Bursa’nın vicdanı yine konuştu: Soğuksu’ya fren

Önce Bursa’nın 3 yıldır tartıştığı konuyla ilgili yeni gelişmeyi vererek başlayayım:

Bursa 2’nci İdare Mahkemesi, Kestel’in Soğuksu ve Seymen mahallelerinde TOKİ eliyle hazırlanan sanayi amaçlı imar planını iptal etti.

Davanın sahibi ise yine bildiğimiz o tanıdık isim:

Şehir Plancıları Odası… Yanında Mimarlar Odası… TMMOB İKK ve İnşaat Mühendisleri Odası da dava açmıştı ancak en son açılan ŞPO’nun davası en hızlı sonuçlanan oldu. Bu odaları, aslında kentin vicdanı olarak adlandırıyorum.

DERS NİTELİĞİNDE KARAR

Yargı kararının gerekçesi başlı başına ders niteliğinde. Mahkeme, “Bu planın dayanağı olan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin ilgili maddeleri Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiş” diyor.

Üstelik iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihte, plan henüz askıdaymış. Yani yasal zemin ortadan kalkmışken, plan itirazları reddedilmiş ve uygulamaya sokulmuş.

Mahkeme de “dayanağı kalmamış” diyerek düğmeye basmış.

Ama işin özü sadece hukuki değil; bu bir kent vizyonu meselesi.

Davacı odaların altını çizdiği gibi, söz konusu alan tarımsal niteliği korunması gereken topraklar. Yürürlükteki çevre düzeni planında “Toplulaştırma Alanı” ve “Tarımsal Niteliği Korunacak Alan” olarak tanımlı. Yani bu topraklar, Bursa’nın her geçen gün azalan tarım arazilerinin bir parçası.

Ve en önemlisi, Bursa’nın zaten 21 organize sanayi bölgesi var. Daha ne kadar beton dökeceğiz bu toprağa?

Bursalı sanayiye karşı değil. Çünkü bugün Türkiye’nin en güçlü şehirlerinden biri haline gelmişse bunu sanayiye borçlu. Ama bu şehir artık her yanından duman tüten bacalar, atıkları nehirlere boşaltan kirletici tesis istemiyor.

İstediği, ileri teknoloji yatırımları… Çevreyi kirletmeyen, doğaya ve insana saygılı tesisler…
Bugün dünyada markalaşan şehirler, teknoloji, inovasyon ve tasarımla büyüyor. Bursa da bunu hak ediyor.

“PLANSIZ ALANDA İŞLEM YAPILAMAZ”

Kararı değerlendiren Şehir Plancıları Odası Bursa Şube Başkanı Murat İlkme, bölgede hafriyat çalışmalarının başladığını duyduklarını belirterek şu uyarıyı yaptı:

“1/100 bin, 1/5 bin ve 1/binlik tüm planlar iptal olduğu için yasal olarak orada artık hiçbir işlem yapılamaz. Fiilen yaparlarsa plansız alanda, tarım alanında işlem yapmış olurlar ki ilgili idarelerin buna cezai yaptırım uygulaması gerekir. Biz planlar onaylanıp askıya çıktığında itiraz etmiştik. İtirazımız reddedilince konuyu yargıya taşıdık. Bu davanın istinaftan dönmesi mümkün değil. Mahkeme esasa girmeden usulden iptal kararı verdi, çünkü TOKİ’nin işlemleri usulen hatalıydı. Dolayısıyla üst mahkemelerin bunu bozma ihtimali yok.”

İlkme, “Kentin vicdanı olarak biz üzerimize düşeni yaptık, bundan sonra kentin de sahip çıkması önemli” diyerek, olası yeni plan girişimlerini de takip edeceklerini vurguladı.

Davaya müdahil olan Mimarlar Odası Bursa Şube Başkanı Şirin Rodoplu Şimşek ise kararı Bursa’nın geleceği açısından değerli olarak nitelendirerek, iptal edilen plana göre ruhsat alıp çalışmalara başlayanlar için de ruhsat iptali davası hakkı doğduğunu, sürecin takipçisi olacaklarını söyledi.

Soğuksu davası tam da bu yüzden önemli. Çünkü burada verilen karar, yalnızca bir planın iptali değil, bir anlayışa “dur” denilmesi.

Şehir Plancıları Odası ve Mimarlar Odası, tıpkı geçmişte olduğu gibi “Bursa’nın vicdanı” olma görevini yerine getirdi. İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi ve Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Atilla Erdem’in de hakkını teslim edeyim. Gerçi davaya müdahil değillerdi ama en güçlü itirazlardan biri de onlardan gelmişti.

Onlar olmasa, bugün bu 300 hektarlık tarım toprağı, yarın sanayi tesisleriyle dolacaktı.
Bursa’nın geleceğini konuşuyorsak, artık şu gerçeği kabul etmeliyiz:

BETONLA DEĞİL, AKILLA BÜYÜYECEĞİZ.

Bursa’nın bina envanteri acilen çıkarılmalı

Yarın, Türkiye’nin hafızasında derin yaralar açan 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin üzerinden tam 26 yıl geçmiş olacak.

Yüzbinlerce insanın evsiz kaldığı, on binlercesinin hayatını kaybettiği o büyük felaketten sonra hepimiz “artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” demiştik.

Ama oldu…

İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şubesi’nin dünkü açıklaması, aslında hâlâ yerimizde saydığımızı bir kez daha hatırlattı. Başkan Serdar Atilla Erdem’in altını çizdiği en önemli konu, Bursa’daki yapı stoğunun acilen tespit edilmesi. Yani hangi binanın ne kadar riskli olduğunu bilmeden, kentsel dönüşüm planlarının sağlıklı ilerlemesi mümkün değil.

6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde gördük; riskli binalar kader değildir. Doğru mühendislik, doğru denetim ve bütüncül kentsel dönüşüm, binlerce canı kurtarabilir.
Ama bunun için önce samimiyet, sonra da siyasi ve ekonomik hesaplardan bağımsız bir irade gerekir.

İMO’nun önerileri net:

Yapı stoğu envanteri çıkarılacak, Kentsel dönüşüm parsel parsel değil, mahalle bazında yapılacak, Bina muayene sistemi devreye girecek, Yetkin mühendislik sistemi uygulanacak.

Yani reçete belli.

Asıl mesele, bu reçeteyi uygulayacak kararlılıkta mıyız?

Çünkü deprem, ne yazık ki 27’nci yılı beklemeyecek.