Hava kirliliği beyin kanaması riskini artırıyor olabilir

University of Utah’tan beyin cerrahı Dr. Robert Rennert liderliğindeki ekip, hava kirliliğiyle bilinen Wasatch Front bölgesinde son beş yılda beyin anevrizması nedeniyle hastaneye yatırılan 70 hastanın verilerini inceledi.

Araştırmacılar, bu hastalarda beyin kanaması vakalarının, hava kirliliği seviyelerinin zirve yaptığı dönemlerden üç ila altı ay sonra arttığını saptadı.

En fazla etkili olan kirleticiler arasında ozon, azot dioksit, kükürt dioksit, karbon monoksit ve 2.5 mikrometreden küçük partiküller (PM2.5) yer aldı.

Zamanla damar duvarlarını zayıflatabilir

PM2.5 gibi hava kirleticilerin vücutta iltihaplanmaya yol açtığı, hücresel hasarı artırdığı ve DNA onarımını engellediği biliniyor. Rennert ve ekibi, bu tür birikimlerin zamanla beyin damarlarının duvarlarını zayıflatabileceğini ve kanamaya neden olabileceğini belirtti.

Ancak araştırmacılar, çalışmanın nedenselliği kanıtlamadığını, sadece güçlü bir ilişkiye işaret ettiğini vurguladı. Daha kapsamlı ve uzun süreli çalışmalara ihtiyaç duyulduğunun altı çizildi.

Hava kirliliği küresel sağlık tehdidi

Dünya genelinde hava kirliliğine bağlı ölüm sayısı yılda 8 milyona yaklaşıyor. Araştırmada, hava kirliliğinin yalnızca beyin kanamalarıyla değil, aşırı sıcakların ölümcüllüğünü artırmak ve COVID-19’un etkilerini şiddetlendirmek gibi başka risklerle de bağlantılı olduğu hatırlatıldı.

Çalışmanın yazarı Rennert, “Umarız bu araştırma halk sağlığına yönelik hava kirliliği tehdidini daha görünür kılar ve önlem alınmasına katkı sağlar” diyerek, toplu taşıma kullanımının teşvik edilmesi, günlük kirlilik kotalarının sıkılaştırılması ve çevre araştırmalarına daha fazla fon ayrılması gerektiğini söyledi.

Araştırma, npj Clean Air dergisinde yayımlandı.