İki çerçeve..

1.Soykırım suçtur. Bir fiilin suç olup olmadığına sen, ben, patron, reis, başkan, başbakan, kral, diktatör falan karar veremez.

Hukuk verir. Yani mahkemeler!

2.Tarihi bir olayla ilgili herhangi bir yargıda bulunacaksak, tarihin o döneminin koşullarını da dikkate almalıyız.

Bugünden bakarak geçmişe dair çıkarımlarda bulunmak hata.

Tırnak içinde 'Ermeni soykırımı' iddialarını bu iki çerçeveden değerlendirmek gerek.

Yapılacak şey basit aslında.

Türk ve Ermeni tarihçiler otururlar bir masa etrafına.

Her iki taraf da belgelerini koyar ortaya. Konuşulur, tartışılır.

Sonuçta olan bitenler yazılı veya görsel olarak dünya kamuoyuna mal olur.

Her iki tarafın da sağduyulu insanlarının beklentisi budur, bundan ibarettir.

BATININ İKİ YÜZÜ

Tarihleri, katliamların, soykırımların envai çeşidiyle dolu üçüncü ülkelerden herhalde ne Ermeni halkının ne Türk halkının öğrenecek bir şeyi olmasa gerek.

Burada ABD'nin Latin Amerika'da yaptıklarından, Japonya'ya attığı atom bombasından, Kızılderililere yaptıklarından, yakın yıllara kadar ve halen siyahileri maruz bıraktığı uygulamalardan söz etmeyi gereksiz buluyorum.

Avrupa da hiç masum değil.

Geçen yüzyılın ortalarına kadar hayvanat bahçesi gibi ortamlar yaratıp Afrika'dan getirdikleri aileleri 'insanatbahçeleri'nde sergilediklerini biliyoruz. Nazi Almanyası'na, 2. Reich dönemi şerefsizliklerine, Hitler'e, Mussolini'ye falan hiç girmeyeyim.

Fransa'nın Cezayir, İtalya'nın Libya'da yaptıkları (Libya soykırımı diye girdi ansiklopedilere) herkesin malumu. Belçika'nın Kongo'da yaptıklarının bırakın fotoğraflarına bakmayı, okumaya dayanamazsınız, o derece!

30 KÜSUR ÜLKE..

ABD Başkanı Joe Biden'a gelene kadar zaten Almanya, Brezilya, İtalya, Kanada ve Rusya başta olmaküzere 30'dan fazla ülke 'soykırım' demiş.

ABD'de 50 eyalet var, 49'u zaten 'soykırım'ı kabul etmiş. Bir yığın siyasi parti, uluslararası kuruluş, kilise organizasyonu vs de, hatta birkaç Arap ülkesi de 'soykırım'ı kabul etmiş.

Hatta 5-6 tane ülkede 'soykırım olmadı' demenin 3-5 yıla kadar hapis cezası var. Misal İtalya'da. 'Libya'da asla soykırım yapmadık!' demek de suç mu acaba, İtalya'da!?

Yeniden dönelim yazının başındaki iki bakış açısına:

Bir, tarihi olayları yaşandığı döneme göre değerlendirmek gerek.

İki, bir şeyin suç olduğuna ancak ve ille de bağımsız mahkemeler karar verir.

Bu satırların okurları Ermeniler'in Osmanlı'nın en itibarlıtebalarından biri olduğunu da bilir,Rus harbinin cephe gerisinde Taşnakçetelerinin yaptığı katliamları da.

Hayatının tamamını 'Ermeni mezalimi'ne adayan gazeteci ağabeyim Eşref Uzundere'nin arşiv fotoğraflarına örneğin bakmaya içiniz elvermeyebilir.

Dolayısıylaacılar yaşanmadı değil, yaşandı.

Ve fakat yüz yıl önce yaşanan bütün acılar iki taraflıydı.

BM SÖZLEŞMESİ..

Çok akıllı ve bilgili arkadaşlarım var. Ali Kumkale'de bunlardan biri.

Buyurun ne güzel izah etmiş tane tane:

1915 olayları konusunda referans alınacak tek uluslararası hukuk metni; 1948 tarihli Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına ilişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi.

Sözleşme ancak iki tip mahkemenin soykırım suçunu tanımlayabilmesi ve failleri cezalandırmasını öngörüyor. Bu mahkemelerden biri 'soykırım' suçunu işlediği iddia edilen ülkenin mahkemesi, yani Türk mahkemesi.

Diğeri de o mahkemenin yargı yetkisini tanıdığı uluslararası bir mahkeme.

Böyle hiçbir mahkeme kararı olmadığı için bir devlerin 'soykırımı' tanıması hukuki değil siyasi bir karar değeri taşır.

O nedenle Avrupa devletlerinin soykırımı tanımaları Türkiye üzerinde herhangi bir hukuki sonuç doğurmadı.

BİRAZ BAŞ AĞRIYACAK

Ali Kumkale devam ediyor:

Fakat ABD yasaları Avrupa'dan farklı.

Joe Bidensöz konusu metinde Türkiye'yi değil, Osmanlı yöneticilerinin suçlu olduğunu vurgulasa da (bu sebeptenKonstantinopol dedi) reddedilen, zaman aşımına uğrayan davalar yeniden açılacak.

Bunlara yenileri de eklenecek ve bitmez tükenmez ihtilaflarla ülke olarak uğraşıp zaman yitireceğiz.

Bu davalar ABD yönetiminin şantaj aracı haline de gelecek.

Bu davalardan hiçbir sonuç çıkmasa bile, Ermeni sorunu artık sadece 24 Nisanlar'da değil, her gün karşımıza çıkarılacak.