5 soruda "anlaşmalı boşanma"

Değerli okurlarım, bugün sizler için anlaşmalı boşanma müessesesini ve davasını 5 soruda açıkladım.

"ANLAŞMALI BOŞANMA" NEDİR?

Anlaşmalı boşanma Türk Medeni Kanunu'nun 166'ncı maddesinde düzenlenmiştir. Belli şartların oluşması halinde tarafların ortak bir irade beyanıyla mahkemeye başvurarak anlaşmaya ya da protokole dayalı gerçekleştirilen boşanma anlamına gelmektedir.

ŞARTLARI NELERDİR?

Bilindiği üzere eşlerin hâkim kararı olmaksızın mahkeme dışında evlilik birliklerine son vermeleri mümkün değildir. Anlaşmalı boşanma olarak anılan düzenleme ile kısmen irade ilkesine yer verilmişse de ilke olarak yine boşanma için hâkim kararı gereklidir. Öyleyse en temel şart hâkim kararının varlığıdır.

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleştirilebilmesi belli bazı şartlara bağlıdır. Bu şartlardan herhangi birinin sağlanamıyor oluşu eşlerin anlaşmalı olarak boşanmalarına engel olacaktır.
Öncelikle anlaşmalı boşanma davasında davanın kabul edilebilmesi için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Aile mahkemesi hâkimi bu süreyi kendiliğinden araştıracaktır. Eşlerin bir yıllık süreyi birlikte geçirmiş olmaları şart değildir.

Bir yıllık süre içinde ortak yaşam sona ermiş olsa dahi bu durumun anlaşmalı boşanmaya bir etkisi yoktur.

İkinci şart başvuru şartıdır. Anlaşmalı boşanma yapılabilmesi için ya eşlerin birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin açmış olduğu davayı diğer eşin kabul etmesi gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma davasında anlaşmanın gerçekleştirilebilmesi için eşlerin iradelerini bizzat açıklamaları gerekmektedir. İrade açıklamasının alınmasında taraflar bizzat dinlenmelidir ve tarafların imzaları alınmalıdır.Anlaşmalı boşanma davasında boşanma kararı verilebilmesi için hâkimin, bizzat tarafları dinleyerek iradelerin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi gerekmektedir.

HANGİ MAHKEME GÖREVLİDİR?

Anlaşmalı boşanma davasının görülmesinde görevli mahkeme aile mahkemeleridir.

HANGİ KONULARDA ANLAŞILMADIR?

Anlaşmalı boşanma davasında mahkemeye sunulacak düzenlemede yani protokolde eşler her hususta anlaşmış bulunmalıdırlar.

Eşlerin öncelikle boşanmanın mali sonuçları hususunda anlaşmış olmaları gerekir. Yani maddi-manevi tazminat ve eşin nafaka hakkı hususlarında anlaşılamamış olması ya da bu hususların protokolde hiç düzenlenmemiş yani hiç değinilmemiş olması anlaşmalı boşanmanın gerçekleştirilmesine engeldir. Taraflar boşanmalarının mali sonuçlarının ne olacağını hâkime açıklamak zorundadırlar.

Eşlerin ayrıca çocukların durumu hususunda da tam bir anlaşma sağlamış olmaları gerekmektedir.

Çocukların durumundan kastedilen iştirak nafakası, velayet ve velayeti elinde bulundurmayan eşin çocukla kişisel ilişkisidir. Taraflar tüm bunların akıbetinin ne olacağını anlaşmalı boşanma protokolünde düzenleyip hâkime açıklamak zorundadırlar.
Yukarıda bahsedilen iki hususta anlaşılamamış olması yahut bu iki hususunda anlaşma protokolünde eksik bırakılması halinde boşanma davasına bakan aile mahkemesi hakiminin anlaşmalı boşanma kararı verebilmesi mümkün değildir.

ANLAŞMANIN BOZULABİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Anlaşmalı boşanma davasında hâkim huzurunda gerçekleşen anlaşmayı bozma ancak hüküm kesinleşmeden mümkündür. Bu da demek olur ki eşlerden biri yalnızca yerel mahkeme olan aile mahkemelerinde görülen yargılama sırasında değil, istinaf veya temyiz kanun yolu aşamasında olan yargılama sırasında anlaşmayı bozabilecektir.