Bunları işitebilecek miyiz?

İçinde bulunduğumuz hafta, işitme yetersizliği olan bireylerin karşılaştıkları güçlüklere dikkati çekmek, işitme yetersizliği olan bireylerin haklarına ve ihtiyaçlarına yönelik bilinci yaygınlaştırmak, toplumsal farkındalığı artırmak amacıyla ‘Uluslararası İşitme Engelliler Haftası’ olarak anılıyor.

Gerçekten önemli ve sorunların, taleplerin dikkatle takip edilmesi açısından önemli bir fırsat. Uluslararası İşitme Engelliler Haftası kapsamında, işitme yetersizliği olan bireylerin eğitime, sağlığa, istihdama ve sosyal yaşama erişimlerini kolaylaştırmaya yönelik çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Bu etkinlikler, işitme yetersizliği olan bireylerin toplumla daha güçlü bağ kurmalarını, sosyal, ekonomik ve kültürel hayatta karşılaştıkları engellerin kaldırılmasını, kapsayıcı bir toplumda yaşayabilmelerini aynı zamanda da işitmeye yardımcı cihazlara erişimi teşvik ederek sözel dilin geliştirilmesini ve işaret dili bilincinin artırılmasını amaçlıyor. İşitme yetersizliği olan bireylerin eşit haklara sahip olması gerektiğinin önemini vurgulayan bir farkındalık haftası.

Buraya kadar bir sorun yok değil mi kıymetli okurlarım? Asıl sorun, buradan sonrasında... Sorunların ne kadar önemsendiği ve ne düzeyde harekete geçildiği en büyük sorun. Öncelikle belirtmeliyim ki bu sorunlar, iştime kaybının derecesine ve sosyal ortamın beraberinde getirdiği problemlere bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.

İşitme engelliler, çevreleriyle iletişim kurarken güçlük yaşayabilirler. Özellikle, işitme kaybının şiddeti arttıkça, konuşma, telefon, televizyon gibi günlük iletişim araçlarından anlamlı bir şekilde yararlanmak zorlaşabilir. İletişim sorunları nedeniyle sosyal etkileşimde bulunmakta zorlanabilirler. Bu durum, sosyal izolasyona ve yalnızlığa neden olabilir. Çocuklar, işitme kaybının derecesine bağlı olarak, okulda öğrenme sorunları yaşayabilirler. İşitme engelli çocukların okula devam ederken işitme kayıplarının telafisi için özel eğitim desteği alması gerekebilir. İş bulma sürecinde ayrımcılıkla karşılaşabilirler. İşitme engellilerin işe alınması için gerekli olan işitme cihazları ve diğer araçlar, bazen işverenler tarafından maliyetli bulunabilir. Günlük aktiviteleri yaparken çeşitli zorluklarla karşılaşabilirler. Bu durum, işitme engellilerin yaşam kalitesini düşürebilir. Özellikle, çevrelerindeki insanlarla iletişim kurmakta güçlük çeken işitme engelliler, yalnız hissedebilir ve kaygı yaşayabilirler.

İşitme engellilerin maruz kaldığı ayrımcılık, çeşitli sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda kendini gösterebiliyor. Özellikle toplumumuzda işitme engelliler hakkında birtakım ön yargılar ve bireysel farklılıkları dikkate almayan basmakalıp düşüncelerin varlığı, işitme engellilerle etkili iletişim kurmak için gerekli bilgi ve eğitim eksikliği ile bir araya geldiğinde bu durum, işitme engellilerin toplumsal yaşamdan uzaklaşmasına yol açıyor ister istemez...

Peki, ne yapılmalı acilen? İşitme engellilerin karşılaştığı sorunları ele almak, işitme engelli bireylerin haklarını tam ve diğer bireylerle eşit biçimde kullanabilmesi için kamuoyunda farkındalık oluşturulması, yasal düzenlemelerin etkin biçimde uygulanmasının sağlanması ve erişilebilirlik standartlarının geliştirilmesi olmazsa olmazdır. Bu konuda devletin ilgili kurumları, ilgili sivil toplum kuruluşlarını da işin içine katarak esaslı bir açılımı daha fazla geç kalınmadan başlatmalıdır.