Bursa yine nefes alamıyor

Daha dün gibi hatırlıyorum; 1990'lı yılların başında, o zamanki adıyla Santral Garaj'dan Beşyol yönüne doğru bakmaya korkuyorduk. Gri bir tabaka yüzünden 10 metre ötenizi göremiyordunuz. Gri tabakanın içine girdiğinizde ise kesif bir kömür kokusu insanın genzini yakıyordu.
Bu yakın plan görüntüydü. Bir de hakim tepelere çıktığınızda Uludağ'ı görmek bir yana her bölge ayrı bir tabaka ile kaplıydı. Santral Garaj bölgesi gri, batıya doğru sarı, Yıldırım yönünde ise gri sarı arası bir renk hakim olurdu.
O dönem çok ciddi tedbirler alındı. Düşük kalorili kömür girişi yasaklanırken, kent merkezinde tek çift plaka uygulaması bile tartışıldı. Bu tedbirler anlamlıydı ama kesin çözümü doğalgaz sağladı. Bursa yine eski günlerine kavuşmuştu. Doğalgaz endüstriyel kirliliği de etkilemiş, sanayi bölgeleri bile kısmen temiz hale gelmişti.
Ne olduysa son yıllarda her şey yine tersine döndü. Bursa katlanarak büyüdü. Yeni ve yüksek binalar, kentin hava koridorlarını kapattı. OSB sayısı bir elin parmakları kadarken neredeyse 20'ye ulaştı, araç sayısı ise katlanarak arttı. Ama asıl önemlisi vatandaşların doğalgaz yerine yeniden kömür kullanımına başlamasıydı. Devletin de sosyal yardım adı altında vatandaşlara ücretsiz kömür dağıtması, olaya tuz biber ekti.
Geçtiğimiz günlerde yine Kent Meydanı'ndan Beşyol istikametine baktığımda gri tabaka geri gelmişti. Sadece bu bölge değil, Bursa'nın her yeri kömür kokuyordu.
Bu tablo sadece gözlemlere değil, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Bursa'daki ölçüm sonuçlarına da yansıyor. Sadece Bursa merkezi değil, İnegöl de aynı sorunla karşı karşıya. Ölçüm sonuçları Dünya Sağlık Teşkilatı'nın normal kabul ettiği hava kalitesi değerlerinin neredeyse 5 kat üzerinde kirliliği gösteriyor. Havadaki partikül oranını gösteren PM10 değeri ise çok değil 2 yıl önce aralık ayında normal değerlerin 10 kat üzerine çıkmıştı.
Bursa'nın hava kirliliğinin doğal ilacı lodos da eskisi kadar etkili olamıyor. Buna son yıllarda, 'enversiyon' adı verilen sıcak ve soğuk havanın karşılaşması olgusu eklendi. Kirli tabaka şehrin üzerine kâbus gibi çöktü.
Velhasıl Bursa yine nefes alamıyor ve bu durum ciddi sağlık sorunları oluşturuyor.

'Kömür kullanımı kesinlikle yasaklanmalı'

Çevre Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Doç. Dr. Efsun Dindar, aynı zamanda bir akademisyen. Uludağ Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi olan Doç. Dr. Dindar, Bursa'daki çevre ve özellikle de hava kirliliği üzerine araştırmalar yapıyor. Çevre Mühendisleri Odası olarak 2018'deki hava kirliliğini önümüzdeki günlerde bir rapor haline getirip, kamuoyuna açıklayacaklar.
Dindar, yıllardır kirlilik oranlarındaki tehlikeye dikkat çekiyor ve uyarılarda bulunuyor. Yeni raporda da resmi rakamlara dayalı envanter ve kirlilik nedenleri anlatılarak çözüm önerileri dile getirilecek.
Doç. Dr. Dindar, Bursa'daki hava kirliliğinin insan sağlığını tehdit edecek ciddi boyutlara ulaşmasına rağmen talep ettikleri önlemlerin bir türlü alınmadığı kaydederek, 'Ne valilik, ne çevre ve şehircilik müdürlüğü hiçbir şekilde bir eyleme geçmiyor. Ne de bilgilendirme yapıyor. Yani şu değer aşarsa şunu yapacağız bunu yapacağız diyen yok. İyice nefes alamayacağımız seviyeyi mi bekliyorlar' dedi.
Doğalgazın pahalı olmasının vatandaşı yeniden kömür kullanımına yönelttiğine dikkat çeken Doç. Dr. Dindar, devletin de sosyal yardım adı altında vatandaşa kömür dağıtmasının kirliliği artırdığını söyledi. Doç. Dr. Dindar, kirliliğin önlenmesi için Bursa'da kömür kullanımının bir an önce yasaklanması gerektiğini, araç kullanımını azaltmak için de toplu ulaşımın özendirilmesini istedi.