Paris 2024 Paralimpiyatları

Dünyadaki en büyük azınlık kimlerdir? sorusunun yanıtı basittir. Dünyadaki en büyük azınlık engellilerdir.

OECD-AB ve Türkiye verilerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık % 15'i engelli bireylerden oluşuyor. Yani dünyada 1 milyar engelli var.

Türkiye’de ise Ulusal Engelli Veri Tabanı’na göre engelli birey sayısı 1.559.222 kişi. Ancak resmi olmayan rakamlara göre % 13 düzeyinde, 9 milyon olduğu söyleniyor.

Bunların % 27’si 0-21 yaş, % 36’sı 22-49 yaş, % 37’siyse 50-64 yaş arasında. Yaşla birlikte engellilik oranı artıyor. OECD ülkelerinde 20-34 yaş arasındaki engelli birey oranı % 6. Bu oran 35-49 yaş arasında iki katına çıkıyor. 50 - 64+ yaş arasında ise % 24’ü buluyor.

PARALİMPİYAT PARİS 2024

Paralimpik Oyunları, Fransa'nın başkenti Paris'te yarın başlıyor. 28 Ağustos-8 Eylül tarihlerinde Paris 2024 Paralimpiyatları düzenlenecek. Ülkemiz, paralimpik oyunlara ilk kez Barcelona 1994'te tek sporcuyla katılmıştı. Atlanta 1996'ya kota alamamıştık. Sydney 2000'de 1, Atina 2004'te 8, Pekin 2008'de 16, Londra 2012'de 67, Rio 2016'da 81 ve Tokyo 2020'de 87 paralimpik sporcuyla oyunlarda yer aldık. Paris 2004’te 94 sporcu ile katılıyoruz.

PARALİMPİYATLARA TARİHİ BAKIŞ

Engeli olan sporcular için spor 100 yıldan fazla bir zamandır vardır. Sağırlar için ilk spor kulüpleri 1888 yılında Berlin’de ortaya çıkar.

1944 yılında İngiliz Hükümetinin talebi ile Dr. Ludwig Guttmann, İngiltere’deki Stoke Mandeville Hastanesinde belkemiği zedelenmesi olanlar için bir merkez açar ve zamanla rehabilitasyon için yapılan spor, eğlence için yapılan spora, oradan da rekabetçi spora dönüşür.

29 Temmuz 1948 tarihinde, 1948 Londra Olimpiyat Oyunları açılış gününde Dr. Guttmann tekerlekli sandalyedeki atletler için ilk yarışmayı düzenler ve bunlara Paralimpik tarihinde bir kilometre taşı olan Stoke Mandeville Oyunları ismini verir. Burada 16 kadın ve erkek askeri personel yer alır. Bu kişiler okçuluk yarışmalarında yer alırlar. 1952 yılında da Hollandalı gazilerin harekete katılması ile Uluslararası Stoke Mandeville Oyunları başlatılmış olur. Ve ISMGF Uluslararası Stoke Mandeville Oyunları Federasyonu kurulur.

Bu oyunlara 1960 yılında İtalya’nın başkenti Roma’da 23 ülkeden 400 atletin katılımı ile yer alan Paralimpik Oyunlar adı verilir. O zamandan beri dört yılda bir yapılır. 1976 yılında ise, Paralimpik tarihindeki ilk Kış Oyunları, İsveç’te yapılır ve bunlar da dört yılda bir yapılmaya devam eder.

Kore’nin başkenti Seoul’daki 1988 Yaz Oyunları ve Fransa’nın Albertville kentinde yapılan 1992 Kış Oyunlarından beri de Oyunlar IPC (Uluslararası Paralimpiyat Komitesi) ve IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) arasında yapılan bir anlaşma gereğince hep aynı şehirlerde ve tesislerde yapılır.

Ayrıca 1960 yılında Dünya Gaziler Federasyonu bünyesinde engeli olan kişiler için sporun sorunlarını incelemek üzere Uluslararası Engelliler için Spor Çalışma Grubu kuruldu. Bu sayede 1964 yılında da Uluslararası Engelliler Spor Örgütü (IOSD) kurularak, Uluslararası Stoke Mandeville Oyunlarına katılamayan farklı engellere sahip atletlere fırsat sunulur. Görme engelliler, amputeler, selebral palsi hastaları ve paraplejikler gibi.

Başlangıçta 16 ülke ISOD üyesi idi ve örgüt görme engelli ve ampute atletlerin ve serebral palsi hastası olan atletlerin 1980’de Arnhem’de, Paralimpik Oyunlarına dahil olabilmesi için baskı yapar. Amaçları gelecekte tüm engellere kucak açmak ve Koordinasyon Komitesi olarak hareket etmektir. Bu arada CPISRA (Serebral Palsi Uluslararası Spor ve Eğlence Birliği) ve IBSA (Uluslararası Görme Engelliler Spor Federasyonu) gibi uluslararası engellilere yönelik organizasyonlar 1978 ve 1980 yıllarında kurulur.

Dört uluslararası örgüt, Oyunların koordine edilmesine ihtiyaç duydukları zaman 1982 yılında “Dünyada Engelliler Sporu Uluslararası Koordinasyon Komitesi”ni (ICC) kurarlar.

İlk başta ICC üyeleri CPISRA, IBSA, ISMGF ve ISOD’un başkanlarından, genel sekreterlerinden ve bir ek üyeden (başlangıçta asbaşkandan daha sonra teknik yöneticiden oluşmaktaydı) ibaretti. 1986 yılında Uluslararası İşitme Engelliler Spor Komitesi (CISS), Uluslararası Entelektüel Engelliler Spor Federasyonları (INAS-FID) da katıldılar, ama işitme engelliler kendi kuruluşlarını muhafaza etti. Ancak, üye ülkeler organizasyonda daha ulusal ve bölgesel temsil talebinde bulundu.

En sonunda 22 Eylül 1989 günü Almanya’nın Düseldorf şehrinde Uluslararası Paralimpik Komitesi (PC) Paralimpik Hareketin küresel yönetim organı olarak görev yapmak üzere, kar amacı gütmeyen uluslararası bir örgüt olarak kuruldu.

“Paralimpik” sözcüğü Yunancada “Para” (yanında) ve “Olimpik” kelimelerinden türetilmiştir. Anlamı Paralimpik Oyunların Olimpiyatların paralel oyunları olduğu ve ikisinin yan yana var olduğudur.

SON SÖZ

Türkiye oyunlara 15 branşta katılım gösterecek. Üst üstte 2 olimpiyat altın madalyası kazanan Golball Kadın Milli Takımımız, Görme Engelli B1 Erkek Milli Futbol Takımı'nın dışında atıcılık, eskrim, halter, kürek, masa tenisi, atletizm, tenis, triatlon, judo, okçuluk, tekvando, yüzme ve badmintonda toplam 94 milli sporcu kota aldı.

Türkiye Milli Paralimpik Komitesi (TMPK) Başkanlığını Dr. Av. Murat Aksu yapıyor. Bir TMOK üyesi ve bir spor bilimleri doktoru olarak tüm paralimpik sporcularımıza başarılar diliyorum.