Guterres: Her 16 saniyede 1 kişinin ölmesine denk geliyor

Yeni tip koronavirüs, geçen yılın son haftalarında Çin'in Vuhan kentinde yayılmaya başlamıştı. Virüs öyle bir hızla yayıldı ki Vuhan'dan çıkarak dünyayı sardı. Aralık 2019'dan bu yana Antarktika hariç tüm kıtalarda etkisini gösterdi. Dünyada 33.5 milyon kişiye bulaşan virüs, neden olduğu Kovid-19 hastalığı nedeniyle 1 milyon 6 binden fazla kişiyi yaşamdan aldı.

İlk ölüm ocak ayındaydı

Virüs kaynaklı ölümlerin 500 binden 1 milyona ulaşması ise sadece 3 ay sürdü. Salgının ilk başladığı yer olan Çin'de virüs kaynaklı ilk ölüm ocak ayının başlarında yani 9 ay önce görülmüştü. Resmi rakamlardan yapılan hesaplamalara göre, dünya genelinde her 24 saatte koronavirüs nedeniyle 5400'den fazla kişi hayatını kaybetti. Bu da saatte 226, her 16 saniye 1 kişinin ölmesi anlamına geliyor. Başka bir ifadeyle 90 dakikalık bir futbol maçı süresinde dünya genelinde 340 kişi Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybediyor. Virüse bağlı ölümler, dünyada her yıl sıtmadan yaşanan ölümleri iki katını aştı. Uzmanlar, 1 milyonu geçen can kaybının gerçek rakamı yansıtmadığını düşünüyor. Bazı ülkelerin verilerinin güvenilir olmadığını düşünen uzmanlar, bazı ülkelerde de ölümlerin virüs kaynaklı olup olmadığının tespit edilmesinde sorun yaşandığına dikkat çekiyor.

Hindistan ABD'yi geçer

Dünya üzerinde koronavirüs kaynaklı ölüm vakalarının yüzde 45'i ABD, Brezilya ve Hindistan'da kaydedildi. Bilim insanları, bu üç ülkede de şu an karantina kuralları uygulanmadığına dikkat çekiyor. Dünyada virüs kaynaklı can kayıplarının yüzde 25'i Avrupa ülkelerinde görüldü. Dünya Sağlık Örgütü, yaklaşan kış aylarıyla birlikte salgının Avrupa'da daha da hız kazanacağı uyarısında bulunuyor. Hindistan'da son 24 saatte 71 bin 943 yeni Kovid-19 vakası tespit edilirken, eylül başından bu yana üst üste rekor günlük vaka artışlarının kaydedildiği ülkede toplam vaka sayısı 6 milyon 145 bin 291'e çıktı. Yeni vaka artışının bu sayılarla devam etmesi halinde Hindistan'ın toplam vaka sayısında ABD'yi geride bırakması bekleniyor. Hindistan'da bugüne dek yaşanan can kaybı sayısıysa 96 bin 351 kişi.

Anneler, babalar, kardeşler

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, "kahreden bir dönüm noktası" sözleriyle koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 1 milyonu aştığına dikkat çekti. Bunun insanı uyuşturan bir sayı olduğunu söyleyen BM Genel Sekreteri, "Buna rağmen her bir yaşam, önemini kaybetmemeli. Babalar, anneler, ağabeyler, kız kardeşler, arkadaşlar ve meslektaşlar..." diyerek tüm dünyadaki insanları mesafe ve hijyen kurallarına uymaya ve maske takmaya çağırdı. Pandeminin meydana getirdiği zorluğun üstesinden gelmenin mümkün olduğunu belirten Guterres, bunun için sorumluluk sahibi yöneticilerim, bilimin ve dünya genelinde iş birliğinin gerekli olduğunu söyledi. Öte yandan, tüm ülkelerde, ekonomiden eğitime, sosyal hayatta iş yaşamına kadar pek çok alana darbe vuran salgınla mücadelede ön saflarda sağlık çalışanları vardı. Uluslararası Af Örgütü'ne göre dünya genelinde en az 7000 sağlık çalışanı başkalarının hayatını kurtarmak isterken yaşamını yitirdi.

Koronadan öldü 'yeniden seçildi'

Yerel seçimler için önceki gün sandık başına giden Romanya'da iki hafta önce koronavirüsü nedeniyle ölen bir belediye başkanı ezici farkla "yeniden seçildi". Ülkenin güneyindeki Deveselu köyünde yaşanan olayda, Sosyal Demokrat Partili eski belediye başkanı Ion Aliman yüzde 64 oranında "oy aldı." Aliman, 17 Eylül günü başkent Budapeşte'deki bir hastanede, koronavirüsünün yol açtığı Kovid-19 kaynaklı komplikasyonlardan ötürü ölmüştü. Seçimden sonra Aliman'ın mezarını ziyaret ederek mum yakan köylüler, oy pusulaları basıldıktan sonra vefat eden belediye başkanlarını onurlandırmak istediklerini söyledi. Romanya, korona virüsü salgınında Avrupa'nın en yüksek ölüm oranlarından birine sahip. Ülkede mart ayından bu yana 123 bin 944 vaka, 4748 can kaybı bildirildi.

'Kadınlar korumasız bırakıldı'

Hükümetlerin pandemiye verdiği tepkileri izleyen yeni bir Birleşmiş Milletler (BM) veri tabanı, çoğu ülkenin Kovid-19 salgını sırasında kadınları ve kızları yeterince korumada başarısız olduğunu ortaya koydu. Küresel cinsiyet takipçileri, 206 ülke ve bölgenin kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti nasıl ele aldığını, ücretsiz bakım çalışanlarını nasıl desteklediğini ve kadınların ekonomik güvenliğini nasıl güçlendirdiğini inceledi. Buna göre, 42 ülkenin bu alanların hiçbirinde kadınları destekleyecek hiçbir politikasının olmadığı, her 3 kategoride sadece 25'inin bazı önlemler aldığı tespit edildi. Bu ayın başlarında BM, pandemi ve etkileri nedeniyle kadınlar arasındaki yoksulluk oranının yüzde 9.1 oranında artacağını öngörmüştü. Temmuz ayında McKinsey Global Enstitüsü ise krizin kadınların işlerini erkeklerinkinden 1.8 kat daha savunmasız hale getirdiğini, ancak cinsiyet eşitliği konusunda şimdi harekete geçilirse önümüzdeki 10 yılda küresel gayri safi hasılaya 13 trilyon dolar eklenebileceğini bildirmişti.

DSÖ'den 120 milyon test kiti

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Kovid-19 için tanesi en fazla 5 dolardan yaklaşık 120 milyon hızlı test kitini düşük ve orta gelirli ülkelere sunacaklarını bildirdi. Ghebreyesus, hızlı tanı kitlerinin 15-20 dakikada sonuç verdiğini belirterek, "Şu anda birim başına fiyatı maksimum 5 ABD doları. Bunlar PCR testlerinden önemli ölçüde daha ucuz ve fiyatın düşmesini bekliyoruz" dedi. DSÖ'nün ortaklarından Bill ve Melinda Gates Vakfı'nın üretici firmalar Abbott ve SD Biosensor ile gelecek 6 ayda 120 milyon hızlı test kiti üretilmesi konusunda anlaşmaya vardığını ifade eden Ghebreyesus, "Bu, özellikle laboratuvar tesisleri veya yeterince eğitimli sağlık çalışanları olmayan, ulaşılması güç bölgelerde (ülkelerde) geniş çaplı test yapılmasını sağlayacak" diye konuştu.

Protestolara rağmen bölgesel karantina

Kovid-19 salgınında vaka sayılarında ciddi artışların gözlendiği Avrupa'nın bazı ülkeleri, protestolara rağmen bölgesel karantinalara hazırlanıyor. Salgından dolayı sosyal ve ekonomik alanda haziran ayından bu yana normalleşen İspanya, Fransa ve İngiltere'de vaka sayıları, Kovid-19'un zirve yaptığı mart-nisan aylarındaki verilere oldukça yaklaştı. İspanya, İngiltere ve Fransa'da gösteriler düzenleyen vatandaşlar, yeni kısıtlamaları protesto ediyor. İspanya'da, serbest dolaşıma kısıtlama getiren belediye sayısı 91'e çıkarken, Fransa'da ise "ileri alarm bölgesi" olarak tanımlanan 10 kentte büyük çaplı etkinlikler yasaklanmıştı.