Mehmet Akif ve İstiklal Marşı

27 Aralık Milli Marşımızın şairi Mehmet Akif Ersoy'un 85. ölüm yıldönümüydü.

Mehmed Akif, 1873 yılında İstanbul'da, Fatih'in Sarıgüzel semtinin Nasuh mahallesinde 12 numaralı evde (Büyük bir yangında harap olan bu semtin ortasından bugün Vatan Caddesi geçmektedir) dünyaya gelir. Asıl adı Mehmet Ragif'tir.

Akif 4.5 yaşlarında iken Emir Buhari Mahalle Mektebi'ne başlar. Yaklaşık iki sene sonra üç yıllık Fatih İptidaisi'ni (ilkokul) bitirip girdiği Fatih Merkez Rüştiyesi'nden (ortaokul) 1895 yılında mezun olur. Annesi dini eğitim görmesini ister, bir müderris olan babası da dini kendisinden öğrenebileceğini, modern bir eğitim görmesini ister.

Akif, Mülkiye'yi tercih ettiği için babasıyla birlikte kaydını yaptırır. Kayıt tamamlandıktan sonra kayıt harcı olarak istenen miktarda parası olmayan Tahir Efendi rehin bırakmak üzere gümüş saatini çıkarınca kâtip almaz ve kayıt harcını ertesi gün getirebileceklerini söyler.

Mehmet Akif, Mülkiye'nin İ'dâdî bölümünde üç sene okuduktan sonra şehadetnâme (diploma) alıp, yüksek kısma kaydolmuşken babası vefat eder. Bu yetmezmiş gibi, evleri yanar. Mülkiye'ye devam etmesi imkansız hale gelince, mezunlarına hemen iş verileceği vaadiyle o yıl açılan ilk sivil veteriner yüksek okulu Baytar Mektebi'ne (Halkalı Baytar ve Ziraat Mektebi) leyli (yatılı öğrenci) olarak geçer. Okulu birincilikle bitirir.

Çalışmaya başlar. 28 Aralık 1893'te, ilk eseri olan 7 beyitlik gazeli 'Servet-i Fünûn'da yayınlanır. Öte yandan çocuk yaşlarda başladığı Kur'an'ı hıfz etme (ezberleme) çabalarını yoğunlaştırıp hafız da olur. 1 Eylül 1898'de 25 yaşında iken Tophane-i Amire veznedarı Mehmed Emin Bey'in kızı İsmet Hanım ile evlenir.

Mondros Mütarekesi ve Sevr'in ardından Mustafa Kemal'in davetiyle oğlu Asım ile birlikte Ankara'ya geçip, Tacettin Dergahı'na yerleşir. Mustafa Kemal, Mehmet Akif'i Burdur Milletvekili yapar ve kendisinden tüm Anadolu'yu dolaşıp, Sevr'i anlatmasını ve Milli Mücadele konusunda kurulacak ordu için halkın desteğini sağlamasını ister. Akif bunu yapar.

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet sonrası 1926 yılı itibarıyla Mısır'a yerleşir. 1936'da hasta olarak Türkiye'ye dönüşünden beş ay sonra Mısır Apartmanı'nda vefat edip milli bir cenaze töreniyle Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilir.

TKM'DEKİ ETKİNLİK

Bugünün anısına Bursa Büyükşehir Belediyesi, Tayyare Kültür Merkezi'nde bir Milli Şair Mehmet Akif Ersoy'u anma töreni, düzenledi.

Bu törende TKM'nin fuayesinde benim Bursa Büyükşehir Belediyesi için hazırlamış olduğum İstiklal Marşı 100. Yıl Sergisi, Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu tarafından İstiklal Marşı'nın kabulünün 100'üncü yılı anısına hazırlanan 'İstiklal Yolu Mehmet Akif' adlı oyunun şiirin yazılışı ile marşın kabul edilişi sahneleri yer aldı ve Büyükşehir Belediyesi Orkestrası sanatçıları da 'İstiklal Marşı'nın farklı bestelerini seslendirerek milli şairi andı.

Bu törene Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Murat Demir de katıldı.

*****

İSTİKLAL YOLU VE MEHMET AKİF

Törende ilk olarak, Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu tarafından İstiklal Marşı'nın kabulünün 100'üncü yılı anısına hazırlanan 'İstiklal Yolu Mehmet Akif' adlı oyun sergilendi. Oyunun yönetmenliğini Kutlay Akbal, yönetmen yardımcılığını Sergen Bölük ve müziklerini Ömer Göktepeliler yaptı.

Oyunda Suat Onur Çalık, Aykan Yılmaz, Günay Yunus Güney, Mehmet Eren Topçak, Faruk Oğur, Behlül Seçkin Kaymaz, Osman Murat Erten, Serdar Soyer, Uğur Serener ile Volkan Yıldız rol aldı. Ayrıca Murat Liman ve Sergen Bölük de anlatıcı olarak yer aldı.

BESTELER SESLENDİRİLDİ

Oyun sonrası "Kemânî ve Rebâbî Eyüblü Mustafa Bey" olarak tanınan Mustafa Sunar, Akif'in güftesi üzerine yapmış olduğu Nihavend makamındaki bestesini Bursa Büyükşehir Belediyesi Orkestrası eşliğinde Nilüfer Göl'den dinledik.

İsmail Hakkı Bey'in Rast makamındaki bestesini ise Bursa Büyükşehir Belediyesi Orkestrası ve Serkan Gençer seslendirdi.

Ali Rıfat Çağatay'ın 1930 yılına kadar resmi marş olarak çalınan Acem aşiran bestesini Bursa Büyükşehir Belediyesi Orkestrası ve İlker Cansevdi seslendirdi.

Bu seslendirmeleri yapan orkestra şube müdürlüğü saz şu sanatçıları şunlardı:

"Anıl Aşkıner Saper(Bağlama), Cavit Gazigil(Akerdeon), Nida Faruk Okşaş(Bas gitar), Gökhan Kiviz(Keman), Mehmet Günç(Klarnet), Murat Yamangüç(Kanun), Ali Çalanlı(Kudüm)."

Finalde ise Zeki Öngör tarafından 1922'de bestelenen ve 1930 yılından sonra kabul edilen İstiklal Marşımızın bugünkü bestesini Bursa Büyükşehir Belediyesi Bandosundan dinledik.

SON SÖZ

Bu güzel etkinlik için Bursa Büyükşehir Belediyesi'ni, BBŞB Kültür Daire Başkanlığı'nı, BBŞB Orkestralar Şube Müdürü Muhterem Çelik ile BBŞB Tiyatrolar Genel Sanat Yönetmeni Mehmet Ali Açıl'ı kutluyorum.

Büyük şairi de rahmetle anıyorum.