Akarsular tehlikede: Nehir korsanlığında artış bekleniyor

Dünyanın dört bir yanındaki buzullar küresel ısınma nedeniyle hızla erirken, dünyadaki bazı topluluklar oldukça ciddi bir sorunla karşı karşıya kaldı: Nehirlerinin aniden kaybolması.

"Nehir korsanlığı" olarak adlandırılan durum, buzul erimesi nedeniyle bir nehirden akan suyun başka topraklara yönlenmesi ya da tamamen kaybolması anlamına geliyor. İlk nehir korsanlığı olayı Kanada'nın Yukon eyaletinde bulunan Kaskawulsh buzulunun erimesinin ardından 2016 yılında meydana geldi. Buzulun eriyen sularından beslenen Slims nehri geçen bahardan itibaren sularını tamamen kaybetti.

DAĞLIK BÖLGELERDE BEHİRLER ÖZELLİKLE TEHLİKEDE

Bilim insanları, dünya çok daha az buzul içeren bir dünyaya doğru ilerlerken, yüzyıllardır sürekli olarak buzla kaplı olan toprağın buzsuz hale geleceğini ve böylece dağlık bölgelerdeki nehirlerin yok olacağını açıkladı.

SEBEBİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Kanada'da yer alan Calgary Üniversitesi'nden bir yerbilimci olan Dan Shugar, "Dünyanın dört bir yanındaki buzullar geri çekiliyor. Bu geri çekilmenin ise artık iklim değişikliğinden kaynaklandığını kesinlikle biliyoruz" dedi.

Shugar, 2016'da Kanada'nın Yukon Bölgesi'nde modern zamanlarda bilinen ilk nehir korsanlığı vakasını belgeleyen bilim insanlarının arasında yer aldı. Ardından, Kanada'nın en büyük buzulu o kadar çabuk eridi ki, olay büyük bir nehrin yönünü değiştirdi ve böylece beslediği bir gölün su seviyesini önemli ölçüde düşürdü.

KANADA'DAN SONRA SIRA ALASKA'DA

Yüzlerce yıl boyunca, Slims Nehri büyük Kaskawulsh buzulundan kuzeye eriyen suyu Kluane nehrine oradan da Yukon Nehri'ne, Bering Denizi'ne taşıdı. Ancak 2016 ilkbaharında, buzulun yoğun erimesiyle birlikte, Sims Nehri suyunu kalıcı olarak Kaskawulsh Nehri üzerinden doğuya, orijinal varış yerinden binlerce kilometre uzaklıktaki Alaska Körfezi'ne doğru daha dik bir eğime yönlendirdi.

Şimdi, bilim adamları dikkatini Alaska'ya yönlendirdi. Ulusal Park Servisi jeoloğu Michael Loso, Glacier Bay Milli Parkının içinde hızla geri çekilen bir buzulun beslediği güçlü bir nehrin yönünü değiştirmesinin beklendiğini ve bunun çevre ekosistemine zarar vereceğini söyledi.

Güney Alaska'daki 350 metre kalınlığındaki Grand Plateau buzulu uzun süredir Alsek Nehri için bir bariyer görevi gördü. Ancak önümüzdeki otuz yıl içinde Loso ve meslektaşları, buzuldan beslenen Dry Bay bölgesinden geçen Alsek Nehri'nin her yıl 10 metreye kadar güneydoğuya doğru kaydığını hesapladı.