7 soruda işe iade davası

1) İŞE İADE DAVASI NEDİR?

Hukukumuzda, haklı veya geçerli nedene dayanmaksızın iş ilişkisi sonlandırılan işçinin başvurabileceği müessese işe iade olarak adlandırılmıştır.

İşe iade davası, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, feshin geçerli nedene dayanmadığını düşünen işçinin işveren aleyhine yöneltebileceği, sonuç olarak da eski işine devam etme imkânı kazanabileceği davadır.

2) KİMLER BU DAVAYI AÇABİLİR?

İşveren tarafından iş sözleşmesi feshedilen işçiler feshin geçerli nedene dayanmadığını düşünmekteyse işe iade davası açabilir.

3) DAVA ÖNCESİNDE HERHANGİ BİR BAŞVURU ŞARTI VAR MIDIR?

İşe iade talep eden işçi dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmalıdır. Yeni düzenleme ile, istisnaları olmakla birlikte iş mahkemelerinin görevine giren davalarda zorunlu arabuluculuk başvuru şartı getirilmiştir. Böylelikle dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu hale gelmiştir. Ancak arabuluculuk görüşmeleri sonunda taraflar anlaşmaya varamazlar ise işçi dava yoluna gidebilecektir.

4) İŞE İADE TALEP EDEBİLMEK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?

Tabii ki her başvuru ve davada olacağı gibi bu davada da belli şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

İşte işe iade yoluna başvurabilmek gerekli o şartlar:

- İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalıdır.

Bu sayı belirlenirken yalnızca işe iade davası açan işçinin çalıştığı işyeri değil, eğer varsa işverenin aynı işkolunda başkaca işyerleri de hesaba katılır. Bu sayı mutlaka delillerle ispatlanmalıdır. Aksi halde başkaca bir husus araştırılmaksızın dava reddedilecektir.

- İşçi, bu işyerinde en az 6 aydır çalışıyor olmalıdır.

6 aylık kıdem hesaplanırken işçinin aynı işverenin tüm işyerlerinde geçirdiği süreler dikkate alınır. Yer altında çalışan işçiler için 6 aylık kıdem şartı aranmamaktadır.

- İşçi ile işveren arasında belirsiz süreli bir iş sözleşmesi bulunmalıdır.

Dolayısıyla belirli süreli sözleşme ile çalışan işçinin işe iade davası açma hakkı bulunmamaktadır.

- İşletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili ve yardımcıları ile işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekillerinden olunmamalıdır.

Belirtilen kişilerden olanlar adı geçen davayı açmaya yetkili değillerdir.

- İş sözleşmesinin feshi geçerli bir nedene dayanmamalıdır.

İş akdini sona erdirmek isteyen işveren, geçerli bir sebep ileri sürmelidir. Geçerli sebep, Kanunun belirlediği haklı sebepler kadar ağır olmamakla birlikte, işçinin çalışmasını ve işyerinin devamını etkileyen sebeplerdir. İş Kanunu, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanılması gerektiğini hükmetmektedir.

5) BAŞVURU SÜRESİ NE KADARDIR?

İş ilişkisine son verilen işçi işverenin geçerli bir nedene dayanmadığını düşünüyorsa, fesih tarihinden itibaren bir ay içerisinde arabuluculuğa başvurmak zorundadır. Taraflar arabuluculuk aşamasında anlaşamazlar ise anlaşamadıklarını gösterir tutanağın imzalandığı tarihten itibaren iki hafta içerisinde işçi işe iade davası açmalıdır.

6) MAHKEME NE KARAR VERECEKTİR?

İşe iade hususunda ara-bulucu yoluna giderek işverenle anlaşmaya va-ramayan işçinin açacağı dava sonunda mahkeme işçiyi haklı görürse işve-renin feshinin geçersiz olduğuna ve işçinin işe iadesine karar verecektir.

Bu dava sonunda ayrıca işe iadesine karar verilen işçi boşta geçirdiği süreler için 4 aylık ücreti tutarında boşta geçen süre ücretine de hak kazanacaktır. İşveren, mahkeme kararından sonra işçiyi işe başlatsa da başlatmasa da boşta geçen süre ücretini ödemek zorundadır.

Ayrıca mahkeme feshin geçersizliğine karar verdiğinde, işçinin işe başlatılmaması halinde tazminat ödeneceğine ve tazminatın tutarına da hükmedecektir.

7) GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR?

İşe iade davalarında görevli mahkeme iş mahkemeleridir.