Avukatlar Günü üzerine

Avukatlığın temeli olan savunma mesleğinin kökleri antik Yunan'a kadar gider. Yunan mitolojisinde yer alan Litailer (yalvarılar) Tanrı Zeus'a yalvararak suçluların kandırıldıklarını anlatmaya çalışan ilk savunuculardır. Tarihte ise ilk Baro Atina'da kurulur.

Dracon ve Solon Atina Barosu’nun ilk avukatlarıdır. Eski Roma medeniyetinde avukatlık mesleğini gerçekleştiren kişilere Aduo-Catus (üstün, ayrıcalıklı ve güzel konuşan) ismi verilirdi. Avukat kelimesi de buradan gelir. Konsül olduğu zaman Cicero ve Cesar, Roma Barosu’na kayıtlı avukattı. 

Avukatlığın Türk hukukundaki ilk tanımı 1874 “Mecelle” de “Mahkeme huzurunda taraflardan birini müdafaa eden kimse” şeklinde yazılıydı. 1876’da çıkarılan Dersaadet Dava Vekilliği nizamnamesinde de avukat kelimesi yer almamakla birlikte bunun yerine dava vekilliği kelimesine yer verildi ve bu işleri yapacak kişinin şartları ve görevleri hakkında bilgiler aktarıldı.1879’da Usulü Muhakeme-i Hukukiye ve Usulü Muhakeme-i Cezaiye kanun ve nizamnameleri çıkarıldı. Bu düzenlemelerde ilk kez bugünkü anlamıyla savunma görevini üstlenecek bir vekilin bulunması hususu kabul edildi.

Cumhuriyetin ilk Anayasası olan 1924 Anayasası yürürlüğe konulmadan önce, avukatlık mesleğini Batı normlarına uygun biçimde düzenlemek amacı ile 03 Nisan 1924 tarihli ve 460 Sayılı Muhamat, yani Avukatlık Kanunu’nu çıkartıldı. 460 Sayılı ‘Muhamat Yasası’, dünyadaki avukatlıkla ilgili yasa, tüzük, yönetmelik gibi mevzuatlar göz önüne alınarak yürürlükten kaldırıldı, 01 Aralık 1938 tarihinde ‘3499 Sayılı Avukatlık Kanunu’ yürürlüğe konuldu. Bu kanun ile avukatlık mesleğine getirilen en önemli özellik, avukatlığın kamu hizmeti olarak ifade ve kabul edilir olmasıydı.

3499 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun yerini ise 19 Mart 1969 yürürlük tarihli 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu aldı.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu halen yürürlükte olup, ancak 1980’den sonraki dönemlerde birçok değişikliklere uğradı. 2001 yılında kapsamlı bir değişiklik getiren 4667 sayılı Avukatlık Kanunu ile bugünkü halini aldı. 

1958 yılında İzmir'de barolar arası bir kurul ve Türkiye Barolar Birliği'nin gerçekleşmesi yolunda bir karar alındı. Yani Türkiye Barolar Birliği o karardan sonra yapılan mücadelelerle hayat buldu. O toplantıda 5 Nisan’ın Avukatlar Günü olarak kutlanmasına karar verildi.

BURSA’DAKİ KUTLAMA

Bursa’da 5 Nisan Avukatlar Günü kutlamaları, o tarih Ramazan’a denk geleceği için 31 Mart’ta meslekte 25 yılını dolduran avukatlara plaket töreni ile birlikte kutlanmıştı.

Düzenlenen kokteylde pasta kesilip, Cumhuriyet Marşı okunmuştu. Bursa Barosu Başkanı Av. Metin Öztosun, Avukatlar Günü pastasını, TBB Başkan Yardımcısı Av. Gürkan Altun, yönetim kurulu üyeleri ve kokteyle katılan sivil toplum örgütlerinin temsilcileriyle birlikte kesmişti.

ÖZTOSUN NE DEDİ?

Hakimlerin de katıldığı o kokteylde meslektaşlarına hitap eden Bursa Barosu Başkanı Av. Metin Öztosun özetle şunları söylemişti:

“Balık için su ne ise savunma için özgürlük odur demiş Sokrates... Evet o sebeple adaletin sağlayıcılarından olan bizlerin savunma yapabiliyor olması bizim özgürlüğümüzdür. Bu özgürlüğü kullanmıyor veya kullandırılmıyorsak, giydiğimiz cübbelerin içine hapsolmuş vicdanlardan başka bir şey değilizdir.

Bu özgürlüğümüz aslında temsil ettiğimiz halkımızın da özgürlüğüdür. Eğer mahkemelerde yeterince ve özgür savunma yapabiliyorsak o zaman adil bir yargılamadan söz edilebilir ve o zaman gerçek manada adalet tesis edilebilir. Eğer savunma haklarımız kısıtlanır ve bu haklarımızı güvence altına alan hukuk kuralları hiçe sayılırsa adil bir yargılamadan ve sonuçta adaletten söz etmemiz mümkün olmaz.