Prof. Dr. İlhan Başgöz hayatını kaybetti! (Prof. Dr. İlhan Başgöz kimdir?)

ABD'de yaşayan ve uzun süredir kanserle mücadele eden Başgöz, tedavisine Türkiye'de devam edilmesi için talebini yetkililere iletmiş ve bunun üzerine Sağlık Bakanlığı tarafından ABD'ye ambulans uçak gönderilmişti. Bu uçakla 5 Ocak 2021'de Türkiye'ye getirilen Başgöz'ün tedavisi sürüyordu.Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "İlhan Başgöz hocamızı kaybettik. Hocamıza Allah'tan rahmet, yakınları, sevenleri ve öğrencilerine başsağlığı diliyorum." ifadesini kullandı.

Memleketine döndüğü için sevinçliydi

Başgöz, Türkiye'ye nakli için gerekli işlemlerin tamamlanmasının ardından Indianapolis'ten ambulans uçakla alınarak Esenboğa Havalimanı'na getirildiğinde, ülkesine dönmenin mutluluğunu yaşadığını dile getirmişti. Yurt dışında 33 senedir çalışmanın yorgunluğu içinde olduğunu ifade eden Başgöz, "Memleketime dönmemin sevincini Enver Gökçe'nin bir dizesiyle anlatacağım: 'Senin emekçin olaydım şen olası türküsü, dost kokusu, dost selamı Türkiye'. Yorgunum daha fazla konuşamayacağım." açıklamasında bulunmuştu.

Alanında en önemli Türk halk bilimci olarak tanınıyordu

Sivas'ta 1921'de doğan Başgöz, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nden mezun olmuştu. 1960'ta gittiği ABD'de önce California Üniversitesi, ardından Bloomington'daki Indiana Üniversitesinde dersler veren Başgöz, Indiana-Bloomington Üniversitesinde Ural Altay Dilleri Bölümü Türk Araştırmaları Başkanlığı yapmıştı. Emekli olduktan sonra Türkiye'de Bilkent, Van Yüzüncü Yıl ve ODTÜ'de de dersler veren Başgöz, Türk halk kültürü üzerine yaptığı araştırmaları ve yazdığı kitapları ile bu alanda en önemli Türk halk bilimci olarak tanınıyordu.

'CADI KAZANI DEVRİNDE TOKATA SÜRÜLDÜM'

Folklor ve halk edebiyatı kürsüsünün 1950'de özel bir yasa ile kapatılması üzerine Tokat Lisesi'ne edebiyat öğretmeni olarak sürülen Başgöz, 1952'de sonra öğretmenlikten de ihraç edildi. Türk Ceza Kanunu'nun 141'inci maddesini ihlalle suçlanan Başgöz, 8,5 ay cezaevinde kaldı.

Başgöz, İlhan Başgöz Halkbilim Derneği'nin internet sitesindeki biyografisinde o dönemi şu sözlerle anlatmıştı:

"1949 yılında doktor unvanını kazandım, ilmi yardımcı olarak fakültede kaldım. Üç solcu hocayı, (Pertev Naili Boratav, Niyazı Berkes, Behice Boran) fakülteden atmak için kaynatılan cadı kazanı devrinde ben de Tokat Lisesi Edebiyat öğretmenliğine sürüldüm. 1952 yılında ve Tokat Lisesi edebiyat öğretmeniyken, Demokrat Parti'nin Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri benim görevime son verdi, bir zaman işsiz kaldım. Sonra askerliğimi yaptım. 1952 yılında Türk Ceza Kanunu'nun 142.i maddesini ihlal etmek suçlaması ile tevkif edildim. 8,5 ay mahpusta kaldım. Bana iki yıl ceza verildi. Ve Türk Ceza Kanunu'nun aklımda kalmayan bir maddesi uyarınca verilen cezanın tamamı kaldırıldı."

1960 yılında Ford Vakfı'nın bursuyla Amerika Birleşik Devletleri'ne giden İlhan Başgöz, 1965'te Indiana Üniversitesi'nde asistan profesör olarak görev başladı.

1967'de doçent, 1976'da profesör unvanını kazanan Başgöz, 1997'de emekli oldu ve Türkiye'de döndü.

Boğaziçi Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde görev yapan Başgöz, daha sonra yeniden ABD'ye giderek Indiana Üniversitesi'nde çalışmalar yürüttü.

Geçen yıl rahatsızlanan Başgöz, tedavisini Türkiye'de sürdürmek istemiş fakat korona virüsü (Covid-19) salgını nedeniyle getirilen seyahat kısıtlamaları nedeniyle Türkiye'ye gelememişti.

Başgöz'ün Türkiye'ye getirilmesi için yapılan çağrıların ardından Sağlık Bakanlığı, ABD'ye ambulans uçak göndermişti. 5 Ocak 2021'de Türkiye'ye getirilen Başgöz'ün tedavisine Ankara'da devam edilmişti.

İlhan Başgöz, uçaktan indikten sonra Enver Gökçe'nin "Senin Emekçin Olaydım" şiirinden "Senin emekçin olaydım şen olası türküsü, dost kokusu, dost selamı Türkiye" dizeleriyle sevincini anlatmıştı.

Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde tedavi gören Başgöz bugün vefat etti.