran'ın Uranyum zenginleştirme ve işleme gibi faaliyetlerde bulunmasının yasaklanması, balistik füze testi, geliştirmesi veya ilgili teknolojilerin transferinin durdurulmasını da içerdiğini belirtti.

'Kesin cevap gelir'

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise, bu karardan sonra yaptığı açıklamada ABD'nin İran'a yönelik Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) yaptırımlarını geri getirmede başarısız olduğunu savunarak, "ABD, zorbalıkla muamele ederse bizden kesin bir cevap alır" dedi. ABD'nin son bir ay içinde, kendi gücünün merkezi olarak gördüğü BMGK'da İran'a karşı 3 defa başarısızlığa uğradığını ifade eden Ruhani, "İran Cumhurbaşkanı olarak ilan ediyorum: ABD, zorbalıkla muamele ederse ve BMGK kararlarını pratikte uygularsa kesinlikle bizden kesin bir cevap alacaktır. ABD, kararların geri geldiğini iddia ediyor fakat kimse bunu kabul etmiyor" diye konuştu.

Tek başına yapamaz!

Avrupa Birliği (AB) de, ABD'nin İran ile 2015'te yapılan nükleer anlaşmadan çekildiği için bu ülkeye yönelik BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe sokulması sürecini başlatamayacağını bildirdi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ABD yönetiminin BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararıyla kaldırılan yaptırımları geri getiren mekanizmayı devreye sokmasını not ettiklerini belirtti. Borrell, ABD'nin Barack Obama döneminde İran ile varılan anlaşmadan Donald Trump yönetiminde tek taraflı çekildiğini hatırlatırken, Washington'ın anlaşmadan çekildikten sonra JCPOA faaliyetlerine katılmadığını vurguladı ve "Bu nedenle ABD, JCPOA tarafı bir ülke sayılamaz ve BMGK'nın 2231 sayılı kararında geçen BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe sokulması sürecini başlatamaz" ifadesini kullandı.