Hava Durumu

İsmet Paşa'dan bir kaç anekdot

Yazının Giriş Tarihi: 29.12.2020 08:03
Yazının Güncellenme Tarihi: 29.12.2020 08:03

Geçtiğimiz hafta 25 Aralık İsmet İnönü'nün aramızdan ayrılışının yıldönümüydü. Ogün onunla ilgili bir şeyler yazmak istiyordum, olmadı. Bugüne kaldı.

24 Eylül 1884'de Mustafa İsmet İnönü, İzmir'de doğdu. 25 Aralık 1973'te Ankara'da aramızdan ayrıldı. Osmanlı'da Albay, Cumhuriyet döneminde Orgeneraldi. Genelkurmay Başkanıydı, Cumhuriyetimizin ilk Başbakanıydı. İkinci Cumhurbaşkanıydı.

İstanbul Antlaşması müzakere heyetinde askeri danışmandı. Mudanya Mütarekesi'ni ve Lozan Antlaşmasını o imzaladı. Genç Cumhuriyetin II. Dünya Savaşına girmesine engel oldu. Ona "Bizi aç bıraktın" dendiğinde "Aç bıraktım, ama babasız bırakmadım" dedi.

1908 yılında 2.Süvari Fırkası'nın kurmayı oldu ve 31 Mart İsyanı'nda Hareket Ordusu karargâhında görev aldı. 1910'da 4. Kolordu kurmaylığına getirildi ve 1911'de Yemen Kuvayi Mürettebe Komutanlığı kurmayı oldu. 26 Nisan 1912 tarihinde binbaşı rütbesine terfi etti ve Yemen Kuva-yi Umumîye Komutanlığı Kurmay Başkanlığı görevine atandı.

1912-1913 yılları arasında Harbiye Nezareti'nde Başkomutanlık Karargâhı 1. Şubede bulundu ve II. Balkan Savaşı'nda Çatalça Ordusu Sağ Cenah Komutanlığı kurmaylığına getirildi.

1914 yılında Harbiye Nazırlığı ve Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisliği'ne atanan Enver Paşa'nın başlattığı ordunun yenileştirilmesi hareketinde etkin rol oynadı.

MUDANYA MÜTAREKESİNDE İSMET PAŞA

3 Ekim 1922'de Mudanya'da başlayan görüşmelere TBMM'yi İsmet İnönü temsil eder. Görüşmelerde Fransa'yı General Charpy, İngiltere'yi General Harington, İtalya'yı General Mombelli temsil eder. Yunanistan'ı temsilen General Mazarakis ve Albay Sariyanis görüşmelere katılmayıp, Mudanya açıklarında bir İngiliz gemisinde beklemişlerdir.

İsmet Paşa başkanlığındaki Türk Heyeti, Batı Cephesi Kurmay Başkanı Asım Gündüz, Yrb. Tevfik Bıyıklıoğlu, Bnb. Seyfi Düzgören ve Kızılay ikinci başkanı Hamit Bey'le iki yazmandan oluşuyordu. Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ile Refet Bele'nin de Mudanya'da kalmaları uygun görülmüştü

Mudanya Mütarekesi dört nüsha halinde Fransızca olarak 11 Ekim 1922'de imzalanır. Yunan hükümeti ise 14 Ekim'de bir bildiri yayınlayarak anlaşmaya katıldığını belirtir. Bu sözleşme imzalandıktan üç gün sonra, yani 14/15 Ekim 1922 gece yarısı yürürlüğe girer.

BİR KAÇ NOT

Bu dönemle ilgili olarak Türk heyeti geldiği günden beri Bursa protokolü heyeti sürekli ziyaret etmektedir. Mütareke imzalandıktan sonra İsmet İnönü yaveri Avni Okar'ı çağırır. Ona şu talimatı verir:

"Avni, Mudanya'da olduğumuz sürece Bursa'dan misafirlerimiz oldu. Zaman zaman yemek yendi, çay kahve içildi. Onların hesaplarını çıkar, talimat ver, benim maaşımdan kessinler. Ama söyle bir seferde kesilmesin, sıkışmayayım."

Milli mücadelenin büyük karşıtı Ali Kemal'in oğlu Zeki Kuneralp, 1945'te dışişleri bakanlığına iş için başvurur. Başvurusu kabul edilmez. Dilekçesi İsmet Paşa'nın önüne gelir, dikkatle inceler "devlet kin tutmaz" der ve kendisini dış işlerine kabul ettirir. Devlette değerli bir diplomat kazanır.

Onun için Cumhuriyet dönemi, Atatürk sonrası tek alfa erkeği değerlendirmesi yapılır. Alfa erkek, her şart ve durumda nasıl davranılacağını bilen çünkü hayat deneyimi ile pişmiş ve kendini yetiştirmiş adamdır. İlişkilerde ve evlilikte bu çağın kuralları yerine eskiden iş yapan ve bir zamanların yazılı olmayan yerleşmiş kurallarını benimser.

Saygı ve rahmetle anıyorum.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..

YAZARIN DİĞER YAZILARI

    En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.