Kadınlar günü üzerine

Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Kadına şiddetin ve kadın cinayetlerinin doruklarını yaşadığı ülkemizde yine klasik nutukları dinleyeceğiz. Ne yazık ki kadınlarımızın/ analarımızın yetiştirdiği erkeklerimiz kadına karşı (annesi, kız kardeşi, kızı yokmuşçasına) fiziksel güç kullanımında en üst sıralarda.

Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) 2019 yılı verilerine göre, kadına şiddetin yaygın olduğu ülkeler arasında Türkiye ilk sırada. OECD’ye göre, Türkiye’de 2019 yılında kadınların yüzde 38’i herhangi yakın bir partneri tarafından fiziksel veya cinsel şiddete maruz kaldı. Raporda dikkat çekici bir başka detay ise, Türkiye’de bir kocanın veya partnerin belirli koşullar altında eşinin dövmesinin haklı olduğunu kabul eden kadınların oranının yüzde 13,3 olması. Türkiye bu kategoride 152 ülke arasında 94. sırada yer alıyor.

TARİHSEL SÜREÇTE KADIN HAKLARI

5 Ekim 1789’da Fransa’da “Ekmek Ayaklanması” küçük bir kızın çaldığı davulla başlatıldı. Mary Wollstonecraft 1792'de Fransız Devrimi’nin prensiplerine dayanarak yazdığı “Kadın Haklarının Korunması” adlı kitap yayınlandı. Wollstonecraft 1850 ve 1851'de İngiltere'de I. ve II. Ulusal Kadın Hakları Sözleşmesi kongrelerini düzenledi.

15 Eylül 1845’te haftalık çalışma gününün 6 güne, günlük çalışma saatinin 10 saate indirme talebiyle Batı Pensilvanya'daki iplik fabrikasında çalışan 1500 kadın işçi greve gitti.
Elizabeth Cady Stanton ve Lucrehia Mott, ABD'de ilk kadın hakları kongresini 1848'de düzenledi.

ABD Bağımsızlık Deklarasyonu’ndaki "tüm erkekler eşit olarak doğmuş/ yaratılmıştır" ifadesini "tüm kadın ve erkekler eşit olarak doğmuştur" şeklinde değiştirilmesini istendi. 8 Mart 1857’de ABD'nin New York kentinde 40 bin dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Polisin işçilere müdahalesi, işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, çıkan yangınla çoğu kadın 129 işçi can verdi.
İşçilerin cenaze törenine 10 bini aşkın kişi katıldı. 1900'lü yılların başında yine Amerika'da benzeri bir olay yaşandı.

Bu konu 26- 27 Ağustos 1910 ‘da Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonal’e bağlı kadınlar toplantısında gündeme geldi. Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılması önerisini getirdi ve kabul edildi.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu ise 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti. Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında "Emekçi Kadınlar Günü" olarak kutlanmaya başlandı.

KOÇ HOLDİNG ÖRNEĞİ

Bu olumsuzluklarda eğitim konusunun ne oranda önemli olduğunu anlamak için kahin olmaya gerek yok. Ülkemizde bu alanda bazı kuruluşlar BM kapsamında geliştirilmiş olan kadına yönelik bir projenin içinde yer alıyor. Bunun öncülüğünü yapan kuruluşlardan biri de Koç Holding.

Şimdi Koç Holding, Birleşmiş Milletler Kadın Birimi Nesiller Boyu Eşitlik Forumu’ndaki küresel liderliği doğrultusunda topluluk şirketleri Aygaz, Arçelik, Ford Otosan, Koçfinans, Tofaş, Tüpraş, TürkTraktör ve Yapı Kredi teknoloji ve inovasyon alanında eşitlik seferberliği başlattı.

Önümüzdeki 5 yıl boyunca teknoloji ve inovasyonda kadın ve kız çocuklarına yönelik fırsat eşitliğinin sağlanması için çalışacağını taahhüt etti.

Burada ilk etapta çalışanlarına, çalışanlarının ailelerine, iş ortaklarına, ilköğretim, lise ve üniversite çağındaki gençlere ve girişimci kadınlara yönelik 30’a yakın program ve proje hayata geçirilecek. Bu kapsamda kamu, üniversite, sivil toplum ve sosyal girişim iş birlikleri ile eğitim içerikleri oluşturulacak, model uygulamalar geliştirilecek, kadınlar ve kız çocuklarına yönelik mentörlük programları gerçekleştirilecek. Projeler kapsamında gençlerin yanı sıra bayi ağını kapsayan ekosistemlerine ve kadın girişimcilere de ulaşacak toplumsal programlar ile beş yılda toplam 500.000 kişiye erişilmesi hedefleniyor.

Bu hareket kapsamında kentimizden örnek vermek gerekirse Tofaş, teknoloji ve inovasyon alanında çalışan kadın sayısını arttırmak amacıyla 2026 yılına kadar 30.000 lise ve üniversite öğrencisi ile genç kadın profesyoneli bilinçlendirmeyi, yönlendirmeyi ve cesaretlendirmeyi hedefliyor. 

Ayrıca Tofaş, teknoloji ve inovasyon alanlarında çalışan kadın oranını yüzde 18’den yüzde 30’a yükseltmeyi taahhüt ediyor. Taahhütlerine yönetim kademelerini de dâhil eden Tofaş, bu alandaki kadın yönetici oranını da yüzde 13’ten yüzde 20’ye çıkarmak için çalışacak. 

SON SÖZ

Unutmamız gereken kadının/annelerin eğitim düzeyleri ve ekonomik özgürlükleri ne oranda gelişirse toplumda erkek/kız çocuklarımızın kalitesi o oranda artar. Her insanı bir anne yetiştiriyor.

"Yeryüzünde gördüğümüz her şey, kadının eseridir." Mustafa Kemal Atatürk.

"Bir uygarlığın seviyesini ölçmek isterseniz, derhal kadının hayat şartlarına bakın." Stuart Mill.

"Doğum yapan her şey dişidir. Kadınların ezelden beri bildiği kainatın dengelerini erkekler de anlamaya başladıkları zaman, dünya daha iyi bir dünya olmak üzere değişmeye başlamış olacaktır." Kızılderili Atasözleri.

Tüm kadınlarımıza saygıyla.