Saç ekimi yaptırmak isteyenler nelere dikkat etmeli?

Özellikle estetik ve saç ekimi operasyonları için ülkemize deyim yerindeyse her gün akın akın insan geliyor. Hem yurt içinden hem de yurt dışından yoğun talebin olduğu bu sektörde maalesef yasa dışı çalışan işletmelerin sayısı oldukça fazla. Bu konuda uzman olan doktorların haricinde yetkileri olmayan kişiler uygun olmayan koşullarda riskleri hiçe sayarak bu operasyonları gerçekleştirebiliyor.

Saç ekimi yaptırmayı düşünenler bu haberleri gördükçe tedirgin oluyor akıllarından onlarca soru geçiyor."Saç ekimi riskli bir işlem mi? Alacağım lokal anestezinin kalp krizine yol açma riski var mı? Operasyonu nasıl bir yerde ve kime yaptırmalıyım?" Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Cenk Demirdöver ve Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ersoy Konaş ile konuyu enine boyuna tartıştık. İşte 6 Soru 6 cevap

Saç ekimi basit bir işlem mi yoksa ciddiye alınması gereken riskli bir operasyon mu?

Prof. Dr. Ersoy Konaş: Saç ekimi cerrahi bir işlem ve her cerrahi uygulamanın ciddi riskleri mevcut. Bu riskler arasında kanama, enfeksiyon, enfeksiyona bağlı saçlı deride doku kaybı gibi cerrahi riskler sayılabilir. Sözü edilen risklerin kimi zaman geri dönüşü olmayan problemlere neden olabileceği göz önüne alındığında bu ameliyatların (saç ekiminin) basit işlemler olarak değerlendirilmesi halk sağlığı açısından bir risk teşkil ediyor.

Saç ekimi operasyonunda anestezi için kullanılan ilaç diş hekimliğinde de sık kullanılır. Ancak diş hekimliği işlemlerinde bu anesteziler yüksek dozlarda uygulanmaz. Ayrıca saçlı derinin çok kanlanıyor olması ilacın kana hızlı karışmasına neden olabilir. Bu nedenlerle saç ekimi yapılacak hastaların olası riskler için detaylı incelenmesi ve hazırlıkların buna göre yapılması gerekir. Her türlü inceleme yapılsa dahi hayatı tehdit edecek komplikasyonların görülebilecek olması saç ekimi işlemlerinin uzman hekimler tarafından yapılmasının daha güvenli olacağını gösterir.

Operasyonun riskleri nelerdir? Operasyon öncesi sağlık kontrollerinden geçmek gerekir mi?

Prof. Dr. Ersoy Konaş: Cerrahi risklerin yanı sıra işlemin gerçekleştirilebilmesi amacıyla uygulanan ilaçların da oluşturabileceği kimi riskler mevcut. Bu ilaçlar arasında lokal anestezikler ve kimi zaman hasta uyumunu kolaylaştıracak hastayı rahatlatacak birtakım ilaçlar da sayılabilir.

Lokal anestezikler kendileri anaflaktik reaksiyon oluşturabileceği gibi içlerinde bulunan bazı kimyasallar sempatik aktiviteyi artırarak kalp üzerindeki stresi artırabilir, teorik olarak kalp krizi gelişim riskini doğurabilir.

Bu riskler her hasta için geçerli ve lokal anestezi uygulamasında çok düşük düzeyde de olsa mevcut. Ancak hastanın kalp hastalığı ile ilgili bir geçmişi veya yatkınlığı ya da yaş itibarı ile riski var ise uygulamada ekstra dikkatli olmak gerekir.

Saç ekimi operasyonları maalesef merdiven altı diye tabir edilen yerlerde, otel odalarında, izinsiz olarak polikliniklerde ya da asıl branşı olmayan doktorların muayenehanelerde de yapılıyor. Bu ameliyat hangi koşullarda yapılmalı? Güzellik ya da saç ekim merkezlerinde yapılması yasal mı?

Prof. Dr. Cenk Demirdöver: Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nce kabul edilen ve 2018 tarihinden itibaren yürürlükte olan yönetmeliğe göre; saç ekim işlemini kapsayan tıbbi işlemlerin tamamının "tabip veya uzman tabiplerin tıbbi uygulaması şeklinde" özel hastanelerde, güzellik kliniğinden dönüşen muayenehane/poliklinik, tıp merkezlerinde yürütüleceği öngörülüyor. Bunların dışında kalan güzellik salonu, estetik merkezi adı altında faaliyet gösteren, yönetmelikte belirtilen standartları ve yasal izinleri olmayan yerlerde gerçekleştirilen tüm saç ekimi işlemleri yasa dışı olarak kabul edilir.

Yine yönetmelikte belirlenen Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanları, Deri ve Zührevi Hastalıklara Uzmanları ve sertifikalı medikal estetik hekimler ya da bu hekimlerin sorumluluğu dışında saç ekimi gerçekleştiren kişilerin yaptığı uygulamalar da yasalara aykırı. Yasalarda tarif edilen mekanlarda yapılan, uzman/sertifikalı hekimler dışındaki kişiler (hekim dahi olsa) tarafından uygulanan işlemler, hastanın sağlığını tehlikeye atar.
Unutulmamalıdır ki saç ekimi cerrahi bir işlem. Tüm gerekler yerine getirilse bile gerek anestezi gerekse cerrahi girişime ait belli riskler taşır.

Saç ekimi hangi branş doktorları tarafından yapılmalı? Operasyonun yapılacağı yer ve hastane seçimi konusunda nelere dikkat edilmeli?

Prof. Dr. Cenk Demirdöver: Mevzuat hükümleri çerçevesinde, saç ekimi işlemlerinin hastane, tıp merkezi ve güzellikten dönüşen polikliniklerde Güzellik ve Estetik Amaçlı Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin Saç Ekim (Restorasyon) Bölümü'nde belirtilen şartları karşılaması kaydıyla saç ekimi sadece 3 grup hekim tarafından yapılabilir. Bunlar, Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanları, Deri ve Zührevi Hastalıklara Uzmanları ve sertifikalı medikal estetik hekimlerdir. Buna ek olarak, ilgili uzman hekimler ve hekimlerin sorumluluğunda hemşire, anestezi teknisyeni/teknikerleri de saç ekiminde görev alabilir. Saç ekim ünitesinde bulundurulması zorunlu asgari araç-gereç listesi de yönetmelikte ayrıntılı olarak belirtiliyor.

Yönetmelikten de anlaşılacağı üzere saç ekimi işleminin kimin ve hangi sağlık biriminde yapılacağı çok net. Saç ekimi için başvuran kişiler, Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı merkezlere ya da hastanelerin saç ekim ünitelerine başvurmalılar. İşlem öncesinde sorumlu uzman hekim (Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanları, Deri ve Zührevi Hastalıklara Uzmanları) ya da sertifikalı medikal estetik hekim ile mutlaka görüşmeleri gerekir. İşlem öncesi hastalar ayrıntılı bir şekilde aydınlatılmalı, işlemin olası tüm risk ve komplikasyonları hastaya anlatılmalı.

Saç ekimi neden Türkiye'de yurt dışına göre daha ucuz ve çok sayıda insan burayı tercih ediyor?

Prof. Dr. Cenk Demirdöver: Hastaların yetkili plastik cerrah ya da dermatoloğun işlem yaptığı sağlık kuruluşlarını pahalı bularak ehliyetsiz mekan ya da kişilere daha uygun fiyatlara bu işlemi yaptırması yani bu mekanların kolayca erişilebilir, denetlenmiyor olması da bu talebi artırıyor.

Dünyada en fazla saç ekimi Türkiye'de yapılıyor. Pratikte genellikle bir hekim sorumluluğunda hemşire ya da teknikerler tarafından gerçekleştiriliyor. Bununla birlikte, kendini sadece saç ekimine adamış Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahlar da var. Yurt dışında da bu işlem sadece hekimler tarafından yapılmıyor. Yurt dışında döviz kuru farkı nedeniyle sadece saç ekimi değil tüm ameliyatlar Türkiye'ye göre çok daha yüksek fiyatlara yapılıyor.

Bir saç ekim merkezinin yasa dışı çalıştığını nasıl anlarız?

Prof. Dr. Ersoy Konaş: Hastane, tıp merkezi ya da yetkili klinik değilse o saç ekimi operasyonunu yapacak yer yetkisiz kabul edilir. Bu durum ise ruhsattan anlaşılır.