Lazgi= Mükemmel/Mukammal

Harezm, Ceyhun Nehri'nin Aral Gölü'ne döküldüğü yerin her iki yanında yer alan tarihsel bir bölgedir. "Harezm" kelimesi, tarihî süreç içerisinde Arapların bölgeyi ele geçirmelerine kadar bir kavim ismi olarak da kullanılır.

Arapların Türkistan'a yayılmaları ile birlikte ismin anlamı coğrafi bir özellik kazanır. Yine bu coğrafyada binlerce yıl sonra bizim Harezmşahlar diye bildiğimiz Türk-İran geleneğine bağlı devlet 11. yy’da kurulur.  

"Lazgi" 3 bin yaşında bir eski Harezm dansıdır. Dans bilmeceler ve mitlerle örtülüdür, eski halk bilgeliğini kişileştirir ve adı "Ruh ve Sevgi" anlamına gelir.

12 Aralık 2019’da UNESCO Hükümetlerarası Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Komitesi, ‘Lazgi’yi ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi’ne dahil eder.

Lazgi- Ruh ve Aşkın dansı isimli bale projesi Özbekistan Kültür ve Sanat Geliştirme Fonu tarafından hayata geçirilir. Bale performansının uluslararası prömiyeri, 27 Kasım 2021'de Özbekistan'ın EXPO 2020'deki kültürel programının bir parçası olarak Dubai operasında gerçekleşir ve büyük ilgi görür. 

Bu eser UNESCO himayesindeki Alisher Navoi Devlet Akademik Bolşoy Tiyatrosu’nun bale topluluğu tarafından icra edilir. Gösteri Özbekistan Halk Sanatçısı Gavkhar Matyakubova ve koreograf Gulnora Musaeva danışmanlığında dans akademisyenleri ve tarihçilerle, Özbekistan Halk Sanatçıları Topluluğu işbirliğinde hazırlanır. Kostümler Frol Burimski, senaryo Yoko Seyama ve ışık dizaynı Tim Waclawek’e aittir. Müzikleri ise Davidson Jaconello’nundur.

Gösteri Berlin Ulusal Opera Bale Okulu mezunu olan koreograf Raimondo Rebeck’in tarafından tasarlanır. Gösteride bu geleneksel dansın doğasında bulunan tüm özellikleri korunmaya çalışılır. Prodüksiyon ve turne organizasyonu ise Özbekistan Cumhuriyeti Sanat ve Kültür Geliştirme Vakfı tarafından yapılır ve desteklenir.

LAZGİ VE 60. BURSA FESTİVALİ

60. Bursa Festivali’nde bu değerli sanat eserini izleme fırsatı yakaladık. Geceye katılanlar arasında Özbekistan Bursa Fahri Konsolosu Ali Baklan da vardı.

Şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Festivalin tüm etkinliklerini izleme fırsatım oldu. Bu gösteri tüm festivalin (kimse alınmasın) her açıdan en önemli ve en kaliteli gösterisiydi.

Uzunca bir süredir izlediğim en başarılı gösteriydi. Senaryosundan, dekoruna; ışık ve perde oyunlarına ve de koreografisine kadar mükemmelliği temsil ediyordu. Bir popüler sanatçının konseri değildi. Büyük bir sanatsal gösteriydi, o yüzden ancak salonun üçte biri doluydu. Görevliler insanları ön taraflara davet ettiler.

Gösteri 4 bölümden oluşuyordu. İlk bölümde “İpekyolunda bir vaha”, ikinci bölümde “Doğal tarihi müzesi” ve aradan sonra üçüncü bölümde “Gelenekler ve bugünkü dünya” ile son bölümde “Aşk ve ruh” sergilendi.

Yanlış anımsamıyorsam üçüncü bölümde Özbek sanatçı tarafından seslendirilen Lazgi’yi anlatan sözler sahnedeki sanatçılar tarafından dansları sırasında işaret diliyle de seslendirildi.

SON SÖZ

Unutulmaya ve/veya unutturulmaya çalışılan bale sanatımızı anımsattığı için festival organizasyon komitesine teşekkür ediyorum.

Dileğim Bursa’nın unuttuğu bale ve operanın yeniden Bursa sanat gündemine alınması ve bu misyonu işlevi gereği Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı’nın üstlenmesi.

Son sözüm de şöyle:

“Bu güzel gösteri için Özbek kardeşlerimize gönülden teşekkürlerimi sunuyorum.

Bu go'zal ko'rsatuv uchun o'zbek qardoshlarimizga samimiy minnatdorchiligimni bildiraman.”