Çocuklar ve görüşme hakkı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre 2019 yılında boşananların sayısı %8 artarak 155 bin 47 olurken 139 bin 660 çocuk velayete verildi. Bu haftaki yazımda bu verilerden yola çıkarak toplumumuz hakkında önem arz eden bir sorun olan velayete verilen çocuğun velayeti kendisine verilmeyen diğer ebeveyn ile görüşmek istememesi konusuna değineceğim.
Bilindiği üzere İcra İflas Kanunumuzda yer alan ve kendisi de uygulaması da son derece problemli olan bir hüküm yer alıyor. Kanuna göre velayeti elinde bulundurmayan ebeveyniyle görüşmek istemeyen veya görüşmek istemesine rağmen diğer ebeveyn tarafından gösterilmeyen çocuk adeta eşya muamelesine tabi tutulup polis zoruyla görülebiliyor. Yıllardır uygulanan bu primitif yasal düzenleme çocuk ve ebeveynler üzerinde korkunç travmalara yol açıyor. Keza söz konusu yasal düzenlemenin yıllardır oluşturduğu rahatsızlıklar sonucunda yakın zamanda Adalet Bakanlığı tarafından bu düzenlemenin değiştirileceği şeklinde açıklama yapılmıştı.
Yapılan açıklamaya göre çocuğun görülmesi İcra İflas Kanunu'ndan çıkarılacak, uzman ve pedagogların bulunduğu "Çocuk Teslim Merkezleri" kurularak çocuğuyla görüşmek isteyen ebeveynler çocuklarını bu merkezlerden teslim alabileceği planlanıyor. Peki çocuğun velayeti elinde bulundurmayan ebeveyn ile görüşmek istememesi halinde durum ne olacak?
Velayeti elinde bulunduran ebeveyn çocuğu diğer ebeveyn ile görüştürmek istese bile çocuğun görüşmek istememesi halinde bu durum velayeti elinde bulundurmayan ebeveyn tarafından çocuğun bilinçli olarak gösterilmediği şeklinde değerlendirilebiliyor ve mevcut yasal düzenlemede durumun koşullarına göre çocuğu göstermediği iddia olunan ebeveyn hakkında tazyik hapsi gündeme gelebiliyor. Dolayısıyla mevcut düzenlemede hukuki sorumluluğunun doğmaması adına velayeti elinde bulunduran ebeveynin müşterek çocuğun görüşmek istemediğini avukatına ve diğer ebeveyne yazılı olarak bildirmesinde fayda var. Fakat bu durumun adilane olmadığı ve soruna çözüm getirmediği aşikâr.
Aile Bakanlığı'nın ve Adalet Bakanlığı'nın bu noktada duruma el atarak yapılacak yeni yasal düzenlemede bu sorunun da çözüme kavuşturması gerektiğini düşünmekteyim. Örneğin çocuğun diğer ebeveyn ile görüşmek istememesi durumunda velayeti elinde bulunduran ebeveynin Çocuk Teslim Merkezlerinde yer alan pedagog veya uzmana durumu bildirebileceği bir sistem kurulabilir.
Bu sistem vasıtasıyla pedagog veya uzman kişi çocuğu duruma göre dinleyip çocuğun neden görüşmek istemediğini izah eden ve bu isteğin psikolojik destek ile aşılıp aşılamayacağını belirten bir rapor hazırlayıp söz konusu raporu hem ebeveynlere hem de olası hukuk uyuşmazlıklarında mahkemeye sunabilir. Çocuğun diğer ebeveynle görüşmek istememesinin psikolojik destekle aşılabileceği yönünde kanaate varılırsa alanında uzman kişilerin çocuğun üstün yararını gözetip, tarafsız olarak velayeti elinde bulundurmayan ebeveyn ile görüşmesi adına psikolojik destek sağlanabilir.
Böylelikle alanında yetkin pedagog veya uzmanların çocuğun diğer ebeveyn ile görüşmesinde ruhen ve bedenen sakınca bulunmaması halinde çocuğun neden görüşmek istemediğini çözümleyip buna yönelik destekte bulunabileceği bir uygulamanın hem ebeveynler arasında çekişmeyi, çocuğun intikam aracı olarak kullanılmasını ve olası hukuk uyuşmazlıklarını ve çocuğun yaşayabileceği psikolojik travmaları engelleyerek mahkemelerin yükünü hafifleteceğini hem de çocuğun üstün yararı söz konusu olduğu noktada ihtiyacı olan psikolojik desteği karşılayacağını düşünüyorum.
Keyifli okumalar ve iyi haftalar dilerim.