Aniden gelen göğüs ağrısına dikkat!

Aort yırtılması (diseksiyonu) nedir?

Aort, kalpten çıkan en büyük atardamardır. Tüm vücudun kan dolaşşımı bu damar sayesinde olur. Aort damarı, kalpten çıktıktan sonra önce boyun bölgesine doğru ilerler ve daha sonra aşağıya doğru kıvrılarak, göğüs boşluğundan karın bölgesine ulaşır. Karın bölgesinde, bel omurgası hizasında ikiye ayrılır ve en son bacakları kanlandırır. Pek çok dala ayrılarak, başta kalp ve beyin olmak üzere vücutta hayati öneme sahip tüm doku ve organları besler. Büyük atardamarlar üç katmandan oluşur. İç katmanda bir hasar meydana geldiğinde iç katmanla orta katman arasınna kan dolar ve kan basıncıyla bu ilerleyerek genellikle kan akımı yönünde iç ile orta katmanın ayrılmasına neden olur.

İç ile orta katman arasındaki boşluk genişledikçe damar içinde iki ayrı boşlukta kan akımı oluşur. Ancak orta ve dış katmanlar çok dayanıklı olmadığı için bu durumun uzaması damarın tam kat açılmasına sebep olabilir.

Bu durum ölümcül sonuçlar yaratabilir.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Dr Öğretim Üyesi Oğuz Konukoğlu, aort yırtılmaları ile ilgili bilgiler verirken tanı koyma, risk faktörleri ve tedavi yöntemi hakkında da açıklamalar yaptı.

Yüksek tansiyon hastalarının dikkat etmesi gerekir

Dünya çapında 1 milyonda 7 ila 25 arasında görülen aort diseksiyonu çoğunlukla 40-45 yaş üzerindeki yüksek tansiyon hastalığı olan kişilerde görülür. Erkeklerde 2-3 kat daha sık görülmektedir. Türkiyede yılda yaklaşık 350-500 arası aort diseksiyonu vakası görülür.

Aort diseksiyonu neden gelişir risk faktörleri nelerdir?

Damarda yırtık gelişmesi için damar iç tabakasının zayıflamış olması veya hasar görmesi gerekmektedir.

1-Damar iç tabakasını (İntima) zayıflatan sebepler

-Hipertansiyon: Yıllarca süren yüksek tansiyon zamanla damar iç tabakasının zayıflamasına ve esnekliğinin yitirilmesine neden olur.

-Genetik hastalıklar: Marfan, Ehler Danlos gibi hastalıklarda damar ve vücut eklem dokuları yapısal olarak zayıftır.

-Yapısal, edinsel hastalıklar: Aort Anevrizması ( Genişlemesi), Ateroskleroz (Damar Sertliği), Biküspit aort kapak, aort kapak darlığı gibi hastalıklar aort iç katmanının zamanla incelmesine sebep olur.

2-Travmatik sebepler: Yüksekten düşme, trafik kazası gibi künt travmalar sonucunda aort disseksiyonu görülebilir.

Risklerin azaltılması ile bu hastalıktan korunmak mümkündür. Hipertansiyonun kontrol altında tutulması korunmada en önemli faktördür.

Sigara kullanımının önlenmesi ve 50'li yaşlardan sonra düzenli kontroller de korunmada önemlidir.

Aort diseksiyonu tanısı nasıl konulur?

Ağrı genellikle bir anda başlar. Aniden gelişen, güçlü sırt veya göğüs ağrısı hemen tüm hastalarda tipiktir. Diseksiyonun meydana geldiği segmentte organ kanlanması bozulduğu için kalp krizi, felç, çoklu organ yetmezliği kollar ve bacaklarda kangren gibi bulgular görülebilir. Nefes darlığı, bayılma, çarpıntı, terleme, ses kısıklığı gibi semptomlar görülebilir.

Elektrokardiyografi (EKG), EKO, Doppler gibi tetkikler tanıda önemli olup kesin tanı anjiyografik yöntemlerle konulmaktadır. Günümüzde tanı genelllikle Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi ile konmaktadır.

Nasıl tedavi edilir?

Aort diseksiyonu acil bir hastalıktır. Lezyonun yerine göre tedavisi vakit kaybetmeden yapılmalıdır.

Tedavi opsiyonları Cerrahi Tedavi, Stent Tedavisi ve İlaç Tedavisi olarak özetlenebilir.

Cerrahi tedavi: Yüksek riskli vakalarda uygulanır. Aort damarı yapay bir damarla açık cerrahi yöntemle değiştirilir.

Stent tedavisi: Farklı bir damardan girilerek, aort damarında diseksiyon olan bölgeye ulaşılır. Stent greft olarak tanımlanan stent, damar içine yerleştirilir.

İlaç tedavisi: Lokal diseksiyonlarda veya cerrahi girişimlerin yüksek olduğu durumlarda tansiyonu düşük tutmak amaçlı tercih edilir.