Şirketten partiye para akışı serbest

Günlerdir Türk Ticaret Kanunu'nun (TTK) iş dünyasında yaratacağı köklü değişiklikler tartışılıyor. Yeni yasa devlet için kayıt dışılığın azaltılması; iş dünyası içinse, ticareti doğrudan etkileyen bilişim alanındaki gelişmelere uyumlu hale getirilmesi sebebiyle önemli. Ancak bu yasa, sadece ticareti dönüştürmeyecek. Yeni TTK'da Türk siyasi hayatını da derinden etkileyecek bir sürpriz saklı. O da; bugünlerde Fransa eski Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin evinin aranmasıyla yeniden hatırladığımız "siyasi partilere bağış" uygulaması...
Ticaret Hukuku Profesörü Kemal Çevik, eski kanunun 137. Maddesi'nde düzenlenen 'ultra vires' yasağının kalkması, katı bir engeli kaldırarak, şirketlerden partilere sınırsız bağışın önünü açtığını söyledi.

'ULTRA VİRES' NEDİR?
'Ultra vires' Ticaret Hukuku'nda bir şirketin faaliyetlerini, ana sözleşmesine hangi konuları yazdıysa, yazdığı kadarıyla sınırlıyor. Yani şirket ana sözleşmesinde 'inşaat-taahhüt yapacağım' demişseniz, ihracat yapamıyorsunuz. İhracat da yapmak isterseniz, ana sözleşmenizi sil baştan değiştirmeniz gerekiyor.

ZORLAMALAR BAŞLAYABİLİR
Çevik, "Ultra vires yasağının kalkması, siyaset-finansman ilişkisini esaslı etkileyecek nitelikte. Önümüzde 3 seçim var. Yerel seçimler, cumhurbaşkanlığı seçimleri ve genel seçimler. O nedenle, Siyasi Partiler Kanunu ile Seçim Kanunu'nda da bununla uyumlu değişiklik yapılması gerekiyor. Yapılmazsa? 'Bu haliyle herhangi bir parti, ya da vekil adayı, falanca işadamına (haydi bu yasak kalktı, şirketten bana şu kadar bağışta bulun) diyebilir. Bunun zorlamalara yol açmasının sakıncası bir yana, zaten siyaset-finansman ilişkisine dair bütün işlemlerin şeffaf olması, siyasetin bir gereği" dedi.

ŞİRKETLER BAĞIŞ YAPAMIYORDU
'Ultra vires' kısıtlaması nedeniyle 1 Temmuz'a kadarki hukuk düzeninde, herhangi bir şirket, kasasından filanca partiye şirket kayıtlarında göstererek bağışta bulunamıyordu. Bir siyasi partiye 'gönül vermiş' herhangi bir işadamı, yardımını şahsen yapabiliyordu. 'Ultra vires' yasağının kalkmasıyla şirketler artık ana sözleşmelerinde yazmayan faaliyetlerde de bulunabilecek, hak doğurucu işlemlerde bulunabilecek. Doğal olarak parasal işlemler buna dahil.


TİCARET BAKANI AÇIKLIK GETİRDİ
Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun 137. Maddesi ile şirketlerden siyasi partilere sınırsız bağış yapılabileceği yorumlarını değerlendiren Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, "Siyasi partilerin hangi kaynakları kullanacakları, siyasi partilere yapılacak yardımların nasıl yapılacağı Siyasi Partiler Yasası'nda var. Türk Ticaret Kanunu'nda böyle bir düzenleme yok. Bunun olmaması yasal bir boşluk oluşturmaz. Biz sadece şirketin çıkarları açısından yapacağı faaliyetlerin önündeki ana sözleşme engelini kaldırdık" diye konuştu.