Kolektif İyileşme Projesi

Depremin ülkemizi alt üst ettiği bir dönemdeyiz. Herkes ahkam kesmeye devam ediyor. Bilimi yok sayan, bize bir şey olmaz mantığının hakim olduğu; bir kat daha, bir rant daha peşinde koşan anlayışlar; denetim mekanizmalarındaki çoğu liyakatsız insanlar ; bilerek lades dediler.

İşte bu noktada Charles Darwin’in  “Doğaya uyum sağlayan türünü devam ettirir, sağlayamayan yok olur gider” deyişi aklımıza geliyor. İnsanoğlu pervasızca doğaya meydan okumaya çalışıyor. Özünde doğayı gözlemleyerek oluşturduğu bilim dünyasının kökeninin ne olduğunu unutarak.

Bu noktada doğaya uyumlu, doğa ile iç içe yapılar da önem ve değer kazanmakta. Bu konu yani özünde Vernaküler mimari kavramı esas anlamıyla ‘yerel, yerli halka özgü’ anlamını taşır. Sivil mimari, yerel mimarlık, geleneksel mimarlık, halk mimarlığı, etnik, folklorik, bölgesel mimarlık gibi birçok kavram vernaküler mimari ile aynı şeyi anlatmaktadır; yöreye ait, ona özgü mimari biçimlenmedir. En basiti köylerimizdeki kerpiç yapılardır.

Geçtiğimiz pazar günü özel bir zoom etkinliğine katıldım. Bu etkinlikte iki değerli ismi dinleme olanağım oldu. Biri ZOMA Müzesi Kurucu Direktörü küratör, antropolog ve yazar Meskerem Assegued ve diğeri de Salon Architects Kurucusu Y.Mimar Alper Derinboğaz’dı. “Doğaya karşı değil doğa ile yaşayan sanat kurumları tasarlamak” başlıklı Küratör Ayça Okay’ın moderatörlüğünü yaptığı etkinlik Kolektif İyileşme Projesi kapsamında, Metrohan(İstanbul Beyoğlu'nda 7 katlı bir ofis binasıdır. Bina 1912-1914 yılları arasında inşa edilmiştir. Binanın zemin katı, 573 m uzunluğundaki tarihi füniküler-raylı taşıma- demiryolunun kuzey terminali olan Beyoğlu Tünel istasyonunu içermektedir.) merkezli gerçekleştirildi.

Bu etkinliğe Türkiye Üniversiteli Kadınlar Derneği , Mina’nın Çocukları, Metrohan, İstanbul BŞB Kültür AŞ ve İstanbul BŞB destek verdi.

Önce burada size iki değerli sosyal girişimden söz etmek istiyorum.

Mina’nın Çocukları ortak aklın süzgecinden geçmiş, umutla beslenmiş, geçmişi, şu anı ve geleceği yani yaşanabilecek tüm anları kucağında toplamış, sevginin her haliyle beslenmiş kolektif bir üretimin sonucu doğdu. Bu üretimin inşası ise daha umutlu ve mutlu bir dünyanın var olabileceği gerçeğini karşılar. Projeleri 10-14 yaş arası ihtiyaç sahibi kız veya erkek çocuklarının maddi ve manevi gelişimlerine destek olmak, onlara kendilerini var etme yolculuklarında yoldaşlık etmek, sevgi ve değer görme duygularına hasret olan bu çocuklara kendilerine güven duymayı, bedenlerini ve kimliklerini sevmeyi, her türlü ayrımcılığa karşı durabilmeyi yani kısacası dokunulan çocuklar vesilesiyle toplumun bilincini yükseltmeyi amaçlıyor.

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD),  Atatürk İlke ve Devrimleri’ni benimseyen Üniversite mezunu kadınlar tarafından 1949 yılında “Türk kadınını yurtiçi ve yurtdışında en iyi şekilde temsil etmek” amacıyla kuruldu. Derneğin kurucu üyeleri şu isimlerden oluşuyordu:

“Süreyya Ağaoğlu, Sara Akdik, Şevket Fazıla Giz, Nüzhet Gökdoğan, Remziye Hisar, Nebahat Karaorman, Müfide Küley, Türkan Rado, Pakize Tarzi, ve Beraat Zeki Üngör .”

Genel merkezi İstanbul’da olan derneğin çeşitli illerde şubeleri bulunuyor.

ASSEGUED VE DERİNBOĞAZ

Meskerem Assegued antropolog, küratör ve yazardır. 2002'de Addis Ababa ve Etiyopya'nın Dire Dawa kentinin güneyindeki küçük bir köy olan Harla'da bulunan ZCAC'ı (Zoma Çağdaş Sanat Merkezi) kurdu.

Meskerem, son 16 yılda hem Etiyopya'da hem de yurtdışında çok sayıda serginin küratörlüğünü yaptı. Şu anda Almanya, Staatliche Kunstsammlungen Dresden'de yakında açılacak bir sergi için araştırma yapıyor.

Zoma Müzesi, 25 yıl önce Etiyopya'nın ve dünyanın diğer bölgelerinin zamansız ve yapısal olarak sağlam yöresel mimarisinden ilham alan bir rüyadır. Adını 1979'da kanserden ölen genç bir sanatçı olan Zoma Shiferraw'dan aldı.

Müze, son teknoloji ekolojik sanat ve mimari yaratmak için dünyanın dört bir yanından sanatçılar ve mimarlar arasında bir köprü görevi görüyor. Bu bağlamda Zoma Müzesi, eski fakat halen var olan inşaat teknikleri kullanılarak inşa edildi. İnşaat malzemeleri arasında çamur, saman, taş, ahşap ve çimento bulunur.

Salon kurucusu Y.Mimar Alper Derinboğaz 2005 yılında İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. Yüksek lisans derecesini University of California, Los Angeles’da School of Architecture’da tamamladı. Mimarlık ve kentsel planlama çalışmalarıyla UCLA Graduate Ödülü’nü aldı. Los Angeles’ta çalıştığı ofislerde yüksek yapılar, müze ve kampüs projelerinde tasarımcı mimar olarak görev aldı. Yeni teknolojileri ve deneysel yaklaşımları tasarıma dahil eden projeleri hayata geçirdi ve bu kapsamda ulusal ve uluslararası yarışmalarda birçok ödülün sahibi oldu.

2009 yılında İstanbul’da kendi mimarlık ofisi Salon’u kurdu. Aynı sene üç uygulaması ile Arkiv Yılın Mimarlık Eserleri Seçkisi’ne giren Derinboğaz, 2011’de Arkitera Genç Mimar Özel Ödülü’nü aldı.

İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimari tasarım atölyesinin yürütücülüğünü yapan Derinboğaz’ın İstanbul’un güncel planlamasını konu alan işleri Türkiye’yi ilk katılımı olan 14.Venedik Mimarlık Bienali’nde temsil etti. Alper Derinboğaz’ın yüksek yapılarından masterplan projelerine çeşitlilik gösteren işleri, çoğunlukla yerin veya temanın temelinde var olan unsurları konu alıyor. Mekan deneyimleri ise hareketin çeşitli ifadeleri üzerinden etki kurmayı amaç ediniyor. Derinboğaz, mekansal algının referansını oluşturan hafızanın ötesinde şimdiki ‘an’ı merkeze koyan ve yer, tema ile bütünleşik mekan deneyimleri tasarlıyor. İstanbul Müzesi ve Bayburt Çinimaçin Müzesi, Litvanya Kaunas’taki Bilim Müzesi onun değerli çalışmaları arasında

40 yaş altı 40 başarılı genç listesinde Avrupa’nın en başarılı genç mimarları arasında yerini alan Alper Derinboğaz, mimarlığa multi disipliner bir perspektiften bakıyor.