Serviste geçen süre çalışma süresinden sayılır mı?

Ülkemizde ve özellikle İstanbul, Bursa gibi büyükşehirlerde trafik yoğunluğu sebebiyle işçilerin işyerine gitmesi ve iş çıkışı evlerine dönmesi bir hayli zaman alıyor. Bazen işçilerin işyerine varmak için işçi servisi ile 1-2 saat yolculuk yaptığı biliniyor.
Peki işçinin işyerine gitmek veya işyerinden dönmek için servisle yolculuk ettiği süreler çalışma sürelerinden sayılıyor mu?
Öncelikle, fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 66. maddesi çalışma sürelerinden sayılan halleri tek tek saymıştır. Tek tek diye belirtmemin nedeni ise bilinen çalışma süreleri dışında yalnızca bu maddede sayılan hallerin çalışma süresinden sayılacağıdır. Bu maddede sayılmayan hiçbir durum çalışma sürelerinden sayılmayacaktır. Buna hukukta "numerus clausus ilkesi" yani dilimizdeki adıyla "sınırlı sayı ilkesi" denmektedir.

Adı geçen madde hükmüne göre şu haller çalışma süresinden sayılmaktadır:

a) Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler.
b) İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler.
c) İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.
d) İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler.
e) Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.
f) Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler.

Ancak işin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmayacaktır.
Bu da demek oluyor ki işçinin işyerine servisle gittiği ve işyerinden servisle döndüğü sırada geçen süreler çalışma sürelerinden sayılmayacaktır. Bu durumda, 4857 sayılı Kanun'un 66. maddesinin son fıkrası hükmü dikkate alınmadan, yanlış değerlendirme ile davacının işe gidiş gelişlerinde serviste geçen sürenin de çalışma süresinden sayılması hatalıdır.