Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan hastalık (STD) terimi, cinsel temas yoluyla bir kişiden diğerine geçen bir durumu ifade etmek için kullanılır. Bir kişi, cinsel yolla bulaşan hastalığı olan biriyle korunmasız vajinal, anal veya oral seks yaparak hastalık kapma riski yaşar. Bu enfeksiyonlar zührevi hastalık (VD) olarak da adlandırılabilir.

Bu, cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasının tek yolunun seks olduğu anlamına gelmez. Spesifik hastalığa bağlı olarak, enjeksiyon aracılığıyla da bulaşabilir.

Erkeklerde cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri

Semptom geliştirmeden cinsel yolla bulaşan bir hastalık taşımak mümkündür. Ancak bazı cinsel yolla bulaşan hastalıklar bariz semptomlara neden olur. Erkeklerde yaygın semptomlar seks veya idrara çıkma sırasında ağrı veya rahatsızlık, penis, testisler, anüs, kalçalar, uyluklar veya ağızda veya çevresinde yaralar, şişlikler veya döküntüler, penisten olağandışı akıntı veya kanama, ağrılı veya şişmiş testislerdir.

Kadınlarda cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri

Çoğu durumda, cinsel yolla bulaşan hastalıklar belirgin semptomlara neden olmaz. Yaptıklarında, kadınlarda yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıkların semptomları seks veya idrara çıkma sırasında ağrı veya rahatsızlık, vajina, anüs, kalça, uyluk veya ağız üzerinde veya çevresinde yaralar, şişlikler veya döküntüler, vajinadan olağandışı akıntı veya kanama, vajina içinde veya çevresinde kaşıntıdır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir?

Birçok farklı hastalık türü cinsel yolla bulaşabilir. En yaygın hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

HPV (İnsan papillomavirüsü): İnsan papilloma virüsü (HPV), yakın cilt-cilt veya cinsel temas yoluyla bir kişiden diğerine geçebilen bir virüstür. Virüsün birçok farklı tipi bulunmaktadır. Bazıları diğerlerinden daha yüksek risklidir. Kanser açısından düşük riskli HPV'nin en yaygın semptomu cinsel organlarda, ağızda veya boğazda siğillerdir. HPV enfeksiyonunun bazı tipleri kanser açısından yüksek risklidir. Çoğu HPV olgusu kanserli hale gelmese de, virüsün bazı tiplerinin kansere yol açma olasılığı diğerlerinden daha fazladır.

HPV'nin direkt bir tedavisi yoktur. Bununla birlikte, HPV enfeksiyonları genellikle kendiliğinden iyileşir. HPV 16 ve HPV 18 dahil olmak üzere en tehlikeli tiplerden bazılarına karşı koruma sağlayan HPV aşısı bulunmaktadır. Bir kişi HPV ile enfekte olduğunda, uygun testler ve taramalarla doktorlar risklerini değerlendirilip ve yönetilmesine yardımcı olabilir.

Klamidya: Klamidya hastalarının çoğunda belirgin semptomlar yoktur. Semptomlar geliştiğinde, genellikle seks veya idrara çıkma sırasında ağrı veya rahatsızlık, penis veya vajinadan yeşil veya sarı akıntı, alt karında ağrıdır. Tedavi edilmezse klamidya üretra, prostat bezi veya testis enfeksiyonları, pelvik inflamatuar hastalık, kısırlığa neden olabilir. Antibiyotikler klamidyayı kolayca tedavi edebilir.

HIV: HIV, bağışıklık sistemine zarar verebilir ve diğer virüslere veya bakterilere bulaşma ve belirli kanserlere yakalanma riskini artırabilir. Tedavi edilmezse, AIDS olarak bilinen 3. evre HIV'e yol açabilir. Ancak bugünkü tedaviyle, HIV ile yaşayan birçok insan hiç AIDS geliştirmez. Erken veya akut evrelerde, HIV semptomlarını grip semptomlarıyla karıştırmak kolaydır. Örneğin erken belirtileri; ateş, titreme, ağrı ve sızılar, şişmiş lenf düğümleri, boğaz ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı ve kızarıklıktır. Bu ilk belirtiler tipik olarak bir ay kadar bir süre içinde ortadan kalkar. Bu noktadan sonra, kişi uzun yıllar boyunca ciddi veya kalıcı semptomlar geliştirmeden HIV taşıyabilir. Henüz HIV için bir tedavi yoktur, ancak onu yönetmek için tedavi seçenekleri mevcuttur.

Frengi, bel soğukluğu, genital uçuk (Herpes Simplex Virus), kasık biti, şankroid, lenfogranuloma venereum, kasık granülom, molluscum contagiosum ve uyuz cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar arasında yer almaktadır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nasıl teşhis edilir?

Çoğu durumda, doktorlar cinsel yolla bulaşan hastalıkları yalnızca semptomlara dayanarak teşhis edememektedir. Cinsel geçmişinize bağlı olarak, doktorunuz semptomlarınız olmasa bile tanı testi önerebilir. Bunun nedeni, cinsel yolla bulaşan hastalıkların, çoğu durumda belirgin semptomlara neden olmamasıdır. İdrar veya kan testi kullanarak teşhis edilebilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nasıl tedavi edilir?

Cinsel yolla bulaşan hastalık için önerilen tedavi, sahip olduğunuz hastalığa bağlı olarak değişir. Cinsel aktiviteye devam etmeden önce sizin ve partnerinizin tedavi edilmesi çok önemlidir.

Genellikle, antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları kolayca tedavi edebilir. Antibiyotikler viral hastalıkları tedavi edemez. Çoğu viral enfeksiyonun tedavisi yokken, bazıları kendi kendine de temizlenebilir ve çoğu durumda, semptomları hafifletmek ve bulaşma riskini azaltmak için tedavi seçenekleri mevcuttur. Örneğin, herpes (genital uçuk) salgınlarının sıklığını ve şiddetini azaltmak için ilaçlar mevcuttur. Benzer şekilde, tedavi HIV'in ilerlemesini durdurmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, antiviral ilaçlar, HIV'i başka birine bulaştırma riskinizi azaltabilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar genellikle oral veya topikal ilaçlarla tedavi edilebilir.

Cinsel yollar bulaşan hastalıklar nasıl önlenir?

Güvenli cinsel temas, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaçınmanın tek kusursuz yoludur. Korunma, tek eşlilik ve düzenli sağlık kontrolleri çok önemlidir. HPV'ye karşı erken yaşta (tercihen 11-12 yaş) aşılanmak HPV'yi önlemek için büyük önem taşır. Kadınların herhangi bir yaşta aşılanması HPV'ye bağlı kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Diğer hastalıkların erken tanı ve tedavisi ise enfeksiyonların bulaşmasını durdurmaya yardımcı olabilir.