Bir zamanlar orta direk vardı, artık yok...

Merhum Turgut Özal, 1983 yılında iktidara geldiğinde, altında kendisinin imzası bulunan 24 Ocak kararlarının devamını sağlamıştı. Seçilmesini sağlayan iki kavramla ortaya çıkan Özal, sağ ve solun bir araya gelişini simgeleyen iki elin baş üstünde birleştirilmesi ve toplumun temel dinamiği olan orta direği güçlendireceği sözüyle oy almıştı.

Hatırlatmakta fayda var; 24 Ocak 1980 kararlarında Türk Lirası 48,9 oranında devalüe edilmişti. Özal'ın serbest piyasa modeli, yatırım ve ihracat üzerine kurulu olmasına rağmen orta direk kavramı ile sosyal politikalara da ağırlık verilmişti.

Türkiye, daha sonrasında Tansu Çiller döneminde 1980'den daha büyük bir kriz yaşadı. 5 Nisan 1994'te döviz Türk Lirası karşısında neredeyse yüzde 150'ye varan oranda değer kazandı. Bunun yaralarını sarmak, daha doğrusu reel ücretlerdeki aşırı azalma, Merhum Başbakan Necmettin Erbakan'ın yüzde 150'ye varan artışıyla telafi edilebildi. 2001 krizi, daha sert geçti ve iktidarın ilk seçimlerde tepetaklak gitmesine neden oldu.

AK Parti iktidarının ilk yıllarında, ekonomideki disiplin ve kararlılıkla hem enflasyon hem faiz oranları düştü. Kişi başına milli gelir yükseldi ve insanlar yeniden rahat nefes alabilmenin ötesinde, Özal'ın tarif ettiği toplumun temel dinamiği olan orta direk, evden otomobile kadar birçok alanda harcama yapma imkanı buldu.

Son yıllarda sanki Türkiye'nin kaderiymiş gibi yine ekonomiyle ilgili kısır bir döngü içine girildi. Reel gelir geriledi insanların satın alma gücü azaldı. Araba ve otomobili bir yana orta direk bile aşırı fiyat artışları nedeniyle sıkıntıya girdi. Orta direk alt gelir seviyesiyle buluştu. Bunu asgari ücretin Türkiye'deki yaygınlığının yüzde 50'leri geçmesinde de görebilirsiniz.

Bugünlerde asgari ücret tartışmaları yaşanıyor. Eskiden bu kadar çok tartışılmaz ve konuşulmazdı. Heyet toplanır karar verir ve açıklanırdı. Bu kadar gündemde olmasının nedeni toplumun büyük kesiminin artık alt gelir grubunda yer almasından kaynaklanıyor.

Yoksulluk sınırı 10 bin liranın üzerine çıktığı bir ortamda asgari ücrete yapılacak yüzde 40'lık yüksek bir zam bile fakirleşmeyi önleyemez. Çözüm ekonomide genel iyileşme ve çalışanların reel gelirinin artmasından geçiyor.

Tıpkı Erbakan döneminde olduğu gibi.

GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ VE ZEYTİNYAĞI ÖRNEĞİ

Özellikle pandemi dolayısıyla gıda fiyatlarındaki aşırı artışı tüm dünyayı etkiliyor. Dünyada son bir yılda gıda fiyatlarındaki ortalama artış yüzde 27,3. Bunlara kalem kalem bakarsak yağdaki oran yüzde 51,4, hububatta yüzde 23, 2, şekerde yüzde 37,9, süt ürünlerinde yüzde 19,1, ette ise yüzde 17,6.

Ancak Türkiye'deki artış neredeyse bu oranların iki katı. Nedeni ise hem piyasaların etkisi hem de dövizdeki yükselme.

Kendi yaşadığım basit bir örnek vereyim. Gemlik'te oturduğum için zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını takip ediyorum. Ekim ayında zeytinyağının litresi 35 liraydı. Kasım ayında önce 40, ardından 45 liraya yükseldi. Dün sordum 55 liraya çıkmış.

TÜİK, her ne kadar aksini iddia etse de maalesef çok sayıda üründeki artış zeytinyağı ile benzer seyir izliyor.

12 Eylül öncesi merhum Cumhurbaşkanı Celal Bayar, 'Bu kış Türkiye'ye komünizm gelecek' diye uyarıda bulunurdu. Sonra Game of Thrones dizisi popüler olunca, 'Winter ise coming' yani kış geliyor moda oldu.

İşin magazini bir yana böyle giderse bu kış gerçekten Türkiye için çok zor geçecek...

BAKAN SOYLU DESTEK VERDİ, BİLDEF KAMPUS YAPACAK

Bursa'da 35 hemşeri derneğinin bir araya gelerek kurduğu Türkiye'de tek örnek olan Bursa İl Dernekler Federasyonu (BİLDEF), 10 yıldan beri kente değer katan sivil toplum kuruluşlarından biri.

2019 yılından beri de BİLDEF'in genel başkanlığını yürüten Ramazan Alp, ASTV'de yayınlanan Gözlem Kulesi'nin konuğu oldu. Alp ile BİLDEF'in 10 yıllık çalışmalarını ve en son Ankara'da İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile yaptığı görüşmeden çıkan sonuçları anlattı.

10 yıldan beri 'Doğduğun yeri sev, yaşadığın yere de değer ver' felsefesini amaç edinerek çalışmalar yaptıklarını ifade eden Alp, şöyle devam etti:

'İnsan doğduğu yere olan aidiyetini unutmaz ama yaşadığımız yeri sevmek zorundayız. Bursa'ya göç edenlerin hiçbirinin tekrar memleketlerine döneceklerini sanmıyorum. Bursa'yı asıl ve kalıcı memleket olarak görüyoruz. Bursa'nın sorunlarını da bağırmadan çağırmadan ilgililerine aktarıyoruz'

Toplumsal mutabakatın sağlanması için çeşitli sosyal ve kültürel faaliyetler de yürüttüklerini kaydeden Ramazan Alp, 8 il derneğiyle başlayan örgütlenme 35 ile çıktı. İnsan tanımadığının yabancısıdır. Birbirimizi tanıdıkça önyargılar kırıldı' dedi.

Geçen yıl pandemi döneminde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile internet üzerinden toplantılar yaptıklarını da belirten Ramazan Alp, 40 kişilik heyetle geçen hafta Ankara'ya yaptıkları geziyi de şöyle anlattı:

'Sayın İçişleri Bakanımız, geçen yılki görüşmede bizleri Ankara'ya davet etmişti. Bu daveti, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı AK Parti Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu aracılığıyla hatırlatınca hemen yanıt geldi ve Ankara'ya gittik. Önce Mecliste Sayın Çavuşoğlu ve Bursa Milletvekilleriyle Meclis'te görüştük. Ardından İçişleri Bakanımızla bakanlıkta bir araya geldik. Toplantı 3 saat sürdü. Sayın bakan bizim için 4 toplantısını iptal etti. Akşam yemeğinde bizleri ağırladı'

Görüşmede, terörle mücadele konusunda Bakan Soylu'ya teşekkür ettiklerini ve uyuşturucu ile mücadele konusunda yapılacak çalışmalara destek olmak istediklerini de ifade eden Alp, 'Bizim uzun süreden beri içinde toplantı salonları, spor tesisleri olan gençlik merkezi gibi hizmet verecek bir kampus projemiz var. Bu konuda Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz'dan yer konusunda söz aldık. Bu projeyi sayın bakanımıza anlattık. O da destek vereceğini söyledi. Umarım kısa sürede bunu gerçekleştiririz'