Facebook, kraliyeti eleştiren gruba erişimi sınırladı

Kraliyeti eleştirmenin yasak olduğu Tayland'da son zamanlarda yapılan hükümet karşıtı gösterilerde daha önce hiç görülmeyen bir şekilde kraliyetin de reformdan geçirilmesi talebi dile getiriliyor.

'Royalist Marketplace' (Kraliyet Çarşısı) adlı gruba Tayland'dan erişim Facebook tarafından Pazartesi akşamından itibaren engellendi. Yurt dışından internete girenler hala gruba girebiliyor.

Grubun yöneticisi Pavin Chachavalpongpun BBC'ye, "1 milyon üyesi olması grubun ne kadar popüler olduğunu gösteriyor" dedi.

Chachavalpongpun grubun "kraliyetle ilgili ciddi tartışmalara alan sunduğunu ve Tayland halkının bu konuda görüşlerini, iktidarını sürdürmesini sağlayan orduyla yakın ilişkiler içindeki kraliyetin siyasi müdahale olmaksızın özgürce ifade edebilmesini sağladığını" söylüyor.

Grubun kurucusu Chachavalpongpun Japonya'da yaşayan bir akademisyen. Engelleme üzerine hemen aynı akşam kurduğu yeni grup bir gecede 400 bin takipçiye ulaşmış.

Facebook ne diyor?

Facebook, grubu kapatmak zorunda kaldığını BBC'ye yaptığı açıklamada doğruladı ve "Tayland hükümetinin yasadışı diye nitelediği içeriğe erişimi sınırlamak zorunda kaldığını" bildirdi.

"Bu tür talepler çok aşırı, uluslararası insan hakları sözleşmelerine aykırı ve insanların kendilerini ifade etme imkanlarını felce uğratıcı bir etkisi var" diyen Facebook, baskılara karşı kendilerinin de yasal yollara başvurmaya hazırlandıklarını söylüyor.

Tayland'ın Facebook'u içerik erişimini sınırlamaya zorlaması insan hakları grupları tarafından da sert bir şekilde eleştirildi.

ABD merkezli Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü) Asya masası başkanı John Sifton "Tayland hükümeti bir kez daha geniş kapsamlı ve hak kısıtlayıcı yasalarını Facebook'u temel bir insan hakkı olan ifade özgürlüğü kapsamındaki içerikleri sınırlamaya zorlamak amacıyla kötüye kullandı" dedi.

"Hiç bir yanlış anlaşılma olmasın. Burada yasaları çiğneyen Tayland'dır. İfade özgürlüğünü koruyan uluslararası yasaları çiğniyor" diye ekledi.

Kraliyet eleştirisi: Kırılan tabu

Erişimi engellenen grubun yöneticisi Chachavalpongpun BBC'ye grupta "kraliyetin eleştirildiği tartışmalar yapıldığını" söylüyor.

"Bazı üyeler anayasal monarşinin hala işlevi olduğunu düşünüyor, ama bu grup azınlıkta. Bazıları da monarşinin acilen bir reform geçirmesi gerektiğini savunuyor" diyor.

Chachavalpongpun Tayland hükümeti tarafından halka "uzak durmaları" uyarısında bulunulan üç muhalif isimden biri.

Diğer iki kişi ise, Tayland kraliyet müessesesi hakkında eleştirel bir kitap yazan Britanya vatandaşı gazeteci Andrew MacGregor ve Fransa'da sürgünde yaşayan kraliyet karşıtı siyasi tarih profesörü Somsak Jeamteerasakul.

Tayland'da kraliyet çok uzun bir zamandır kralı ve aileden herhangi birini eleştirmeyi sıkı bir şekilde yasaklayan ve hakareti 15 yıla kadar hapisle cezalandıran yasalar ile eleştirilerden korunuyor.

Vatandaşlara küçük yaştan itibaren krala saygı ve sadakat eğitimi veriliyor.

'Baskılar artabilir'

Fakat tabu düzeyindeki bu durum son haftalarda, hükümet karşıtı gösterilere katılanların bir kısmının açıkça kraliyette reform talebini dile getirmeleriyle kırılmış gibi görünüyor.

Facebook grubu yöneticisi Chachavalpongpun "Sanırım kraliyetle ilgili tartışmanın sınırlarını iyice zorladık ve zorlamaya devam edeceğiz" diyor.

"Hükümet yasal araçları devreye sokarak, liderleri gözaltına alarak, benim grubuma erişimi engelleyerek bu eleştirileri susturmayı denedi. Eğer öğrenciler bu taleplerde ısrarlı olurlarsa daha sıkı bastırma önlemleri devreye girebilir" diye ekliyor.

Polis geçen hafta yapılan gösterilerde 9 kişiyi gözaltına almıştı.