Lozan, mübadele, Kılıçdaroğlu ve panel

Kurtuluş Savaşı’nı kazandıktan sonra müttefik devletler İngiltere, Fransa ve İtalya, Mudanya Mütarekesi’nin ardından 27 Ekim 1922’de İstanbul ve Ankara hükümetlerine yaptıkları çağrıda barış görüşmelerinin Lozan’da başlayacağını bildirdi.

Bunun üzerine Sadrazam Ahmed Tevfik Paşa, Ankara’daki Büyük Millet Meclisi başkanlığına gönderdiği telgrafta devlet ve milletin başına daha büyük zararlar gelmemesi için birlikte hareket edilmesi gerektiğini belirtti ve kendilerinin gönderecekleri temsilci dışında Ankara’nın da temsilci seçmesini istedi.

Bu önerinin kabulü, müttefiklerin körüklemeye çalıştığı İstanbul-Ankara ikiliğini peşinen kabul etme anlamına geleceğinden Büyük Millet Meclisi’nin toplantısında Sağlık Bakanı Rıza Nur ve Hüseyin Avni Ulaş ile 77 arkadaşı verdikleri önerge ile Osmanlı Devleti’nin sona erdiğinin karar altına alınmasını teklif ettiler.

Böylece 1 Kasım 1922’de kabul edilen kanunla saltanatla halifelik birbirinden ayrıldı ve saltanatın kaldırıldığı duyuruldu.

Ardından İsmet Paşa’nın barış görüşmelerinde baş delege olması uygun görüldü. Bunun üzerine Yusuf Kemal (Tengirşenk) Hariciye vekilliğinden istifa etti ve yerine İsmet İnönü getirildi.

Müzakere heyeti mecliste şöyle belirlendi:

“Baş delege İsmet İnönü, ikinci delege Rıza Nur, delege Hasan Saka (eski İktisat vekili). Delegasyona yardım edecek çok geniş bir danışmanlar grubu oluşturulmuştu. Milletvekillerinden M. Celâl Bayar, Zekâi Apaydın, Lemi Saltık ve Zülfü Tiğrel, Hariciye Vekâleti’nden Münir Ertegün ile Yusuf Hikmet Bayur, ayrıca Tevfik Bıyıklıoğlu, Tahir Taner, Şükrü Kaya ve Fuat Ağralı gibi uzmanlar bunlar arasındaydı.”

MÜTAREKE

20 Kasım 1922 tarihinde Lozan’da Mont Benon Gazinosu’nda yapılan Lozan Konferansı’nın açılış toplantısıyla başlayan görüşmeler aralıklarla yaklaşık 8 ay sürdü ve 24 Temmuz 1923’de sona erdi.

Taraf ülkelerin temsilcileri arasında imzalanan anlaşma, uluslararası anlaşmaların ülke meclislerince onaylanmasını gerektiren yasalar gereğince taraf ülkelerin meclislerinde görüşüldü ve Türkiye tarafından 23 Ağustos 1923'te, Yunanistan tarafından 25 Ağustos 1923'te, İtalya tarafından 12 Mart 1924'te, Japonya tarafından 15 Mayıs 1924'te imzalandı. Birleşik Krallık'ın anlaşmayı onaylaması ise 16 Temmuz 1924 tarihinde oldu. Anlaşma, tüm tarafların onayladığına dair belgeler resmi olarak Paris'e iletildikten sonra, 6 Ağustos 1924 tarihinde yürürlüğe girdi. Türkiye, antlaşmayı onayladığına dair belgeyi 31 Mart 1924'te teslim etti.

Pazar günü bu önemli anlaşmanın 99. yıldönümü.

Osmanlı’nın Sevr anlaşması ile kaybedilen Anadolu’yu yeniden kazandıran Lozan Antlaşması,  ülkemizin Kurtuluş Savaşı’ndaki zaferinin devamı niteliği taşır.

KILIÇDAROĞLU, RUMELİ VE BALKAN DERNEKLERİ BULUŞMASI

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 24 Temmuz’da gerçekleştireceği Balıkesir Mitingi öncesi 23 Temmuz cumartesi günü Bursa’ya geliyor.

Cumartesi günü saat 18.00’de Görükle Stadyumu’nda Kemal Kılıçdaroğlu, Bursa’daki Rumeli ve Balkan Dernekleri ile buluşacak. Ayrıca Lozan mübadilleri ve aileleri de akşam yemeği yiyecek.

Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem’in konuşması ile başlayacak olan Görükle Stadyumu’ndaki toplantı, Lozan Mübadilleri Vakfı Başkanı Arif Ümir İşler, Prof.Dr.İlber Ortaylı ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuşmaları ile devam edecek.

Konuşmalar öncesinde ve Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Bölge Temsilciği Müzik Topluluğu ve konuşmalar sonrasında da Lozan Mübadilleri Vakfı Korosu konser verecekler.

Kılıçdaroğlu yemek sonrası Balıkesir’e geçecek.

YÜZÜNCÜ YILIN ARİFESİNDE LOZAN’IN DEĞERLENDİRİLMESİ

24 Temmuz pazar günü ise Görükle’deki ÇEK Salonu’nda Prof.Dr.Serhat Güvenç’in moderatörlüğünde, Prof.Dr.Onur Yıldırım, Prof.Dr.Serhat Güvenç, Dr.Murat Koraltürk ve Öğr.Gör. Gurbet Göksöz’ün katıldığı “Yüzüncü Yılın Arifesinde Lozan’ın Değerlendirilmesi” paneli gerçekleşecek.

Öğleden sonra ise Doç.Dr.Hülya Bayrak Akyıldız moderatörlüğünde Doç.Dr.Mehmet Söylemez, Doç.Dr.Hülya Bayrak Akyıldız, Arş.Gör. Hasan Münüsoğlu, Arş.Gör. Saim Örnek’in katılacağı “Mübadelenin kültür ve sanata yansımaları” başlıklı panel yapılacak.