Yenilenebilir bir enerji kaynağı: Biyokütle

Har vurup harman savurmak, elindekilerin kıymetini bilmemek anlamına gelir. Bu deyim, geleceği düşünmeden, sadece anı yaşayan; bu nedenle elindeki maddi kaynakları kısa sürede tüketen insanları eleştirmek için kullanılır.

İşte insanoğlu kendine miras kaldığını düşündüğü dünyanın doğal kaynaklarını har vurup harman savurmaya devam ediyor. Halbuki dünya ona miras bırakılmadı, emanet edildi. Bir sonraki kuşaklara emanetini taşısın diye. O ne yaptı, ihanet etti…

Dünyada enerji kullanımı değerlendirildiğinde 2017 yılında birincil enerji kaynaklarının  %34 petrol, %28 kömür, %23 doğal gaz olduğu görülür. Bu da 2017 yılında dünyanın kullandığı enerjinin % 85 fosil yakıt kaynaklı olduğunu gösterir. Bu fosil yakıtların yakılmasıyla 21,3 milyar ton CO2 açığa çıkar. Bunların doğal kaynaklarca yaklaşık yarısının emilebildiği yani net olarak havaya 10,65 milyar ton CO2 salındığı tespit edilir. Bu da bilindiği gibi küresel ısınmanın başlıca aktörüdür.  

Fosil yakıt veya mineral yakıt, hidrokarbon ve yüksek oranlarda karbon içeren doğal enerji kaynağıdır. Kömür, petrol ve doğalgaz; bu türden yakıtlara başlıca örnektir. Ölen canlı organizmaların oksijensiz ortamda milyonlarca yıl boyunca çözülmesi ile oluşur.

Karbon yoğunluğu yüksek olan fosil yakıtların enerji kapasitesi yüksektir ve dolayısıyla az miktarda fosil yakıt çok fazla enerji üretebilir. Ama bu enerji kaynağı sınırlıdır ve yenilenemez.

Fosil yakıtların bu özelliği, 18. yüzyılda Avrupa'nın odun yerine kömürü yakıt olarak tercih etmesinin altında yatan sebeptir. Bu olay sonuç olarak da I. Sanayi Devrimine yol açan faktörlerden birisini oluşturur.

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE BİYOKÜTLE

Biyoenerji, Dalga, Gelgit, Güneş, Hidroelektrik, Jeotermal ve Rüzgar “yenilenebilir enerji kaynakları” başlığı altında toplayabileceğimiz enerji kaynaklarımızdır.

Bu arada size biyoenerjiden -biyolojik kaynaklardan elde edilen malzemelerden sağlanan yenilenebilir enerji- ve onun temel kaynağı olan biyokütleden söz etmek istiyorum.

Yenilenebilir bir kaynak olan biyokütle, yaşayan ya da yakın zamanda yaşamış canlılardan elde edilen fosilleşmemiş tüm biyolojik malzemenin genel adıdır.

Biyokütle, bir enerji kaynağıdır ve endüstriyel anlamda biyokütle, bu biyolojik maddelerden yakıt elde edilmesi ya da diğer endüstriyel amaçlarla kullanılması ile ilgilidir.

Biyokütle yaygın olarak, biyoyakıt elde etmek amacı ile yetiştirilen bitkiler ile lif, ısı ve kimyasal elde etmek üzere kullanılan hayvansal ve bitkisel ürünleri ifade eder. Biyokütleler, bir yakıt olarak yakılabilen organik atıkları da içerir. Buna karşın, fosilleşmiş ve coğrafi etkilerle değişikliğe uğramış, kömür, petrol gibi organik maddeleri içermez. Genellikle kuru ağırlıkları ile ölçülürler.

Petrol bağımlılığı azaltma ve küresel ısınma ile mücadelede yenilenebilir yakıtların artan önemi nedeniyle biyokütle üretimi büyüyen bir endüstri haline gelir.

Biyokütle, bitki ve hayvanlardan elde edilen yenilenebilir organik maddelerden üretilen bir yakıt türüdür. Biyokütle enerjisiyle biyogaz, etanol, hidrojen, metan, metanol ve motorin gibi yakıtlar elde edilir. Biyokütle enerjisi, birçok ülkede, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yemek pişirme ve ısınma için önemli bir yakıttır.

Burada hepimizin bildiği gibi yaşam döngüsü boyunca, ağaçlar ve bitkiler gibi organik maddeler, fotosentez adı verilen bir süreçte güneşten enerji toplar. Biyokütle olarak adlandırılan organik madde ayrıştığında veya yakıldığında, depolanan enerji biyokütle enerjisi olarak salınır.

Yakacak odun, şeker kamışı küspesi, talaşlar, tarımsal kalıntılar, algler, yiyecek artıkları ve hatta ayrışmadan sonra enerji üretmek için kullanılan gazları üreten hayvan dışkısı birer biyokütle üretim kaynağıdır.

Biyoyakıtlar, enerji dışında yapı malzemesi, geri dönüşümlü kâğıt ve plastik üretiminde de kullanılırlar.

Biyokütle “Isı üretmek için doğrudan yanma (yakma), katı, gaz ve sıvı yakıtlar üretmek için termokimyasal dönüşüm, sıvı yakıt üretmek için kimyasal dönüşüm, sıvı ve gaz yakıtlar üretmek için biyolojik dönüşüm” olarak enerjiye dönüştürülebilir.

SÜTAŞ ÖRNEĞİ

Bu alanda endüstriyel bazda belgelendirilmiş ilk tesisi ülkemize bir Bursa firması -yerli ve milli ve de yüzde 100 Türk sermayeli bir aile şirketi- olan SÜTAŞ Aksaray Entegre Tesislerinde kazandırdı.

2016 yılında açılan Sütaş Aksaray Doğal Enerji Tesisleri’nin küresel ölçekte bir sertifika programı olan Gold Standart tarafından sertifikalandırılan Türkiye’nin ilk biyogaz tesisi ve Çevre Bakanlığı’nın belgelendirdiği ilk tarımsal nitelikli katı atık bertaraf tesisiydi.

Bilebildiğim kadarıyla SÜTAŞ tüm tesislerinde ( Bursa Karacabey, Tire ve Bingöl) bu yapıyı oluşturdu.

SON SÖZ

Kuşkusuz bizler kuşak olarak “karbon sıfır” bir dünya göremeyeceğiz. Ama bu süreçte hem bireysel hem de kurumsal bazda herkes üstüne düşeni yapmalı. Bireysel ve kurumsal karbon ayak izlerimizi azaltmalıyız.

Bu noktada 2016 yılında ülkemizde endüstriyel bazda oluşturduğu ilk model için bizleri gururlandıran SÜTAŞ’a teşekkür ediyorum.